مزایای معامله محصولات در بازار فرعی بورس کالا
در سال‌های گذشته برخی عرضه‌کنندگان تمایل داشتند کالای خود را در بورس کالا عرضه کرده و از مزایای این بازار بهرهمند شوند اما شرایط پذیرش در بورس کالا را نداشتند. اما با راه‌اندازی بازار فرعی بورس کالا این مشکل حل شد و عرضه‌کنندگان به راحتی می‌توانند کالای خود را در بازار فرعی و در محیطی شفاف به فروش برسانند. مدیرعامل شرکت کارگزاری سی‌ولکس در گفت‌و‌گو با بورس کالا در خصوص عرضه محصولات متنوع در بازار فرعی بورس کالا گفت: در بررسی تنوع محصولاتی که در بازار فرعی بورس کالای ایران عرضه می‌شوند، ابتدا باید دلایل ایجاد این بازار در بورس کالا را مورد بازبینی قرار داد. در بازار فرعی بورس کالا محصولاتی که قابلیت عرضه در تالار اصلی را ندارند، پذیرش و معامله می‌شوند و از همه مهم‌تر، مزایایی که بازار فرعی بورس کالا برای تولیدکنندگان و دارندگان کالاها دارد از مهمترین دلایلی است که شاهد عرضه انواع محصولات در این بازار هستیم. محمودرضا الهی‌فرد افزود: پذیرش کالاهای مختلف در تالار اصلی بورس کالای ایران دارای قوانین و شرایط خاصی است. کالاهایی در این تالار قابل عرضه هستند که از استانداردهای لازم برخوردار باشند. به همین منظور تالار فرعی راه‌اندازی شد تا محصولاتی که از شرایط لازم برخوردار نیستند نیز بتوانند از مزیت‌های معاملاتی بورس کالا بهرهمند شوند. وی افزود: از شرایط عرضه محصولات در تالار اصلی بورس کالا، علاوه بر دارا بودن استانداردهای لازم، بالا بودن حجم عرضه و تقاضا و همچنین تداوم عرضه است که وجود محصولاتی که از این شرایط برخوردار نیستند اما تمایل دارند وارد بورس شوند، موجب راه‌اندازی بازار فرعی شد تا محصولات مختلف بتواند وارد این بازار شفاف شود. الهی‌فرد با بیان اینکه تالار فرعی بورس کالا جایگزین مناسبی برای مزایده است، تصریح کرد: در سال‌های گذشته برخی عرضه‌کنندگان تمایل داشتند کالای خود را در بورس کالا عرضه کنند و از مزایای این بازار بهرهمند شوند اما شرایط پذیرش در بورس کالا را نداشتند. اما با راه‌اندازی بازار فرعی بورس کالا این مشکل حل شد و عرضه‌کنندگان به راحتی می‌توانند کالای خود را در بازار فرعی و در محیطی شفاف به فروش برسانند. مدیرعامل شرکت کارگزاری سی‌ولکس به مزایای معامله محصولات در بازار فرعی اشاره کرد و افزود: کاهش هزینه‌های معاملاتی، کشف قیمت عادلانه و شفاف و از بین رفتن معایب روش‌های سنتی مزایده و ایجاد بستری مطمئن برای انجام معامله محصولاتی که قابلیت عرضه در تالار اصلی را ندارند، از مزایای بازار فرعی بورس کالای ایران است. براساس این گزارش، تالار فرعی بورس کالا دو زیر شاخه اصلی دارد؛ زیرشاخه اول به معاملات املاک و مستغلات مربوط می‌شود به طوری که ارگان‌های دولتی و بزرگ و بانکها می‌توانند اموال مازاد خود را از طریق این تالار به فروش برسانند. بزرگترین مزیت این تالار، حذف پروسه‌های طولانی‌مدت و پرهزینه مزایده‌هاست به طوری که با شفاف و قانونمند شدن فروش اموال دولتی و غیر‌دولتی، دیگر خبری از پاکت‌های غیر‌شفاف مزایده‌ها نخواهد بود. زیرشاخه دوم نیز به کالاهای خارج از گونه اختصاص دارد. این کالاها به دلیل آنکه دارای استاندارد لازم و توالی عرضه نیستند، امکان عرضه در تالار‌های اصلی بورس کالا را ندارند به این ترتیب راهی تالار فرعی می‌شوند که عرضه‌های این بخش نیز با براده و قراضه آهن شرکت راه آهن به عنوان یکی از این کالاهای خارج از گونه آغاز شد. همچنین محصولات خارج از گونه (آف‌گرید) در گروه‌های پلیمری و شیمیایی با راه‌اندازی تالار فرعی، از تالار محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی راهی این بازار شدند. گفتنی است تاکنون علاوه بر انواع محصولات آف‌گرید پلیمری و شیمیایی، محصولاتی چون بشکه خالی، روغن کارکرده لوکوموتیو، تراورس چوبی فرسوده، محور چرخ لوکوموتیو، آرمیچر، ریل، قیر پایه زغالسنگ، شیر خشک، رنگ، رب گوجه فرنگی و... در تالار فرعی بورس کالای ایران عرضه و معامله شده‌اند.
قرارداد آتی چیست و چه مزایایی دارد؟ + ویدیو
قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد می‌شود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار می‌دهند که وجه تضمین نامیده می‌شود.
قراردادهای آتی، یکی از قراردادهای پرکاربرد در بورس‌های کالایی محسوب می‌شود که از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که میزان معینی از کالای مشخصی را، با کیفیت و قیمت معلوم در زمان و مکان مشخص معامله کنند.
بنابراین قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد می‌شود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار می‌دهند که وجه تضمین نامیده می‌شود. قرارداد آتی، قراردادی دوطرفه است که می‌توانیم طی آن، کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانیم و پس از گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافق‌شده تحویل دهیم و وجه را دریافت کنیم. در این ویدیو به تعریف این قرارداد و مزایای آن پرداختیم:
مزایای بورس کالا قابل قیاس با بازارهای غیرمتشکل نیست
«سه گروه مقابل فعالیت بورس کالا مقاومت می‌کنند.» این، عصاره دیدگاه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص منتقدین بورس کالاست. به اعتقاد شاپور محمدی، گروه اول منقدین، کسانی هستند که به علت عادت به گریز از تغییر، منتقد معاملات در بورس هستند چراکه این بورس اصلاحات اساسی و ساختاری در بازار به وجود آورده است. وی گروه دوم مقاومت‌کنندگان را کسانی می‌داند که رقابت و شفافیت موجود در معاملات بورس کالا، منافعشان را محدود کرده و آنان ترجیح می‌دهند خارج از ضوابط موجود فعالیت کنند. محمدی، گروه سوم را افرادی قلمداد می‌کند که به دلیل ناآشنایی با مزیت‌ها و سازوکار بورس کالا به انتقاد از آن می‌پردازند و در قبال فعالیت‌های توسعه ای آن مقاومت می‌کنند.
به گزارش «کالاخبر»،رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید می کند که کارآمدی بورس‌ها به‌یقین از بازارهای غیرمتشکل بیشتر است و بر همین اساس، شفافیت و کارآمدی بورس کالا و انرژی بدون شک بیشتر از بازارهای دیگر بوده و به‌طورکلی، اشکالات احتمالی در بورس در قیاس با بازارهای رقیب، به‌مراتب کمتر است .
گفت‌وگوی خبرگزاری تسنیم با رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار را در ادامه می‌خوانید :
*همواره تأکید داشته‌اید بورس کلید حل مشکلات اقتصادی کشور است؛ اما بعضا شاهد برخی مقاومت‌ها در مسیر توسعه بورس کالا و انرژی هستیم و حتی در برخی مواقع این مقاومت‌ها به سطح مسئولان نیز رسیده است. چه عواملی را ریشه این مقاومت‌ها می‌دانید؟
به طور مزایای بورس کالا طبیعی بسیاری از کالاها در بازارهای سنتی معامله می‌شوند و وقتی بازار مدرنی از جنس بورس تشکیل می‌شود، نوعی دوگانگی به وجود می‌آید. از سویی، عده‌ای به بازار سنتی عادت کرده‌اند و از سوی دیگر، بازار مدرنی مثل بورس کالا یا انرژی، اصلاحات و تغییرات ساختاری و عمده‌ای را در مبادلات ایجاد می‌کنند که به این ترتیب وجود این مقاومت ها طبیعی است. همچنین ممکن است برخی مقامات به مطالبات گروهی از فعالان بازارهای سنتی، اهمیت بدهند و حامی تداوم کار در بازار سنتی شوند .
آیا بورس های کالایی را عاری از اشکال می‌دانید؟
ما نمی‌گوییم بورس هیچ ایرادی ندارد، ممکن است اشکالاتی هم وجود داشته باشد اما حتماً شفاف‌تر و سالم‌تر از باقی بازارهاست و در قیاس با کارکرد سایر بازارها حتماً اشکالات کمتری دارد. در این شرایط طبیعی است که عده‌ای، اشکالات کوچک را بزرگ جلوه دهند تا بازار شفاف و مدرن را در مقایسه با بازار سنتی، ناکارآمد به نظر برسد. اینجاست که باید منصفانه قضاوت کردن معیار همه باشد. این نکته را نباید از نظر دور داشت که اشکالات احتمالی بورس در سایر بازارها به شکل گسترده‌تری وجود دارد و بارها اعلام شده است که بورس ها خود برای رفع هر گونه مشکلی استقبال می کنند .
به اعتقاد شما افرادی که در مقابل توسعه بورس کالا مقاومت می کنند چه گروه هایی هستند؟
خوشبینانهترین برداشت از منتقدین آن است که بگوییم آنان به علت سال ها عادت به روش های خاص معامله به سختی تغییرات حاصل از معاملات بورس کالا را برمی تابند. اما ممکن است منافع عده‌ای هم مزایای بورس کالا درگیر باشد. در بخش دیگر نیز این واقعیت را نیز نمی‌توان انکار کرد که بخشی از این مقاومت‌ها ناشی از ناآشنایی عده‌ای با سازوکار و مزیت‌های بورس کالا باشد. پس هر سه گروه در شکل‌گیری مقاومت علیه بورس کالا تأثیرگذار هستند؛ عده‌ای که تغییر برایشان سخت است، عده‌ای که فعالیت غیررقابتی و بدون نظارت در خارج از بورس منافعی برای آنان دارد و سوم، افرادی که آشنایی اندکی نسبت به مزیت‌ها و دستاوردهای بورس کالا دارند .
کنار این سه گروه، شاید لازم باشد بر ضرورت تقویت بازار سرمایه هم به‌عنوان نکته چهارم تأکید کنیم. ما وظیفه داریم، اطلاع‌رسانی خود را قوی کنیم تا کارشناسان همه ابعاد مسئله را تحلیل کنند. گاهی افراد در تحلیل‌های خود واقعیت را می‌گویند اما جنبه‌ای از واقعیت را می‌گویند و عده‌ای دیگر، به بخش دیگر و متفاوتی اشاره می‌کنند و درنتیجه، اختلاف‌نظر شکل می‌گیرد. اگر همه ابعاد موضوعات اطلاع‌رسانی شوند، شاید از دامنه اختلاف‌ها و شکاف‌ها کاسته شود .
مدتی پیش وزیر نفت گفتند «در عرضه‌های قبلی نفت در بورس انرژی، خودمان به خریداران اعلام کردیم که از بورس انرژی نفت خام را خریداری کنند، اما از این به بعد می‌گوییم از این بازار خریداری نکنند». آیا نگاه برخی دولتمردان ما به بورس را انتقادی یا نا همراه می‌دانید؟
سابقه بورس ما ۵۰ سال است. برخی از بورس‌های دنیا ۲۰۰ سال و بیشتر سابقه دارند و به این ترتیب بورس انرژی و کالا برای جا افتادن و اثبات ظرفیت های کامل خود در اقتصاد نیاز به زمان دارند. البته، برخی عنوان می‌کنند چرا بورس مشتری یابی نمی‌کند؟ درباره ایده مشتری یابی باید یادآور شد بورس‌ها عموماً توسعه‌دهنده بازار هستند و مأموریتشان یافتن مشتری نیست. زیرا اگر دنبال یافتن مشتری بروند از مأموریت اصلی‌شان یعنی ایفای نقش داور بی‌طرف و منصف، منحرف می‌شوند. در واقع مشتری یابی با اصول حرفه‌ای و ماهیت بورس، سازگار نیست و ناظر مجاز نیست مشتری پیدا کند. وظیفه بورس فراهم کردن ابزار انجام معاملات آزاد، رقابتی و شفاف و نیز دهد و توسعه نهادهای مالی است. در این بین پیدا کردن مشتری نه‌فقط در زمره وظایف بورس نیست مزایای بورس کالا بلکه عامل انحراف از مأموریت‌های اصلی است .
باید تأکید کنم، شفافیت حتماً در بورس کالا و انرژی بیشتر از بازارهای دیگر است. کارآمدی بورس‌ها حتماً از بازارهای غیرمتشکل بیشتر است. بورس ها یک بستر برای معاملات هستند و در واقع بورس های کالا غیر از بازار شفاف و رقابتی، چه تعریفی دارند که کسی بخواهد مقابل آن بایستد؟ تفاوت اصلی بورس با بازارهای دیگر، شفافیت است .
آینده بورس کالا و انرژی را چگونه می‌بینید؟
من به بورس های کالا و انرژی بسیار خوش‌بین هستم ولی باید حوصله لازم را به خرج داد به طوری که در آینده شاهد رشد سهم این بورس ها در اقتصاد کشور خواهیم بود. اما در خصوص بحث عرضه نفت در بورس انرژی، این اراده در وزارت نفت احساس می شود چراکه هم وزیر نفت و هم مجلس در این راستا کمک‌های زیادی کرده‌اند.
مزایای بورس کالا
دوشنبه 1 مرداد 1397 | 1878 بازدید | آموزش
بورس کالا
قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
همه داد و ستدها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد انجام می‌گیرد. به طور کلی، قراردادهای زیر برای داد و ستد هر کالا وجود دارد:
– قرارداد نقدی spot
– قرارداد سلف forward
– قرارداد نسیه credit
– قرارداد آتی
– قرارداد اختیار معامله option
– قراردادهای صلح
– قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی مزایای بورس کالا مزایای بورس کالا
– قراردادهای معاوضه swap
در ادامه به توضیح قراردادهای فوق می پردازیم
قرارداد نقدی (spot): خریدار کل مبلغ قرارداد را به همراه کارمزد کارگزار، نقدی پرداخت می‌کند و فروشنده می‌بایست حداکثر ظرف سه روز، کالای مورد معامله را به خریدار تحویل دهد.
قرارداد سلف (forward): خریدار کل مبلغ را در زمان انجام معامله پرداخت می‌کند و فروشنده متعهد می‌شود کالا را در تاریخ و زمان معین به خریدار تحویل دهد.
قرارداد نسیه (credit): خریدار کالا را فوراً تحویل می‌گیرد و بهای آن در تاریخ سررسید، به فروشنده پرداخت می‌کند.
قرارداد آتی: فروشنده مطابق قرارداد صلح، مقدار معینی از دارایی مشخص را در مقابل مبلغی معین به دیگری صلح می‌کند. فروشنده دارایی مورد مصالحه را در سررسید مشخص تحویل می‌دهد و خریدار نیز مبلغ مورد مصالحه را در سررسید می‌پردازد. طرفین در قالب شرط ضمن عقد به اتاق پایاپای وکالت می‌دهند که از وجه‌الضمان آنها متناسب با نوسانات قیمت در بورس به طرف دیگر اباحه تصرف کند. هر یک از طرفین می‌توانند قبل از سررسید با انعقاد قرارداد صلح دیگری، شخص ثالثی را جایگزین خود در قرارداد صلح اولیه نمایند و پس از تسویه، از قرارداد خارج شوند. کلیه قراردادها در زمان سررسید مقرر تسویه خواهند شد.
قرارداد اختیار معامله (option): که خود بر دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش است: آ) قرارداد اختیار خرید: عرضه کننده کالا، حق خرید مقدار معینی از کالایی مشخص و منطبق با استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص به طرف قرارداد مصالحه می‌نماید، بدون آنکه طرف دیگر ملزم به خرید آن باشد. ب) قرارداد اختیار فروش: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد لازم که به موجب آن (خریدار) حق فروش مقدار معینی از کالایی مشخص و منطبق با استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص مزایای بورس کالا با طرف دیگر مصالحه می‌نماید بدون آنکه طرف دیگر (فروشنده) ملزم به فروش آن باشد.
قراردادهای صلح : قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی: بورس کالای ایران درصدد آن است که پس از انجام مراحل کارشناسی حقوقی این نوع قراردادها را اجرا کند.
قراردادهای معاوضه (swap): مبادله یک دارایی فیزیکی یا یک تعهد در برابر یک دارایی فیزیکی یا تعهدی دیگر، به منظور تمدید یا کاهش زمان سررسید معامله و یا افزایش (کاهش) نرخ برگه‌های معاملاتی جهت حداکثر نمودن درآمد معاملاتی و یا کاهش هزینه‌های مالی آن.
شرایط قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
در انعقاد هر کدام از قراردادها موارد زیر باید تعیین شود:
– مشخصات کالا و نوع قرارداد مورد معامله
– مقدار کالای مورد معامله
– واحد اندازه‌گیری کالای مورد معامله
– زمان معامله (روز و ساعت)
– استاندارد و ابعاد کالا
– تاریخ تحویل
– استاندارد تحویل و نوع بسته بندی
– انبار یا محل تحویل
– واحد پول
مراحل خرید کالا در بورس کالا به شرح زیر است
دریافت کد مشتری در بورس کالا
اولین قدم برای خرید هر نوع کالای عرضه شده در بورس کالا تکمیل مشخصات خریدار جهت دریافت کد مشتری در بورس کالاست. این مرحله فقط برای یک بار انجام می گیرد و ضرورت دارد هر خریداری در بورس کالا، از طریق کارگزار خود اقدام به دریافت کد مشتری نماید.
مدارک لازم برای دریافت کد مشتری ، برای مشتری حقیقی یا حقوقی متفاوت است:
الف- مدارک و اطلاعات لازم جهت دریافت کد برای اشخاص حقیقی :
• فتوکپی شناسنامه
• فتوکپی کارت ملی
• تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقیقی ( شامل اطلاعاتی از قبیل : کد ملی ، شماره حساب بانکی فرد متقاضی ، آدرس و کد پستی ، تلفن تماس)
ب- مدارک و اطلاعات لازم جهت دریافت کد برای اشخاص حقوقی:
• فتوکپی روزنامه رسمی ثبت شرکت و فتوکپی روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت و فتوکپی شناسنامه و کارت ملی اعضا هیئت مدیره شرکت.
• تکمیل فرم درخواست کد مشتریان حقوقی (شامل اطلاعاتی از قبیل : آخرین ترکیب اعضای هیئت مدیره ، لیست سهامداران دارای سهام 10% و بالاتر، صاحبان امضای مجاز ، ارائه شماره حساب جاری شخص حقوقی)
مراحل خرید
• تکمیل فرم درخواست خرید
برای هر بار خرید می بایست فرم سفارش خرید کالا به وسیله خریدار تکمیل گردد. در این فرم خریدار، مشخصات دقیق کالای مورد نیاز خود را به همراه نام تولید کننده کالا ، حداکثر قیمت خرید و … را مشخص می کند.
• بررسی امکان خرید
• کارگزار خریدار امکان خرید کالای مورد درخواست را بررسی نموده و در صورت ضرورت با تولیدکننده در مورد عرضه کالا رایزنی می کند.
• واریز پیش پرداخت
• در صورت امکان تهیه کالا ، موضوع به اطلاع خریدار می رسد و ضروری است که خریدار، 10% از ارزش تقریبی کالای مورد سفارش خود را به عنوان تضمین خرید کالا به حساب کارگزار واریز نماید. (برای کالاهایی که در رینگ صادراتی فروخته می شوند مبلغ تضمین خرید 5% ارزش کل کالای مورد سفارش است)
• خرید کالا
• کارگزار در زمان عرضه کالا در تالار ، طبق درخواست خریدار با سایر کارگزاران رقابت نموده و در صورت عرضه کافی کالا به قیمت مناسب (و تا حداکثر سقف قیمتی تعیین شده توسط خریدار) کالا را خریداری می نماید.
• ارسال اطلاعیه خرید
• پس از خرید کالا در تالار ، اطلاعیه خرید کالا به وسیله کارگزار تنظیم شده و برای خریدار ارسال می گردد. در این اطلاعیه جزئیات خرید و قیمت به همراه حق الزحمه کارگزاری ، عوارض بورس و عوارض قانونی درج می شود.
• واریز مابقی وجه
• خریدار باید حداکثر تا ساعت 10 صبح روز سوم کاری مابقی کل مبلغ کالای خریداری شده را براساس اطلاعیه خرید به حسابهای بورس مندرج در اطلاعیه خرید واریز نموده و فیش بانکی را به کارگزاری ارسال نماید ضمنا ضروری است که نام واریزکننده وجه کالا حتما با نام خریدار یکسان باشد.
• تسویه حساب با پایاپای
• پس از واریز مابقی وجه کالا از طرف خریدار، کارگزار خریدار اقدام به تسویه حساب با اتاق پایاپای نموده و مدارک تسویه کالا را تکمیل کرده و آنها را به کارگزار فروشنده تحویل می نماید.
• تعیین پیمانکار حمل بار
• در این مرحله باید پیمانکار حمل بار و آدرس محل تخلیه به وسیله خریدارمشخص شده باشد.
• پیگیری دریافت ثبت سفارش از فروشنده
• در این مرحله کارگزار خریدار پیگیری های لازم جهت ثبت سفارش را انجام می دهد تا تاییدیه سفارش را از کارگزار فروشنده دریافت کند.
• دریافت حواله
• تولید کننده حواله فروش را صادر کرده و از طریق کارگزاری ، خریدار از صدور حواله اطلاع پیدا می کند.
• پیگیری خریدار برای حمل کالا
• در این مرحله خریدار پس از برقراری ارتباط با فروشنده ، هماهنگی های لازم را با پیمانکار حمل کالا انجام می دهد تا کالا را تحویل بگیرد.
• پیگیری خریدار در خریدهای سلف
• در خریدهای سلف ، خریدار یک هفته قبل از موعد تحویل کالا، با فروشنده ارتباط برقرار نموده و پیمانکار حمل کالا را تعیین می نماید.
روش های سفارش قیمت
• سفارش با قیمت باز
• سفارشی است که خریدار یا فروشنده تعیین قیمت معامله را به کارگزار خود واگذار می کند.
• سفارش با قیمت محدود
• سفارشی است که خریدار (یا فروشنده) حداکثر (یا حداقل قیمت) معامله را مشخص می کند.
• سفارش با قیمت مقطوع
• سفارشی است که خریدار (یا فروشنده) قیمت معینی را برای انجام معامله مشخص می کند.
نحوه انجام داد و ستد در بورس کالا
داد و ستد کالاها در بورس ، طی مراحل ذیل انجام می‌گیرد:
1- انتخاب کارگزار ( از آنجایی که تمام بورس های دنیا، کارگزار محور می باشند لذا در هیچ بورسی امکان معامله مستقل برای معامله گران وجود ندارد و حتما می بایست هر گونه خرید یا فروش از طریق یک کارگزار، صورت گیرد و به همین دلیل اولین اقدام هر معامله گر در بورس انتخاب کارگزار است)
2- تکمیل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار همراه با پیشنهاد قیمت
3- واریز حداقل سپرده مورد نیاز معامله به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
4- انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات توسط کارگزار
5- شرکت در حراج توسط کارگزار و انجام معامله در تالار
6- واریز باقیمانده وجه معامله پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای
7- تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی
8- تسویه مالی معاملات در اتاق مزایای بورس کالا پایاپای
9- نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه‌ها به حساب معامله‌گران از طریق حساب بانکی
فرآیند داد و ستد در بورس کالا
ماده 21- داد و ستد در بورس کالا طی چهار مرحله به شرح زیر انجام می گیرد:
1- در نخستین مرحله ، مشتری درخواست خرید یا فروش را به کارگزار یا نماینده او ارایه می‌دهد، کارگزار نیز سفارش مشتری را در تالار معاملات منعکس می‌کند .
2- در مرحله دوم ، سفارش مشتری در تالار معاملات و به روش حراج حضوری اجرا می شود. پس از تکمیل این مرحله، ناظر معامـلات دادوستد انجام شده را در شبکه رایانه ای بورس کالا ثبت می‌نماید.
3- پس از ثبت معامله، مرحله سوم داد و ستد آغاز می شود که طی آن، اتاق پایاپای پس از پردازش اطلاعات، گزارش نهایی که شامل وضعیت سپرده های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملات می‌باشد را تهیه نموده و به دفاتر کارگزاران ارسال می‌نماید.
4- درمرحله چهارم، اتاق پایاپای حسابهای خود را با تمامی کارگزاران تسویه می‌نماید و کارگزار نیز به نوبه خود مزایای بورس کالا حسابهای خود را با مشتری تسویه نموده و آگهی انجام معامله را برای مشتری ارسال می‌کند.
همانطور که ذکر شد بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران عرضه می‌شود. در این بورس‌ها، معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و …داد و ستد می‌شوند.
یکی از مزایای بورس کالا، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌گری است که تمامی مزایای بورس کالا تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای مترتب بر قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند.
به طور کلی، شرکت‌کنندگان در بورس کالا به دسته های زیر تقسیم می‌شوند.
تولیدکنندگان و بازرگانان مواد اولیه
همواره یکی از بزرگترین مشکلات تولید کنندگان در ایران مشکل تهیه مواد اولیه به دلیل عدم شفافیت بازار، نامعلوم بودن روند آتی قیمت محصولات و ناکارآمدی نظام تعیین قیمت و توزیع محصولات بوده است. ایجاد بورس کالا ، آهنگ نوید بخشی برای رفع مهمترین بخش از فرآیند عملیات یک واحد تولیدی است.
تولیدکنندگان می توانند با استفاده از ابزارهای داد و ستد در بورس ، در برابر نوسانات قیمت ایمن شوند و با خرید و فروش قراردادهای سلف و آتی، ریسک قیمت را پوشش دهند. بازرگانان نیز می توانند با همین روش با اطمینان خاطر بیشتری از قیمتهای آتی برای صادرات و واردات محصولات موردنظرشان تصمیم‌گیری نمایند.
مصرف‌کنندگان
صنایعی که مواد عرضه شده در بورس کالا را به عنوان مواد اولیه خود دریافت می نمایند، نقش بسیار مهمی در بازاربرعهده دارند. طبیعتا این صنایع نیز برای برنامه ریزی تولید خود، تمایل دارند از خطرات ناشی از نوسان قیمتها ایمن شوند و با برآوردی مطمئن از قیمت تمام شده، به تولید اقتصادی بپردازند. برای این گروه، بورس کالا مکان مطمئنی برای خرید مواد اولیه، دریافت اطلاعات موثق در مورد روند قیمتها و در نتیجه تضمین سود شرکت است.
سازمان‌های ناظر ، ارائه کنندگان خدمات جنبی و کارشناسان تحلیل گر بازار
هر چند این نهادها و افراد به طور مستقیم در مبادلات شرکت نمی‌کنند، اما وجود آنها در رونق یا امنیت بازار ضروری است. شرکتهای بیمه، بانکها، انبارها، شرکتهای حمل و نقل، اتاق پایاپای وکارشناسان تحلیل گر از جمله ارائه دهندگان این خدمات و تسهیلات هستند.
مزایای عرضه خودرو در بورس کالا
1399/07/10
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا گفت: عرضه خودرو در بورس مانع توزیع رانت خواهد شد.
به گزارش فراسرمایه ، جواد فلاح در نشست آسیب شناسی و بررسی فرصت ها، چالش‌ها و امکان سنجی عرضه خودرو در بورس کالا اظهار کرد: قیمتی که شورای رقابت تعیین می‌کند نمی‌تواند بازار را تسویه کند و با این قیمت با مازاد تقاضا مواجه هستیم.
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا افزود: قیمتی که خودروساز در حال فروش است و با قیمت بازار اختلاف زیادی دارد و ۴۵ هزار میلیارد تومان رانت در حال توزیع شدن است و در خوشبینانهترین حالت ۸۰۰ هزار نفر از آن استفاده می‌کنند.
وی با بیان اینکه بر اساس طرح مجلس، کل عرضه خودرو باید از طریق بورس عرضه شود، خاطرنشان کرد: قیمتی که روی تابلو کشف می‌شود ممکن است بیشتر و متفاوت از قیمت پایه باشد، بنابراین مقرر شده این فاصله قیمتی در محل‌هایی که پیش بینی شده اختصاص یابد.
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا با اشاره به طرح مجلس درباره عرضه خودرو در بورس کالا گفت: پیش بینی شده بخشی از این پول در اختیار دولت قرار گیرد تا از طریق آن توسعه حمل و نقل عمومی را در دستور کار قرار دهد همچنین بخشی از پول در اختیار خودروساز به صورت تسهیلات قرار گیرد تا بتواند هزینه‌ها را کاهش و تولید را افزایش دهد.
فلاح بیان کرد: بر اساس این طرح هیچ خودروسازی حق عرضه خودرو خارج از بورس را ندارد و دیگر خارج از این روند کسی نمی‌تواند خودرو تحویل بگیرد و در کنار آن حجم تولید، تعداد خریداران مشخص می‌شود.
وی تاکید کرد: این نوع عرضه خودرو در هیچ کشوری وجود ندارد، اما به دلایل مسائلی که با آن مواجه هستیم این شیوه فروش در نظر گرفته شده و ایده بومی است.
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا خاطرنشان کرد: با عرضه خودرو در بورس سفته بازی و تقاضای مازاد برچیده می‌شود و افزایش عرضه و کاهش تقاضا با ثبات متغیر‌های اقتصادی می‌تواند موجب کاهش قیمت شود.
فلاح درباره تضمین به موقع خودرو از سوی عرضه کننده تصریح کرد: در بورس کالا به ازای هر روز تاخیر ۲۵ صدم ارزش معامله از عرضه کننده خسارت دریافت می‌شود و اگر خریدار فسخ کند عرضه کننده باید ۵ درصد حق فسخ هم پرداخت کند همچنین کارمزد دو طرف معامله را نیز باید پرداخت کند.
وی تاکید کرد: عرضه کننده باید مزایای بورس کالا اطلاعات تحویل را به صورت برخط به بورس کالا ارائه کند و اگر خودرو را به موقع تحویل ندهد جلوی سایر عرضه‌ها گرفته می‌شود تا عرضه‌ها به روز شود و به دلیل اینکه اجازه عرضه در بازار دیگری ندارند ناچارهستند به تعهدات خود پایبند باشند.
مدیر مطالعات اقتصادی شرکت بورس کالا اظهار کرد: با عرضه خودرو در بورس، نمایشگاه های خودرو باید به سمت عرضه خودروهای کار کرده حرکت کنند و با مکانیزم بورس دیگر کسی به سمت خرید از نمایشگاه ها نخواهد رفت.
دیدگاه شما