رونق اوراق و رکود سهام

بورس ٢۴ : نوسانات قیمت هر فقره اوراق مسکن در روزهای گذشته از سال جدید، در حول و حوش ۵٠ هزار تومان محدود شد. اوراق وام مسکن سال گذشته بیش از ٧٠ هزار تومان در ماه های نیمه اول و بیش از ۶٠ هزار تومان در ماه های نیمه دوم قیمت داشت و با این نرخ بین دارندگان حساب ممتاز و متقاضیان خرید امتیاز وام مسکن مبادله می شد. اما در شروع سال جدید قیمت اوراق با ١٨ درصد کاهش وارد کانال ۴٠ هزار تومان شده است.

بررسی تأثیر ریسک سیستماتیک نقدشوندگی بر بازده مورد انتظار سهام در بورس اوراق بهادار تهران

این مطالعه به بررسی نقش ریسک سیستماتیک نقدشوندگی در بازده سهام با استفاده از مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعدیل‌شده با نقدشوندگی ایجادشده توسط آچاریا و پدرسون (2005) در بورس اوراق بهادار تهران می‌پردازد. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. پژوهش حاضر با استفاده از الگوی داده‌های ترکیبی (پانل دیتا) برای یک دوره زمانی از فروردین‌ماه 1390 تا پایان اسفندماه 1397 با تشکیل سبدهای سرمایه‌گذاری متشکل از سهام 70 شرکت‌ پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان نمونه را به‌صورت ماهانه موردمطالعه قرار داده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که علاوه بر اشتراک‌ در نقدشوندگی (β2)، سایر ریسک‌های نقدشوندگی، مانند حرکت مشترک بین عایدات سهام و نقدشوندگی بازار و حرکت مشترک بین نقدشوندگی سهام و عایدات بازار، نقش مهمی در قیمت‌گذاری دارایی‌ها بازی می‌کنند. هم‌چنین در این پژوهش اثرات ریسک‌های نقدشوندگی بر روی عایدات، با استفاده از تقسیم کردن نمونه‌ها به بازارهای رونق و رکود بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که ریسک سیستماتیک نقدشوندگی در قیمت‌گذاری سهام در بازارهای راکد اهمیت بیشتری دارد. نتایج کلی این پژوهش از اهمیت تأثیر ریسک سیستماتیک نقدشوندگی بر بازده مورد انتظار سهام، به‌ویژه در حین رکود بازار حمایت می‌کند

کلیدواژه‌ها

• ریسک سیستماتیک نقدشوندگی
• الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعدیل‌‌شده
• حرکات مشترک نقد شونده

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Systematic Liquidity Risk on Expected Stock Returns with Regard to Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• Hassan Ali Sinaee 1
• Abdol Hossein Neisi 2
• Nasrin Falahpuor 3

1 Full Professor, Department of Management, College of Economy and Social Sciences, Shahis Chamran University, Ahvaz, Iran

2 Assistant Professor, Department of Management, College of Economy and Social Sciences, Shahis Chamran University, Ahvaz, Iran

3 Corresponding Author: MA In Financial Management, College of Economy and Social Sciences, Shahis رونق اوراق و رکود سهام Chamran University, Ahvaz, Iran

This study examines the effect of systematic liquidity risk in stock returns using the adjusted capital asset pricing model with liquidity generated by Acharya and Pederson (2005) on the Tehran Stock Exchange. The statistical population of this study is all companies listed on the Tehran Stock Exchange. The present study, using a combination of data model (data panel) for a period of time from April 2011 to the end of March 2018 with the formation of investment portfolios consisting of shares of 70 companies listed on the Tehran Stock Exchange, as an example, has been studied on a monthly basis. Findings showed that in addition to sharing in liquidity (β2), other liquidity risks, such as joint movement between stock earnings and market liquidity and joint movement between stock liquidity and market earnings, play an important role in asset pricing. We examined the effects of liquidity risk on earnings by dividing our samples into boom and bust markets. The results suggested that the systematic liquidity risk is more important in stock pricing in stagnant markets. The final results of this study support the importance of the impact of systematic liquidity risk on expected stock returns, especially during market downturns.

کلیدواژه‌ها [English]

• Systematic Liquidity Risk
• A-CAPM
• Joint Movements of Liquidity

مراجع

ابزری، مهدی، کبیری‌پور، وحید و سهیلی، سیروس (1392). تحلیل تأثیر نقدشوندگی بر بازده سهام با کنترل سبک‌های سرمایه‌گذاری: رویکردی جدید با معیاری چندبعدی، دانش حسابداری، 4(15): 79 - 103.

اسلامی بیدگلی، غلامرضا، هنردوست، اعظم (1395). بازدهی مقطعی سهام، ریسک نقدشوندگی و بی‌قاعدگی‌های بازار مالی، تحقیقات مالی، 18 (1): 200-185.

پورفرد، شهروز (1394). بررسی تأثیر ریسک نقدشوندگی بر مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای با استفاده از بتاهای نقدشوندگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی.

زارع بهمنمیری، محمدجواد، کشیری، لادن (1397). هم‌زمانی قیمت سهام و رفتار توده‌وار سهام‌داران (حقیقی و حقوقی): با تاکید بر نقش میانجی نقدشوندگی سهام، حسابداری مالی، 10 (38): 45-22.

سرکانیان، جواد، راعی، رضا و فلاح‌پور، سعید (1394). بررسی رابطه بین نقدشوندگی با بازده سهام در بازار سهام ایران، چشم‌انداز مدیریت مالی، 11: 26-9.

طالب‌لو، رضا، حمیدی، فاطمه (1395). آزمون الگوی قیمت‌گذاری دارایی با تأکید بر ریسک نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران، نظریه‌های اقتصاد مالی، 1 (1): 134-107.

قالیباف اصل، حسن، پورفرد، شهروز، (1395). «قیمت‌گذاری ریسک نقدشوندگی در بازار بورس اوراق بهادار تهران»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 16، ص 65-29.

هاشمی، سیدعباس، دستگیر، محسن و شریفی، داود (1393). بررسی تاثیر کیفیت اطلاعات حسابداری بر انعکاس به موقع اطلاعات در قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مالی، 6 (34): 142-121.

Acharya, V.V., & Pedersen, L.H. (2005) “Asset pricing with liquidity risk”, Journal of Financial Economics, Vol.77, No.2, pp.375-410.

Altay, Erdinç & Çalgıcı, Seda, (2019), Liquidity adjusted capital asset pricing model in an emerging market: Liquidity risk in Borsa Istanbul, ICBC Turkey, Risk Management Department, Maslak mah. Dereboyu/2 cad. No.13, Sarıyer Istanbul, Turkey, 1-13.

Amihud, Y. & Mendelson, H. (1986). “Asset Pricing and Bid-Ask Spread” Journal of Financial Economics, Vol.17, No.2, pp.223-249.

Amihud, Y. (2002). Illiquidity and stock returns: cross-section and time-series effects. J. Financ. Mark. 5 (1), 31–56.

Chang, Y.Y., Faff, R.W., Hwang, C.Y., (2010). Liquidity and stock returns in Japan: new evidence. Pac. Basin Financ. J. 18 (1), 90–115.

Chen, Jiaqi & Sherif, Mohamed, (2016). ''Illiquidity premium and expected stock returns in the UK: A new approach'', appear in: Physica A, 3-35.

Chordia, T., Roll, R., Subrahmanyam, A., (2000). Co-movements in bid-ask spreads and market depth. Financ. Anal. J. 56 (5), 23.

Chordia, T., Roll, R., Subrahmanyam, A., (2000). Co-movements in bid-ask spreads and market depth. Financ. Anal. J. 56 (5), 23.

Hearn, B., Piesse, J., & Strange, R. (2010). “Market liquidity and stock size premia in emerging financial markets: The implications for foreign investment”, International Business Review, Vol.19, No.5, pp.489–501.

Kim, S., Lee, K. (2014). Pricing of liquidity risks: Evidence from multiple liquidity measures, Journal of Empirical Finance, 112-132.

Pastor, L. & Stambaugh, R. (2003). “Liquidity risk and expected stock returns” Journal of رونق اوراق و رکود سهام Political Economy, Vol.111, No.3, pp.85-642.

Van Vu, Daniel Chai, Viet Do(2014), "Empirical tests on the liquidity-adjuste capital asset pricing model", Pacific-Basin Finance Journal, vol.35, PP. 73-89.

نشانه‌های رونق در بورس تهران

بورس تهران در هفته گذشته پس از یک عرضه اولیه توانست مقداری رونق بگیرد. در این مدت شاخص کل بازده نقدی و قیمتی به تراز ۸۰ هزار و ۱۶۲ واحدی رسید.

به گزارش خبرگزاری موج، در چهارشنبه ۲۱ تیرماه گذشته شاخص کل بازده نقدی و قیمتی بورس اوراق بهادار تهران در تراز ۷۹ هزار و ۵۰۹ واحدی قرار داشت، اما با گذشت پنج روز کاری از معاملات تالار شیشه‌ای این شاخص در تراز ۸۰ هزار و ۱۶۲ واحدی ایستاد و با این حساب در این مدت ۶۵۳ واحد رشد کرد.

شاخص آزاد شناور نیز که در تاریخ مذکور در ابتدای کانال ۸۷ هزار واحدی قرار داشت در پنج روز کاری گذشته ۱۱۷۷ واحد رشد کرد و به رقم ۸۸ هزار و ۲۱۰ واحدی رسید.

شاخص بازار اول و دوم نیز هر یک به ترتیب ۶۲۸ و ۴۷۷ واحد رشد کردند. علاوه بر اینها شاخص صنعت در پنج روز کاری گذشته توانست از تراز ۶۸ رونق اوراق و رکود سهام هزار و ۵۱۲ واحدی تا تراز ۶۹ هزار و ۲۲ واحدی بالا بیاید و در مجموع به ۵۱۰ واحد رشد کند.

در هفته گذشته پنج درصد از سهام شرکت به پرداخت ملت برای اولین بار در بورس اوراق بهادار تهران عرضه شد قیمت کفی که برای این سهم در نظر گرفته شده بود ۱۶۶۷ تومان و قیمت سقف ۱۷۵۰ تومان بود و در نهایت در فرآیند عرضه و تقاضا این سهم ۱۷۵۰ تومان کشف قیمت شد.

در ماه‌های گذشته سازمان بورس به علت جو حاکم بر بازار سرمایه و رکود موجود عرضه‌های اولیه را متوقف کرده بود. این عرضه اولیه که پس از مدت‌ها در بورس تهران صورت پذیرفت، باعث شد بورس تهران تا حدودی از رکود ماه‌های گذشته خارج شود و به صورت مقطعی رونق بگیرد.

بر اساس گزارش معاونت بازار شرکت بورس تهران کل خریداران ۶۷ هزار و ۸۴۹ شخص بودند که ۶۶ هزار و ۸۹۵ شخص حقیقی خریدها را انجام دادند و مابقی خریدها توسط ۹۵۴ شخص حقوقی انجام شده است. در جریان این معاملات، حقیقی ها توانستند تعداد میلیون و ۸۰۳ هزار و ۵۵۴ سهم پرداخت را به خود اختصاص دهند و تعداد ۶۹۴ هزار و ۲۵۷ سهم نیز به حقوقی ها اختصاص یافت.

« اوراق رهنی» برای رونق بازار مسکن کافی نیست

یک فعال اقتصادی گفت: بازار مسکن در گذشته سقف قیمتی را زده است بنابراین افراد ترجیح می دهند بازارهای دیگری را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند و اوراق رهنی هم نمی تواند در این بین تحولی را ایجاد کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از اتاق تهران، از چند روز پیش و در مراسمی ویژه از اوراق رهنی مسکن رونمایی شد و فروش این اوراق در بورس آغاز شد ولی آیا این اوراق می تواند تحرکی در صنعت ساختمان رونق اوراق و رکود سهام کشور ایجاد کند؟ احمد کیمیایی اسدی عضو هیات نمیاندگان اتاق تهران در واکنش به این موضوع گفت:« براساس آن چیزی که اعلام شده کل مبلغ اوراق رهنی مسکن که به فروش رسیده 3 هزار میلیارد ریال است که اصلا عدد قابل توجهی در بازار مسکن محسوب نمی شود، بازار مسکن بازاری بسیار وسیع با نیاز به سرمایه گذاری های بالا برای تحول است و بعید است و نباید انتظار داشت که با این رقم ها تکان بخورد و چالش هایش حل شود.»

اسدی گفت:« صنعت ساختمان یکی از صنایع پیشرو در جهان محسوب می شود که در اقتصاد کشورما هم نقش بسیار مهمی دارد و رونق نسبی آن می تواند صنایع متعدد دیگری را هم به تحرک در بیاورد به صورتی که کارشناسان می گویند با به حرکت در آمدن این صنعت بیش از 200 صنعت دیگر به گردش در خواهند آمد و اشتغال زایی بسیاری ایجاد می شود.

وی افزود: قیمت مسکن طی سال 90 و 91 در کشور ما به شدت و کاملا غیرمنطقی و حبابی افزایش یافت به صورتی که شاهد بودیم قیمت زمین به ناگهان تا 500 درصد و آپارتمان و ساختمان تا 100 درصد گران شدند این جهش ناگهانی متاسفانه در بازار مسکن تاثیرات سو بسیاری گذاشته است و حالا با وجود گذشت 4،5 سال باعث شده بازار همچنان با التهاب رو به رو باشد، متاسفانه بعد از این تحول هم ما سالانه با تورم هایی رو به رو بوده ایم که در مجموع رونق اوراق و رکود سهام این چند سال بیش از 60 درصد بوده است

به گزارش تسنیم، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران گفت: باتوجه به این اتفاقات شاهدیم که دیگر بازار مسکن برای سرمایه گذاران و افراد جذابیت های خود را از دست داده است و همین باعث شده شاهد تحرک در این بازار نباشیم زیرا کسی امیدچندانی به رشد آن را ندارد زیرا رشدهای خود را بیش از اندازه در گذشته کرده و سقف قیمتی را زده است بنابراین افراد ترجیح می دهند بازارهای دیگری را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند و به سمت مسکن نروند و به اعتقاد من اوراق رهنی هم نمی تواند در این بین تحولی را ایجاد کند.

این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران گفت:« اگر مسکن با تحرک رو به رو شود این موضوع در اقتصاد کشور هم می تواند نقش مهمی بازی کند ولی براساس پیش بینی کارشناسان مسکن تا سال 1397 باتوجه به جهش های قبلی شرایط مناسب و امید بخشی را نخواهد داشت توجه باشید که در حال حاضر ساختمان های بسیار در حال ساخت هستند و یا ساخته شده و فروش نرفته اند و در این مدت اگر رشدی هم اتفاق بیفتد در همین بخش است پس نباید در کوتاه مدت امیدوار بود.»

ارزان ترین زمان برای خرید اوراق وام مسکن

بورس ٢۴ : نوسانات قیمت هر فقره اوراق مسکن در روزهای گذشته از سال جدید، در حول و حوش ۵٠ هزار تومان محدود شد. اوراق وام مسکن سال گذشته بیش از ٧٠ هزار تومان در ماه های نیمه اول و بیش از ۶٠ هزار تومان در ماه های نیمه دوم قیمت داشت و با این نرخ بین دارندگان حساب ممتاز و متقاضیان خرید امتیاز وام مسکن مبادله می شد. اما در شروع سال جدید قیمت اوراق با ١٨ درصد کاهش وارد کانال ۴٠ هزار تومان شده است.

بورس24 : نوسانات قیمت هر فقره اوراق مسکن در روزهای گذشته از سال جدید، در حول و حوش 50 هزار تومان محدود شد.

اوراق وام مسکن سال گذشته بیش از 70 هزار تومان در ماه های نیمه اول و بیش از 60 هزار تومان در ماه های نیمه دوم قیمت داشت و با این نرخ بین دارندگان حساب ممتاز و متقاضیان خرید امتیاز وام مسکن مبادله می شد. اما در شروع سال جدید قیمت اوراق با 18 درصد کاهش وارد کانال 40 هزار تومان شده است.

هر چند برخی رسانه ها قیمت 49 تا 51 هزار تومان برای خرید و فروش هر فقره اوراق در روزهای اخیر را نرخ بی سابقه برای آن عنوان می کنند اما سابقه قیمتی اوراق مسکن یا همان تسه های معامله شده در فرابورس طی سال های گذشته حکایت از آن دارد که در رکود ملکی دوره قبل نیز اوراق حتی با قیمت 39 هزار تومان نیز در برخی روزها و ماه های سال بین خریدار و فروشنده مبادله شده است.

در تهران متقاضیان خرید خانه حداکثر 60 میلیون تومان وام با اوراق می توانند دریافت کنند. برای این میزان وام لازم است متقاضی رونق اوراق و رکود سهام نسبت به خرید 120 فقره اوراق مسکن از شعب بانک مسکن یا فرابورس اقدام کند.

سال گذشته برای خرید این تعداد اوراق لازم بود نزدیک به 8 میلیون تومان هزینه شود اما اکنون قیمت خرید و فروش اوراق به 6 میلیون تومان کاهش پیدا کرده است.

وام اوراق مسکن نرخ سود 17.5 درصدی دارد و به خانه های با عمر بنای تا 20 سال ساخت از زمان پروانه ساختمانی صادره تعلق می گیرد.

البته خریداران مسکن در بافت فرسوده بخاطر امتیازی که دولت و سیستم بانکی برای این محدوده از شهرها در نظر گرفته است می توانند وام اوراق خرید مسکن را با نرخ سود 16 درصد دریافت کنند.

روند نوسانات قیمت اوراق مسکن در سال های گذشته یک واقعیت را بازگو می کند که توجه به آن به نفع خریداران آتی مسکن خواهد بود.

در سال های گذشته بعد از هر بار افزایش وام مسکن با تصویب شورای پول و اعتبار در بازار اوراق مسکن تقاضا برای خرید امتیاز وام مسکن افزایش پیدا کرده و این افزایش تقاضا بر قیمت فروش اوراق تاثیر گذاشته است.

قیمت اوراق مسکن یکسال پس از افزایش سقف وام خرید مسکن از 35 میلیون به 60 میلیون تومان حدود 62 درصد افزایش پیدا کرد و بهای هر فقره اوراق از حدود 40 هزار تومان به 62 هزار تومان رسید.

حتی در زمان هایی که معاملات خرید و فروش مسکن رونق می گیرد قیمت اوراق مجدداً افزایش پیدا می کند.

قیمت اوراق وام مسکن در دو سه سال اخیر حتی به 100 هزار تومان هم رسید.

الان قیمت اوراق چون که هم معاملات مسکن در رکود است و هم ارزش وام در برابر قیمت ها کاهش شدید پیدا کرده است به اندازه نصف زمان رونق پیشین معاملات است.

اکنون با توجه به اینکه احتمال دارد در ماه های آتی تصمیمات تازه ای برای وام خرید مسکن اخذ شود بهتر است افرادی که قصد خرید در ماه های آینده را دارند از قیمت های فعلی اوراق بهره برداری کنند و اوراق بخرند.

اوراق وام خرید مسکن از زمان انتشار 2 سال اعتبار دارد و تاریخ اعتبار اوراق نیز بر روی آن درج شده است.

متقاضیان آتی خرید مسکن ابتدا باید نسبت به اعتبار حداقل یکساله اوراق اطمینان پیدا کنند و سپس با خرید آن منافع هر نوع افزایش احتمالی قیمت اوراق در آینده را برای خود تصاحب کنند.

اوراق وام مسکن جنبه سرمایه گذاری نیز دارد.

این اوراق یک نرخ سود اسمی دارد که معادل سود کوتاه مدت شبکه بانکی است و یک نرخ سود واقعی دارد که در ازای قیمت فروش اوراق معلوم می شود.

دو سال پیش که وام اوراق مسکن ارزش خوبی در مقایسه با قیمت خانه ها داشت سرمایه گذاران بازار اوراق 21 تا 22 درصد از محل سپرده گذاری در حساب مربوطه، دریافت اوراق و فروش آن در فرابورس سود به دست می آوردند.

بورس به خزان نشست / راه رهایی بورس از تله رکود / پیش بینی بورس فردا 4 مهر 1401 / خبر بد برای بازار سهام

کبنا ؛ بورس تهران در اولین روز کاری پائیز 1401 قرمزپوش شد و شاخص‌های بازار سقوط کردند. بازار سهام در شرایطی به استقبال پاییز۱۴۰۱ می‌رود که به نظر می‌آید احتمال بازگشت رونق به صحنه معاملات بورس در وضعیت کنونی بیش از انتظارات قبلی، کاهش یافته است. در این میان نیمه دوم سال جاری در حالی آغاز شده است که بخش مهمی از فعالان بازار سهام تحت تاثیر طولانی شدن مذاکرات برجامی و افزایش مداوم نرخ‌های بهره از سوی بانک‌‎های مرکزی اقتصادهای قدرتمند، نسبت به مسیر آتی این بازار بی‌اعتماد شده‌اند. بدبینی و تشدید آن با تداوم بلاتکلیفی‌های سیاسی و افزایش احتمال کاهش تقاضای کل در اقتصاد جهانی سبب شده است بازاری که نماگر اصلی آن در دو ماه ابتدایی سال ۴/ ۱۷درصد بازدهی کسب کرده بود، حالا بازدهی منفی را به فصل برگ‌ریزان ببرد. از این رو کارشناسان بازار سهام نیز نظر چندان مثبتی نسبت به آینده ندارند.
به گزارش کبنا، اینگونه که روزنامه دنیای اقتصاد نظرسنجی انجام داده، از میان ۱۶کارشناس تنها یک نفر به عملکرد نیمسال دوم بورس خوش‌بین است.
بازار سهام در آخرین هفته تابستان نیز فضای سردی داشت. طی این هفته ۴/ ۲درصد دیگر از ارتفاع شاخص‌کل کاسته شد. به این ترتیب، بازدهی متوسط سرمایه‌گذاری در بورس تهران برای نخستین‌بار از ابتدای سال ‌وارد محدوده منفی شد. ارزش معاملات روزانه نیز با غلتیدن به سطح کمتر از سه‌هزار‌میلیارد ‌تومان، نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از علاقه‌مندی متقاضیان به خرید سهام ندارد.
در حوزه عوامل موثر بر وضعیت کلان بازار نیز نوعی بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تحرکی مشاهده می‌شود. در حیطه نرخ‌های جهانی، پس از افت‌های سنگین ‌ماه‌های اخیر شرایط موقتا به ثبات رسیده است. در مذاکرات مربوط به رفع تحریم‌ها نیز به‌جز برخی شایعات پراکنده درخصوص دیدار‌های نیویورک، پیشرفت خاصی مشاهده نشده و به‌نظر می‌رسد کماکان تحولات جدی در این بخش به بعد از بر‌گزاری انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا موکول شده باشد. در بخش سیاست‌های پولی داخلی نیز به‌رغم تداوم رشد نقدینگی در سطوح بالای تاریخی، نرخ‌های سود موسوم به بدون‌ریسک ثابت بوده و دسترسی به نرخ سود سالانه موثر ۲۲ تا ۲۳‌درصدی برای سرمایه‌گذاران در قالب سپرده‌ها و صندوق‌های با درآمد ثابت میسر است. نرخ دلار در سامانه نیما هم به‌رغم عبور از مرز ۲۷‌هزار‌ تومانی، با شتاب حلزونی به سمت نرخ توافقی در حال حرکت است. به این ترتیب، تلفیق رکود سنگین حاکم بر فضای معاملات بورس باثبات نسبی عوامل بنیادی، خروج از وضعیت فعلی در کوتاه‌مدت را با دشواری مواجه کرده است.
معادله رکود بورس چگونه پایان می‌یابد؟
همان‌طور که پیشتر ذکر شد، در موقعیت فعلی به‌نظر می‌رسد عوامل محرک رونق بازار سهام دچار نوعی رکود و کم‌واکنشی هستند. در این شرایط به‌رغم مناسب‌بودن سطوح ارزش‌گذاری اکثر سهام، سوال اکثر سهامداران این است که چه عاملی در و چه زمانی می‌تواند معادله رکود کنونی را بر‌هم بزند؟ در این‌خصوص نگاهی به الگوهای تاریخی دوره‌های مشابه می‌تواند راهگشا باشد. واقعیت این است که به‌طور سنتی، رونق‌های بورس تهران انفجاری و دارای عمر کوتاه و رکودها به‌صورت فرسایشی و طولانی‌مدت محقق شده‌اند. در فاز نخست دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رکود هم معمولا چند نمونه رونق‌های موقت (موسوم بهBear Market Rally) به‌صورت ادواری مشاهده می‌شود که هیچ‌گاه قدرت تبدیل به رونق پایدار را ندارد، با این حال هرچه به پایان سیکل رکود نزدیک می‌شویم، امید فعالان بازارها بیشتر تضعیف شده و حتی همان بارقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رونق موقت نیز از میان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود. آخرین نمونه این وضعیت در پاییز سال‌۹۴ قابل‌مشاهده بود که با تداوم رکود فرسایشی بعد از دوسال، بازار هیچ‌گونه واکنش مثبتی به وقایع پیرامونی از جمله کاهش نرخ سود بانکی نشان نمی‌دهد، بنابراین آنچه به‌عنوان ویژگی آخرین فاز رکود در بورس تهران قابل‌اشاره است؛ عبارت از کم‌واکنشی سرمایه‌گذاران به متغیرهای محیطی توام با تداوم افت قیمت‌ها به‌رغم ارزندگی سهام است. در همین راستا، در ‌ماه‌های پایانی رکود، در حالی‌که طاقت سهامداران صبور هم طاق شده و یک نوع ناامیدی مطلق بر فضا رونق اوراق و رکود سهام حاکم شده، افت قیمت‌ها ادامه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد، اما آنچه در نهایت می‌تواند به معادله رکود خاتمه دهد چیست؟ پاسخ در «گذشت زمان» خلاصه می‌شود. به‌عبارت دیگر، به دلیل تداوم خلق نقدینگی با شتاب بیش از ۳۰‌درصد در سال ‌و نیز رشد مستمر ارزش تولید ناخالص داخلی در ایران به دلیل تورم، در نهایت دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فرسایشی بورس تهران به شرایطی می‌انجامد که ارزش کل بازار در مقایسه با سایر متغیرهای کلان شامل ابعاد نقدینگی و اقتصاد به‌طور نامتناسبی کوچک می‌شود. در این فضا، آنچه تغییر نهایی معادله رکود را کلید می‌زند، یکی از همان بهانه‌هایی است که تا پیشتر نسبت به آن بی‌تفاوت مانده بود. در شرایط کنونی بورس تهران به لحاظ نسبت‌های ارزش بازار به نقدینگی و تولید‌ناخالص‌داخلی در محدوده کمی بالاتر از میانگین‌های تاریخی قرار دارد؛ از این‌منظر با عنایت به تداوم فعالیت موتور نقدینگی و تورم، با فرض امتداد رکود بورس، ارزش بازار رونق اوراق و رکود سهام در اوایل سال‌آینده به‌جایی می‌رسد که به لحاظ تاریخی در نقاط جذاب خود قرار می‌گیرد.

سیگنال انبساط از سیاست پولی
با وجودی که شهود کلی سرمایه‌گذاران از وضعیت سیاست پولی به سمت انقباض متمایل است، بررسی آمار رسمی رشد پایه پولی و نقدینگی حکایت متفاوتی دارد. بر همین اساس، حجم پایه پولی و نقدینگی بر پایه گزارش‌های مردادماه بانک مرکزی به ترتیب معادل ۳ و ۹/ ۲‌درصد منبسط شده که بالاتر از میانگین ۱۲‌ماه گذشته است. تداوم این وضعیت به‌معنای پایداری رشد دو متغیر مزبور در محدوده بیش از ۳۵‌درصد سالانه است که بازهم از متوسط بلندمدت تاریخی حدود ۱۰‌درصد بالاتر است؛ این در حالی است که این تصور وجود داشت که با عنایت به نرخ‌های بالای فروش نفت، افزایش حجم صادرات این محصول و نیز اخبار مربوط به رشد قابل‌توجه درآمدهای مالیاتی، از شتاب رشد پایه‌پولی و نقدینگی به نحوه معناداری کاسته شود. جمع‌بندی تحولات مزبور برای بازارهای دارایی از جمله سهام به‌معنای تداوم روند نسبتا پر‌شتاب نیروهای تقویت‌کننده قیمت‌ها در میان‌مدت است.
آخرین گام انقباضی فدرال رزرو؟
سرانجام انتظارها به پایان رسید ‌و بانک مرکزی آمریکا برای سومین‌بار متوالی نرخ بهره پایه بین‌بانکی دلار را ۷۵/ ۰درصد دیگر رشد داد تا تهاجمی‌ترین سیاست انقباضی تاریخ این نهاد مالی از زمان معرفی ابزار مزبور در سه دهه پیش پیگیری شود. سیاست

افزایش جسورانه نرخ بهره دلار در واکنش به تورم سالانه بیش از ۸‌درصدی در دستور کار قرار گرفته که آن‌هم در نوع خود در چهار دهه اخیر بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سابقه است. مطالعه تاریخی نشان می‌دهد که آخرین‌باری که اقتصاد آمریکا با انقباض پولی در ابعاد مشابهی روبه‌رو شد به اوایل دهه ۸۰ میلادی بازمی‌گردد که در آن زمان هم رئیس وقت فدرال‌رزرو با سیاستی مشابه، موفق به مهار نسبتا سریع تورم شد، با این‌حال آنچه شرایط امروز را متفاوت می‌کند عبارت است از حجم بیش از دو برابری ابعاد بدهی در اقتصاد آمریکا نسبت به تولید ناخالص داخلی (معادل ۳۷۰‌درصد) است که فشار فزاینده‌ای بر بدهکاران در شرایط افزایش ناگهانی بهره وارد می‌سازد. از سوی دیگر، سیکل افزایش بهره اخیر چون ظرف ۱۸‌ماه و از سطح رونق اوراق و رکود سهام تقریبا صفر‌درصد آغاز شده، تبعات متفاوتی از دهه ۸۰ میلادی دارد که افزایش بهره با شتاب مشابهی از کف ۵‌درصدی آغاز شد. علاوه‌بر این، بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که مدت زمان متوسط سررسید ‌کل بدهی‌ها در اقتصاد آمریکا نسبت به دهه ۸۰ میلادی کوتاه‌تر شده و به کمتر از ۵ سال ‌رسیده است. همه اینها موجب می‌شود تا اقتصاد در مواجهه با انقباض شدید پولی از آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری به مراتب بیشتری برخوردار باشد. با وجود آنکه منحنی‌های پیش‌بینی در بازار بر امکان یک افزایش بهره ۷۵/ ۰درصدی دیگر در دو‌ماه بعد دلالت دارند، گروه اندکی از اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که نه‌تنها افزایش بهره اخیر آخرین گام انقباضی در سیکل‌جاری بود، بلکه فدرال‌رزرو به‌زودی مجبور خواهد شد تا جهت مقابله با پیامدهای رکودی افزایش شدید بهره در فضای بدهی‌های سنگین، فرمان را چرخانده و شروع به انبساط پولی کند! با عنایت به آشکار‌شدن آثار سیاست‌های پولی این نهاد مالی با ۸ تا ۱۲‌ماه اخیر بر اساس الگوی تاریخی، این احتمال وجود دارد که به‌زودی بازار دارایی‌های ریسک‌پذیر از جمله سهام جهانی و مواد‌خام تحت موج فشار مضاعف از منظر پیامد سیاست‌های فدرال‌رزرو قرار گیرد؛ وضعیتی که برای بورس تهران از منظر وابستگی درآمد بخش مهمی از شرکت‌های بزرگ به صادرات کامودیتی چشم‌انداز مثبتی در کوتاه‌مدت تصویر نمی‌کند.
اکوایران نوشت، در معاملات روز شنبه دوم مهر ماه، شاخص کل بورس پایتخت نسبت به روز کاری قبل 27 هزار و 57 واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و 328 هزار و 183 واحد رسید.
شاخص هم وزن بورس با کاهش 9 هزار و 163 واحدی در سطح 386 هزار و 515 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) 249 واحد پائین آمد و در سطح 18 هزار و 146 واحد قرار گرفت.
نمادهای اثرگذار بر شاخص‌ها
امروز نمادهای «فارس»، «وپاسار» و «فولاد» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل نمادهای «اتکام»، «امین» و «ختور» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.
در فرابورس نیز نمادهای «زاگرس»، «آریا» و «شراز» بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «رنیک»، «وتعاون» و «گکوثر» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص داشتند.
در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس شستا صدرنشین است و خودرو و شپنا در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، فرابورس و کرمان پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.
ارزش معاملات بازار
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 6 هزار و 700 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه هزار و 732 میلیارد تومان بود که 26 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با افزایش 22 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 623 میلیارد تومان رسید.
نقشه بازار سهام

پیش بینی بورس فردا 4 مهر 1401 / خبر بد برای بازار سهام
در طی هفته های گذشته برای بازار و به خصوص شاخص کل سطوح حمایتی را از منظر تکنیکالی رسم و پیش‌بینی کردیم و این مورد را همیشه یادآورد بودیم که همه این سطوح با یک خبر بد می‌تواند از بین برود و قاعده تحلیل هم همین است.
بررسی ابعاد کلان اقتصاد، بررسی وضعیت بازار سرمایه، بررسی وضعیت صنعت و در نهایت بررسی نماد شرکت مد نظر و دست آخر هم بررسی تحلیل تکنیکال به این دلیل که رفتار سایر افراد را نسبت به قیمت‌ها و سطوح مورد بررسی قرار دهیم.
خیلی از تحلیل گران تکنیکالی سطوح حمایتی را برای شاخص در نظر داشتند. خیلی از بنیادی کارهای بازار هم نسبت‌های پی به ای پایینی برای نماد های بزرگ پیش بینی و محاسبه کردند اما نکته ای که همیشه باید در نظر داشت این است که امکان دارد همه این سطوح با یک خبر بد از بین برود.
حالا بازار این خبر بد را چگونه برداشت کرده است؟!
افزایش نرخ بهره‌ که روز چهارشنبه توسط فدرال رزور اعلام شد را می‌توان به عنوان خبر بد بازار سرمایه در نظر داشت. البته شرایط این روزهای فضای سیاسی و اجتماعی کشور را نیز نباید نادیده گرفت. قطع اینترنت و مشکلات ایجاد شده به همراه هفته نیمه تعطیل از دیگر دلایل افت بیش از 27 هزار واحدی شاخص کل است.
به هر حال چیزی که وجود دارد این است که سرمایه ترسو است و هر جایی پا نمی‌گذارد و زمانی وارد بازی می‌شود که امید به برد داشته باشد. البته حجم پول با میزان ریسک پذیری پول رابطه عکس دارد و هرچه پول شما بیشتر باشد میزان ریسک شما کمتر است و برعکس پول‌های کم، ریسک‌های بالا را قبول می‌کنند.
سطوح حمایتی شکسته شده است و هیجان فروش به بیشترین مقدار خود در هفته‌های قبل رسیده است. اعتماد به بازار کم رنگ‌تر شده است و فرار سرمایه بیشتر ، در نقشه بازار باید به دنبال تک نمادهایی باشیم که در سرخی روز قبل ( شنبه ) خود نمایی می‌کنند . نماد هایی همچون بانک رسالت در گروه بانکی ، فمراد در گروه غیر آهنی ، وتعاون در گروه بیمه ای و نماد ولکار در گروه لیزینگی.
در مورد موج شماری‌ها هم در روز های قبل صحبت شد که ممکن است موج پنجم از موج سوم بزرگتر باشد که چنین شد . طول موج سوم حوالی 10 درصد افت را تجربه کرده است و حالا موج پنجم به این مقدار رسیده است و ممکن است تا کف کانال صعودی که برای شاخص در نظر داشتیم افت کند.
سطح حمایتی تکنیکالیست ها سطح کف کانال است و هیجان فروش اندیکاتور RSI که به محدوده 11 واحدی رسیده است. محدوده ای که در بدترین حالت افت از مرداد ماه سال 1399 تا به امروز در کمترین مقدار خود قرار دارد . این مقدار در این مدت حداکثر تا 17 واحد افت کرده است و حالا رکورد جدید ثبت کرده و به محدوده 11 واحدی رسیده است.
آیا معامله ‌گران برای روز کاری بعد از این افت پشیمان می‌شوند و بازار را مثبت می‌کنند و یا در همین حوالی تا روشن شدن قضایا منتظر و نظاره‌گر هستند؟