مفهوم سوآپ چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

صرافی AnySwap چیست؟ توکن ANY صرافی انی سواپ چیست؟ با ویدیوی آموزشی

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که صرافی غیرمتمرکز AnySwap چیست؟ یا توکن ANY چیست؟ در اصل این صرافی در بازار ارزهای دیجیتال بصورت غیرمتمرکز مشغول فعالیت بوده و همانطور که می دانید روز به روز بر محبوبیت صرافی های غیرمتمرکز افزوده می شود. این ویدئو را تا انتها ببینید و با این موضوع آشنا شوید که صرافی انی سواپ چیست؟ و توکن انی سواپ چه کاربردی دارد؟ همچنین مطالب مرتبط مفهوم سوآپ چیست؟ با این ویدئو هم درباره صرافی AnySwap در ادامه ذکر شده اند تا شما را بیشتر با این موضوع آشنا کنند.

در این مقاله قصد داریم بگیم که صرافی AnySwap چیست؟ در اصل می خواهیم مورد یکی از پلتفرم های صرافی غیر متمرکز صحبت کنیم. معرفی پلتفرم و صرافی ANY SWAP، همچنین در مورد توکن بومی این پلتفرم هم صحبت هایی خواهیم کرد. دیفای یا امور مالی غیر متمرکز اخیرا به یکی از محبوب ترین موضوعات در حوزه ارز های دیجیتال تبدیل شده است. حوزه دیفای در واقع همان چیزی هستش که از ابتدا هدف اصلی تکنولوژی بلاک چین بوده. ولی فقط مدتی هستش که ابزار ‌ها و محصولات اقتصاد غیر متمرکز تونستن وارد بازار ارز های دیجیتال بشن.
صرافی ‌های غیر متمرکز و استخر‌ های نقدینگی از جمله این محصولات هستن. کاربرانی که قصد دارن در این محیط به معاملات غیر متمرکز بپردازن با گزینه‌ های متعددی روبرو هستن و انتخاب از بین این گزینه‌ ها ممکنه براشون سخت هم باشه. در این مقاله یکی از پروتکل‌ های مبادله مورد بحث قرار می گیره و کاربران می تونن با توجه به اطلاعات ارائه شده، ازش استفاده کنن. در ادامه پلتفرم و صرافی ANY SWAP چیست؟ رو با هم بررسی می کنیم . در ویدیو آموزش ANY SWAP هم موارد عملی و مفید بسیار زیادی در ارتباط با کار در محیط کاربری این صرافی غیر متمرکز ANY SWAP ارائه شده که توصیه داریم حتما اون رو هم کامل تماشا کنید.

صرافی AnySwap چیست؟

جا داره در این بخش از مقاله اشاره ای داشته باشیم به صرافی های غیرمتمرکز، و اینکه یک صرافی غیرمتمرکز به چه شکلی فعالیت می کنه. در اصل باید گفت که صرافی های غیرمتمرکز بر خلاف صرافی های متمرکز احراز هویت ندارن و ارزهای کاربران رو در بستر خودشون نگه نمی دارن و از طریق قراردادهای هوشمند بطور مستقیم خرید و فروش ارزهای کاربران رو در بستر بلاکچین انجام میدن و در ازای این کار مقداری کارمزد درافت میکنن. این روزها صرافی های غیرمتمرکز زیادی بر بستر بلاکچین ارزهایی مثل اتریوم و بایننس کوین و کاردانو راه اندازی شدن که از معروف ترین اونا میشه به صرافی های پنکیک سواپ و یونی سواپ اشاره کرد. اگه دوست دارین بیشتر در مورد صرافی مفهوم سوآپ چیست؟ غیر متمرکز چیست ؟ بدونین ویدئوی ما رو مشاهده کنین.
اگه بخوایم بهتون بگیم که صرافی AnySwap چیست؟ باید گفت که صرافی غیرمتمرکز AnySwap یک پروتکل جدید متن باز (Open Source) و بین زنجیره‌ ای برای مبادله هستش که ساز و کار های نقدینگی و تعیین قیمت خودکار رو برای کاربران فراهم می‌کنه. این صرافی غیر متمرکز (DEX) بر روی زنجیره Fusion پیاده سازی شده و فناوری Fusion`s DCRM نیروی محرکه اون به حساب میاد. این فناوری زمینه این رو فراهم می کنه که مبادلات بین هر کوین و توکنی رو از هر بلاکچینی که از الگوریتم امضای EdDSA یا ECDSA استفاده می کنن، صورت بگیره. به عبارت ساده تر، کاربران می تونن با استفاده از این پروتکل به مبادله بیت کوین، اتریوم، ریپل، تتر، لایت کوین، و کلا توکن ‌های مبتنی بر ERC - 20 بپردازن.
نقدینگی تنها استخر این پروتکل فقط بعد از دو هفته از راه‌ اندازی به مقدار دو برابر رسید و بازده سالیانه این استخر هم بسیار جذاب و سود ده بوده و در حدود 430 درصد هستش. به علاوه این صرافی و پلتفرم شبکه دیفای اقدامات موثری مانند اضافه کردن تتر و مشارکت با صرافی هات بیت رو هم انجام داده که این اقدامات قطعا بسیار به نفع این پروتکل خواهد بود. برای مثال فقط صرافی هات بیت حدود یک میلیون دلار نقدینگی برای این پروتکل محیا کرده و قراره پروژه ‌های دیفای ساخته شده در این صرافی غیرمتمرکز رو در صرافی خودش اضافه کنه. در ارتباط با امنیت این پلتفرم هم باید بگیم که ANY SWAP کاملا غیر متمرکز هستش و از نود‌ های کاری خودش استفاده می کنه. تیم توسعه این پلتفرم، توکن ‌های کاربران رو مدیریت نمی کنه و این قضیه عدم تمرکز رو به معنای واقعی خودش نشون میده. ANY SWAP مثل برخی دیگه از صرافی‌ ها نیست که فقط ادعای عدم تمرکز داشته باشه و این تمرکز زدایی به وضوح در این صرافی قابل رویت هستش.
هم اکنون این پتفرم بین ‌زنجیره ‌ای امکان ارتباط بین 17 بلاکچین مختلف رو فراهم کرده، که از مهم ‌ترین این بلاکچین ها می تونیم به اتریوم، بایننس اسمارت چین، پالیگان، فانتوم و . اشاره کنیم و همین طورم که پیش میره، تعداد این بلاکچین ‌ها به‌طور مداوم افزایش پیدا می کنه. این پلتفرم در حال حاضر از 457 توکن هم پشتیبانی میکنه.

پاداش ها و کارمزد ها در پلتفرم AnySwap

بهتره نخست نگاهی به کارمزد ‌های شبکه بندازیم؛ زیرا نرخ کارمزد ‌ها خیلی متفاوت هستن و طبیعتا تاثیر زیادی هم در جذب کاربران دارن. کارمزد شبکه Fusion بسیار کمتر از شبکه اتریوم هستش و کاربران می تونن در اینجا هزینه زیادی رو صرفه‌جویی کنن. Anyswap اولین پروتکل مبادله ‌ای هستش که از توکن‌ های با استاندارد ERC - 20 پشتیبانی می‌کنه ضمن این که روی بلاکچین اتریوم هم ساخته نشده. مزیت در اینه که کاربران می تونن از طریق فناوری بین زنجیره‌ ای این پروتکل به توکن‌ های اتریوم با کارمزدی بسیار کم تری دسترسی داشته باشن. به علاوه پلتفرم ANY SWAP علاوه بر اتریوم از بلاکچین‌ های دیگه ای مثل بیت کوین و لایت کوین هم پشتیبانی می‌کنه. Uni swap برای مبادلات رمز ارزی 0.3 درصد کارمزد می‌گیره که از این مقدار برای پاداش دهی به تامین کنندگان نقدینگی اون استخر خاص استفاده میشه. در مقابل ANY SWAP کارمزد مبادله 0.4 درصد می‌گیره که 0.3 درصد اون به تامین کنندگان نقدینگی و 0.1 درصد اون به خود پروژه میرسه.

خدمات و سرویس های پلتفرم ANY SWAP

در این قسمت از مقاله صرافی AnySwap چیست؟ خدمات و سرویس های پلتفرم ANY SWAP رو با هم بررسی می کنیم و خواهیم دید که در بستر این پلتفرم چه کار هایی میشه انجام داد.
• بریج (Bridge) بین ‌زنجیره ‌ای غیرمتمرکز Decentralized Cross-chain Bridge :
کاربران می تونن همه توکن ‌هایی رو که با الگوریتم امضای ECDSA سازگار هستن رو واریز یا برداشت کنن و حتی بدون نیاز به شخص ثالثی Wrapped Token خودشون رو دریافت کنن.
• تبادل درون زنجیره‌ای Inter-chain swaps :
این سرویس به کاربران ANY SWAP این امکان رو میده تا ارز های دیجیتال خودشون رو به سرعت در درون شبکه یک بلاکچین مبادله کنن.
• پشتیبانی از کیف پول ها :
ANY SWAP از همون ابتدا از کیف پول های تراست ولت، متامسک و لجر پشتیبانی می کرد ولی قصد داره در آینده دامنه کیف پول های پشتیبانی شده خودش رو گسترده تر کنه. برای اشنایی کامل در مورد اینکه کیف پول ارز دیجیتال چیست؟ ویدئوی ما رو مشاهده کنین.
• رابط برنامه نویسی نرم افزار (API) :
رابط برنامه نویسی یا Application Programming Interface مجموعه‌ای از امور معمول، ساز و کار ها و مجموعه ابزار ها برای ایجاد نرم افزار ها می باشد. در اصل APIها نحوه تعامل اجزای نرم افزار با هم دیگه رو تعیین می کنن.

توکن ANY چیست ؟

توکن ANY چیست؟ حالا که با کلیت و ماهیت پلتفرم ANY SWAP آشنا شدیم، به سراغ معرفی توکن اختصاصی این پلتفرم میریم که توکن ANY نام داره. این توکن مطابق با استاندارد های بلاکچین این پلتفرم یعنی بلاکچین Fusion توسعه پیدا کرده و در اصل نقش یک توکن حاکمیتی رو در این پلتفرم داره. به این معنی که که مالکان توکن ANY از حق رای به عنوان نود های فعال در این شبکه برخوردار هستن. از دیگر تصمیم هایی که دارندگان توکن حاکمیتی ANY می تونن اتخاذ کنن، تصمیم در مورد اضافه شدن یک ارز جدید به مارکت صرافی غیر متمرکز هستش. همچنین در این پلتفرم تغییرات ساختاری پلتفرم هم به رای گیری گذاشته میشه و این تغییرات با رای‌ مثبت دارندگان توکن بومی این شبکه رسمیت پیدا می کنه.
قیمت توکن ANY در حال حاضر برابر با عدد 16.79 دلار هستش و با ارزش کل بازار 313 میلیون دلاری، در رتبه 260 مارکت ارز های دیجیتال قرار می گیره. سقف قیمت توکن ANY رو در دسامبر 2021 شاهد بودیم که قیمتش به بیش از 60 دلار رسید. آینده توکن ANY هم کاملا به این وابسته هست که خود پروژه ANY SWAP تا چه اندازه موفق عمل کنه و بتونه نظر کاربران رو به خودش جلب کنه.

نحوه تبدیل شدن به نود شبکه AnySwap

در یک پروسه رای‌گیری از مالکان توکن ANY، نود های میان زنجیره ‌ای انتخاب میشن. این نود‌ها Anyswap Working Node ‌یا AWN نام دارن. یکی از شرط های لازم برای شرکت در رای‌گیری، داشتن حداقل 15 هزار توکن ANY در استخر نقدینگی هستش. بعد از تعیین شدن به عنوان یک نود و شروع فعالیت اعتبار سنجی (Validation) تراکنش ‌ها، این نود ها ( نود میان ‌زنجیره‌ ای DCRM ) پاداش می گیرن. در ادامه، انواع پاداش و سهم هر کدوم از نود ها را به طور کامل بررسی خواهیم کرد و در حال حاضر هم 35 نود یا گره در پلتفرم ANY SWAP به عنوان AWN موجودیت داره و در 24 ساعت گذشته بیش از 15000 تراکنش رو از 8800 کاربر اعتبار سنجی کرده‌.
میزان کارمزد دریافتی نودها از اعتبار سنجی این حجم از تراکنش ها تقریبا برابر با 195 هزار دلار بوده و حجم تقریبی مبادلات صورت گرفته در این بستر چیزی در حدود 385 میلیون دلار ثبت شده.

نقشه راه صرافی AnySwap چیست؟

اگر چه تیم توسعه این پروژه نقشه راه دقیقی از برنامه‌ های جامع این پروژه ارائه نداده، ولی توضیحات کاملی رو در خصوص نقشه راه و نحوه توزیع توکن‌های ANY ‌ارائه دادن، در ادامه این نقشه راه رو با هم بررسی می‌کنیم. 85 میلیون توکن، از طریق استخراج بلوک‌ ها توزیع خواهد شد. در ازای هر بلاک که استخراج میشه، 8.5 توکن ANY وارد مارکت میشه. البته توکن ‌های قابل استخراج از بلاکچین فیوژن فقط 10 میلیون واحد خواهد بود و اون 75 میلیون توکن باقی مانده هم با ساز و کار های مشخصی، بین تامین کنندگان نقدینگی، سهامداران و اعضای تیم توزیع میشه.

سخن پایانی

در این مقاله در مورد پلتفرم و صرافی غیر متمرکز ANY SWAP صحبت کردیم و از قابلیت های متنوع و جالب اون مثل Bridge و تبادلات بین بلاکچینی گفتیم. نحوه کار عملی در محیط کاربری صرافی غیر متمرکز ANY SWAP رو در ویدیو آموزشی که اول صفحه هستش ببینید. در ویدیو آموزش ANY SWAP، مواردی که ممکنه به درد تون بخوره و نمیشه در متن مقاله و به شکل متنی منتقل کرد رو بهتون ارائه دادیم که امیدوارم مورد توجه و استفاده شما قرار بگیره. در نهایت اگر سوالی هم داشتین می تونید در قسمت نظرات یا با واحد پشتیبانی مطرح کنید.

در پایان اگه دوست دارین که تحلیل های حرفه ای در این بازار داشته باشین ولی چارت رایگانی در اختیار ندارین، آکادمی ارزسنج اکانت پریمیوم تریدینگ ویو رو بصورت رایگان در اختیار شما قرار داده که می تونین با ثبت نام در ارزسنج ازش استفاده کنین. همچنین همیار تریدر ارزسنج بهترین گزینه برای کسانی هست که به تحلیل های حرفه ای این بازار اشنایی ندارن ولی دوست دارن در این بازار سود کسب کنن.

سواپ در فارکس چیست؟

یکی از متداول ترین اصطلاحات در بازار فارکس، سواپ است. بیشتر مردم تصور می کنند که سواپ همان بهره ای است که بروکرهای فارکس از مشتریان دریافت می کنند و آن را شبیه به نزول می دانند. اما بهره در فارکس چنین معنی ندارد. در حقیقت سواپ در فارکس، اختلاف میان درصد بهره های وام بانکی به ارزهایی است که در معامله شرکت می کنند.

اگر می خواهید با مفهوم سواپ بیشتر آشنا شوید، در ادامه این مطلب از سایت اوپو فارکس با ما همراه باشید.

سواپ یا بهره چیست؟ (تعریف Swap به زبان ساده)

معاملات در فارکس به صورت CFD هستند، مفهوم سوآپ چیست؟ بروکرهایی که رگوله هستند، معمولا حجم زیادی از معاملات را پوشش می دهند. زمانی که ما جفت ارز را می خریم و یا می فروشیم. این معامله را توسط بروکر انجام می دهیم. یعنی بروکر به عنوان خریدار و یا فروشنده با ما در حال معامله میباشد.

پس برای اینکه معاملات اعتبار خوبی داشته باشیند، بروکر باید به همان میزان اعتباری که به ما می فروشد، در حساب خود موجودی داشته باشد. اگر این عدد را برای همه ی مشتریان یک بروکر در نظر بگیریم، با توجه به بالا بودن میانگین حجم معاملات روزانه فارکس، هیچ بروکری را نمی تواند این میزان موجودی را در حساب خود داشته باشد.

به همین دلیل بروکرهای رگوله با بانک های قراردادهای CFD منعقد می سازد تا اعتبار لازم را از این راه تامین کند. به عبارت دیگر می توان بیان کرد که حجم پول زیادی را از بانک ها وام می گیرند. این وام ها در پایان هر روز با بانک تسویه حساب میشوند، به این صورت که اگر شما بیش از یک روز در معامله ای بمانید، سود آن روز نیز برای شما خواهد بود.

سواپ یا بهره را همیشه باید پرداخت کرد؟

خیر؛ پاسخ سوال شما ارتباط مستقیمی با نرخ بهره در بانک های کشورهای مختلف دارد. ما در ایران زمانی که از بانک ها وام می گیریم باید با سودهای بالا، اصل پول را به بانک برگردانیم. اما در همه کشورهای دنیا اینگونه نیست. بعضی از کشورها که نرخ بهره آنها صفر است، هیچ سودی از بابت وام دریافت نمی کنند و برخی دیگر درصد کمی سود می گیرند.

اگر تفاوت میان نرخ های بهره جفت ارزهایی که معامله کرده ایم، با یکدیگر مثبت باشد، میزان اختلاف آن در پایان روز تسویه و به حساب ما واریز میشود؛ اما اگر این اختلاف منفی باشد، در پایان روز تسویه و از حساب کسر میشود. البته کارگذاری هایی که امکان معامله cfd را دارند، از نرخ های سواپ استفاده می کنند. در هر بروکر، جدول نرخ بهره وجود دارد.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر عمر معاملات شما کمتر از یک روز است، معاملات را قبل از زمان تسویه حساب، در پایان روز ببندید؛ زیرا نیازی به دانستن نرخ سواپ ندارید. با این وجود اگر عمر معاملات شما بیشتر از یک روز است، معاملات خود را تا چند روز باز نگه دارید. نرخ سواپ می تواند سود و زیان قابل توجهی ای را برایتان به همراه داشته باشد.

آیا نگران شدن درمورد نرخ سواپ طبیعی است؟

اگر زمان معاملات شما در زیر از یک روز بسته شود، نباید زیاد به فکر نرخ سواپ باشید. زیرا به این گونه معاملات نرخ سواپ اعمال نمیشود. اما برای معاملاتی که موقعیت های معاملاتی آنها بیشتر از یک روز است، باید نرخ سواپ معامله در معاملات حفظ شود.

سواپ، می تواند یک امتیاز مهم برای سرمایه گذاران باشد. در حقیقت شما می توانید به کمک نرخ سواپ، قسمتی از هزینه های معامله و یا در برخی از مواقع تمام هزینه معامله، مانند کمیسیون یا اسپرد معامله را پوشش دهید.

اگر نرخ سواپ منفی باشد، هزینه معامله افزایش پیدا می کند. تمامی معامله گران حرفه ای در بازار فارکس، به این موضوع توجه ویژه ای دارند. همچنین این مورد برای افرادی که تریدهای طولانی مدت انجام می دهند، اهمیت بسیار زیادی دارد.

جمع بندی

در این مقاله از سایت اوپو فارکس درمورد اینکه سواپ در فارکس چیست با شما صحبت کردیم. گفتیم که سواپ اختلاف میان نرخ بهره بانکی میان ارزهایی است که ما در معاملات از آنها استفاده می کنیم. با توجه به متفاوت بودن نرخ بهره در کشورهای مختلف، هر زمان که این اختلاف مثبت شود، سود بهره به پرداخت میشود و این موضوع می تواند در معاملات تاثیرگذار باشد.

علاوه بر آن متوجه شدیم که اگر عمر معاملات ما زیر یک روز باشد، سواپ به ما تعلق نمی گیرد. البته برای درک بهتر و بیشتر این موضوع باید وارد بازار شوید و تمرین و تجربه کنید که از هر چیزی ارزش بیشتری دارد.

مفهوم Price Impact چیست؟ آشنایی با تاثیر قیمت بر روی معاملات در دکس‌ها

برای استفاده از سیستم‌های مالی جدید در دنیای کریپتو از جمله صرافی‌های غیر‌متمرکز (DEX)، باید با اتفاقاتی که در حین انجام معامله در این پلتفرم‌ها ممکن است برای دارایی‌هایمان بیافتد، آشنا شویم. اگر شما هم علاقه‌مند به استفاده از صرافی‌های غیر‌متمرکز باشید، حتما با عبارت Price Impact مواجه شده‌اید. در واقع پرایس ایمپکت تفاوت بین قیمت فعلی بازار و قیمتی است که هنگام سواپ در یک صرافی غیر‌متمرکز پرداخت می‌شود. این اتفاق در دکس‌ها و به دلیل بر هم خوردن تناسب نقدینگی موجود در استخر‌هایشان و تغییر قیمت‌های ناگهانی در یک توکن اتفاق می‌افتد. در این مقاله به این می‌پردازیم که Price Impact چیست و چگونه باید از وقوع آن جلو‌گیری کنیم. با ما همراه باشید.

Price Impact چیست؟

دیفای (DEFI) می‌تواند تجربه‌ای فوق‌العاده هیجان‌انگیز برای کسانی باشد که تا‌کنون به بازار‌های مالی دسترسی نداشته‌اند. اما افرادی که بدون داشتن دانش کافی به انجام فعالیت در این حوزه می‌پردازند، ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند که دارایی آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد. به طور کلی Price Impact در دکس‌ها اتفاق می‌افتد و علت آن نیز نحوه کار دکس‌ها است که با بازار‌ساز‌های خودکار یا AMMها گره خورده است. نحوه کار AMMها به این شکل است که از فرمول‌های ریاضی برای تعیین قیمت یک توکن استفاده می‌کنند و معاملات در آن‌ها با قراردادهای هوشمند انجام می‌شود. در دکس‌ها هیچ‌گونه سفارش خرید و فروش وجود ندارد و قرارداد هوشمند به عنوان خریدار در تراکنش عمل می‌کند. معمولا در استخرهای نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز، از نسبت‌های معادل (یک به یک) استفاده می‌شود. این امر باعث می‌شود با خرید یا فروش یک توکن، این تعادل در استخرهای دکس‌ها به هم بخورد و DEX برای حفظ این تعادل از Price Impact استفاده کند. در ادامه با مثالی این موضوع را تشریح می‌کنیم.

فرض کنید توکنی را از بین توکن‌های مختلف انتخاب کرده‌ایم و قصد خرید و سرمایه‌گذاری در آن را به میزان ۱۰۰ دلار داریم. قیمت هر توکن ۰.۰۱ دلار است و ما در این قیمت اقدام به خرید این توکن می‌کنیم و پس از انجام خرید ما ۱۰.۰۰۰ عدد از این توکن را در اختیار داریم. سپس قیمت این توکن به طور ناگهانی بالا می‌رود و قیمت هر واحد از آن به ۰.۱ دلار می‌رسد، اکنون سرمایه‌گذاری ۱۰۰ دلاری ما تبدیل به یک سرمایه ۱۰۰۰ دلاری شده و ما قصد نقد کردن آن را داریم. آن را به یکی از صرافی‌های‌ غیر‌متمرکز انتقال داده و به اتر تبدیل می‌کنیم؛ اما پس از دریافت کوین اتر خود، متوجه می‌شویم که به جای ۱۰۰۰ دلار ۲۰۰ دلار اتر دریافت کرده‌ایم. در اینجا متعجب می‌شویم که چه اتفاقی برای ۸۰۰ دلار باقی‌مانده ما افتاده است؟ آیا قیمت توکن را اشتباه دیدیم؟ یا شاید کارمزد شبکه بسیار بالا بوده است؟ هیچ کدام از این موارد باعث این اتفاق نشده‌اند و در واقع فروش یکجای همین ۱۰.۰۰۰ توکن بوده، که باعث شده ما دچار پرایس ایمپکت یا «تاثیر قیمت» شویم.

این اتفاق زمانی می‌افتد که نقدینگی موجود در استخر دکسی که در آن اقدام به Swap کرده‌ایم، کم باشد. شاید این اتفاق به نظر یک نوع کلاه‌برداری به نظر برسد اما، این اتفاق در بازارهای‌ مالی سنتی نیز می‌افتد. در این بازار‌ها نیز اگر معامله‌ای با حجم بالا انجام دهید، تا جایی که صرافی موجودی داشته باشد، معامله را با همان قیمت درخواستی خودتان انجام می‌دهد؛ اما پس از آن هر آنچه از معامله شما باقی می‌ماند، با حداقل قیمت انجام می‌شود.

این مفهوم دقیقا مفهوم عرضه و تقاضا است؛ اگر در استخری که ما اقدام به فروش ۱۰.۰۰۰ توکن خود کرده‌ایم فقط ۱۰۰.۰۰۰ عدد از این توکن وجود داشته باشد، در یک لحظه عرضه بر تقاضا و یا تقاضا بر عرضه پیشی می‌گیرد و باعث افت یا افزایش قیمت این دارایی می‌شود. به طور کلی، دلیل رخ دادن این موضوع به دلیل عدم معامله گسترده این توکن توسط افراد در DEXهای مختلف است.

شایان ذکر است که این اتفاق فقط در حالت فروش توکن رخ نمی‌دهد و ممکن است برای خرید یک توکن نیز با این اتفاق روبرو شوید؛ برای مثال اگر قصد خرید ۲۰ درصد از دارایی‌های یک توکن در یک استخر را داشته باشید، Dex قیمت آن‌ را به طور خودکار افزایش می‌دهد و شما مبلغ بالاتری نسبت به قیمت واقعی آن توکن را برای خرید آن می‌پردازید. می‌توان گفت پرایس ایمپکت یک نوع سازوکار برای جلوگیری از رفتار نهنگ‌ها برای بر هم زدن تعادل در استخر DEXها نیز هست. حجم سرمایه نهنگ‌ها بسیار بالاست و هنگامی که به برای تبدیل دارایی‌های خود به دکس‌ها مراجعه می‌کنند، باعث بر هم خوردن تعادل در استخر دکس‌ها می‌شوند. DEXها برای جلوگیری از بر هم خوردن تعادل در استخر‌هایشان قیمت توکنی که نهنگ‌ها قصد تبدیل آن‌ را دارند، به قدری بالا می‌برند تا انجام این معامله برای آن‌ها صرفه اقتصادی نداشته باشد و از انجام آن صرف نظر کنند.

پرایس ایمپکت چگونه کار می‌کند؟

پرایس ایمپکت به دلیل مدل قیمت‌گذاری در صرافی‌های غیر‌متمرکز رخ می‌دهد. با تغییر نسبت دارایی‌های استخرهای موجود در یک دکس، عرضه یک توکن افزایش می‌یابد و عرضه توکن دیگر کاهش پیدا می‌کند. این امر باعث می‌شود توکنی که موجودی آن کم شده است، افزایش قیمت پیدا کند. هر چه نسبت تعادل دارایی‌ها در استخرهای نقدینگی دکس‌ها بیشتر تغییر کند، نوسانات قیمت‌ها در آن‌ بیشتر متاثر می‌شود و این تغییرات در استخرهایی که حجم نقدینگی کمتری دارند، به نسبت استخرهایی که حجم نقدینگی در آن‌ها زیاد است، بسیار بیشتر خواهد بود.

فرض کنید در یک استخر نقدینگی ۱۰۰۰ کوین اتر و ۲.۰۰۰.۰۰۰ دلار توکن تتر موجود است و قیمت هر واحد اتر برابر با ۲۰۰۰ دلار است. در این استخر، نسبت تعادل بین کوین اتر و تتر به‌صورت ۵۰ به ۵۰ برقرار است.

تبادل ۱۰.۰۰۰ واحد تتر با اتر در این استخر، باعث می‌شود که تعادل این استخر به میزان ۰.۴۸ درصد به هم بخورد که به این درصد، پرایس ایمپکت گفته می‌شود و قیمت خرید اتر برای فردی که این سواپ را انجام می‌دهد، برابر می‌شود با قیمت اتر * ۰.۴۸ درصد که برابر است با ۲۰۰۹.۶۴ دلار؛ یعنی کاربر برای خرید هر واحد اتر، باید ۹.۶۴ دلار بیشتر از قیمت بازار اتر، پرداخت کند.

حال اگر بخواهیم ۱۰۰.۰۰۰ دلار از این استخر اتر خریداری کنیم، پرایس ایمپکت به ۴.۹۹ درصد و قیمت هر واحد اتر برای ما ۲۰۹۹.۹۵۱ دلار محاسبه می‌شود. دلیل این‌که ما نمی‌توانیم ETH خود را با نرخ بازار در دکس‌ها مبادله کنیم، این است که اگر مثلا اقدام به سواپ ۲.۰۰۰.۰۰۰ دلار USDT با ETH در این استخر کنیم، کل اتر این استخر خالی شده و فقط ۴.۰۰۰.۰۰۰ دلار تتر باقی می‌ماند.

برای درک بهتر مکانیزم Price Impact، نحوه محاسبه آن‌ را تشریح می‌کنیم:

در ابتدا باید بگوییم، برخی از دکس‌ها ممکن است فرمول پیچیده‌تری برای Price Impact یا ضرر‌ناپایدار (Impermanent Loss) داشته باشند. این روش رایج‌ترین و ساده‌ترین راه محاسبه این مکانیزم است.

فرمول محاسبه بدین شرح است:

• نرخ تعادل استخر= اندازه استخر توکن اول * اندازه استخر توکن دوم؛ این عدد باید قبل و بعد از انجام تبادل ثابت باشد.
• قیمت اتر در مثال اول قبل از Swap به شکل زیر محاسبه می‌شود:
• تعداد USDT در استخر= ۲.۰۰۰.۰۰۰ دلار
• تعداد ETH در استخر= ۱.۰۰۰ واحد
• قیمت هر واحد اتر= ۲.۰۰۰ دلار
• نرخ تعادل استخر= ۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰
• در مثال اول، قصد تبدیل ۱۰.۰۰۰ تتر به اتر را داشتیم اتفاقی که حین سواپ رخ می‌دهد:
• تعداد USDT در استخر= ۲.۰۱۰.۰۰۰ دلار (۱۰.۰۰۰ دلار تتر به استخر وارد می‌کنیم)
• نرخ تعادل استخر= ۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (فعلا ثابت مانده)
• تعداد اتر جدید در استخر= ۹۹۵.۰۲۴ (از تقسیم نرخ تعادل استخر به تعداد جدید تتر به‌دست می‌آید)
• تعداد ETH که کاربر بعد از Swap دریافت می‌کند = ۴.۹۷۶ (از منها کردن تعداد اترهای قبلی (۱۰۰۰ واحد) به تعداد اترهای جدید استخر (۹۹۵.۰۲۴) به‌دست می‌آید.)
• قیمت پرداخت شده برای هر واحد اتر= ۲۰۰۹.۶۷ دلار
• پرایس ایمپکت= قیمت اتر خریداری شده به قیمت اتر در بازار

در تصویر بالا دکس پنکیک‌ سواپ را می‌بینیم. ما می‌خواهیم BNB را با توکن Safemoon مبادله کنیم، که با عبارت Price Impact Too High مواجه می‌شویم. میزان پرایس ایمپکت ۹۹.۰۶ درصد است؛ به این معنی که برای انجام این سواپ باید معادل ۹۹.۰۶ درصد بیشتر از قیمت واقعی توکن Safemoon، پرداخت کنیم. درصد پرایس ایمپکت بستگی به دکس و حجم استخری که در آن معامله می‌کنید دارد. در ادامه راه‌های جلوگیری از این اتفاق را تشریح می‌کنیم.

چگونه مطمئن شویم که دچار پرایس ایمپکت نمی‌شویم؟

در ابتدا باید در نظر داشته باشیم که پرایس ایمپکت‌های بالا، اکثرا در هنگام معامله توکن‌های جدید و ناپایدار بازار به وجود می‌آید. اگر علاقه‌مند به خرید و فروش یک توکن با این مشخصات هستید، باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• حجم (Valume): اگر فکر می‌کنید در حال جابجایی حجم زیادی از یک توکن هستید، ابتدا آدرس کانترکت آن توکن را در مرورگر‌های بلاک‌چینی مثل EtherScan، بسته به نوع شبکه آن توکن جستجو کنید و حجمی که سایر افراد جابجا می‌کنند را مشاهده کنید. اگر حجمی که جابجا می‌کنید از میانگین حجمی جابجایی بقیه افراد کمتر است، نباید نگران این موضوع باشید؛ ولی در صورتی که میانگین حجمی شما در یک جابجایی بیشتر از میانگین بقیه است، ممکن است دچار Price Impact بالا شوید.

در تصویر بالا نمودار حجم معاملات توکن FEG نشان داده شده است. با مراجعه به جستجو‌گرهای مختلف بلاک‌چینی و جستجوی قرارداد هوشمند توکن مد‌نظرتان، می‌توانید از حجم معاملات آن آگاه شوید.

• عمق استخر: یافتن عمق استخرهای جدید کار آسانی نیست؛ توکن‌های جدیدی که به تازگی ایجاد می‌شوند، اغلب از حجم بالای مبادلات برخوردار نیستند و اطلاعات معاملات آن‌ها به درستی در جایی ثبت نمی‌شود. این توکن‌ها اغلب در صرافی‌های بزرگ لیست نمی‌شوند و محدود به یک پلتفرم و برنامه غیر‌متمرکز (DAPP) خاص هستند؛ به همین دلیل افراد برای خرید آن‌ها مجبور به استفاده از این پلتفرم‌ها هستند. توصیه می‌شود برای خرید یک توکن، استخری در یک پلتفرم بزرگ، شناخته شده و معتبر پیدا کنید که نقدینگی زیادی در استخر‌هایشان دارند و عرضه و تقاضا در آن‌ها تقریبا متعادل است.

در تصویر بالا، که در صرافی پنکیک سواپ است، با مراجعه به قسمت Info و رفتن به بخش Liquidity توکن مد‌نظرتان، می‌توانید از میزان عمق آن استخر مطلع شوید، که در این تصویر با کادر قرمز رنگ مشخص شده است.

• استفاده از تجمیع کننده‌ها: سعی کنید برای انجام معاملات خود، از تجمیع‌کننده‌های صرافی‌های غیر‌متمرکز (Dex Aggregator) استفاده کنید؛ تجمیع‌کننده‌های دکس‌ها پلتفرم‌هایی هستند که به طور خودکار در صرافی‌های غیر‌متمرکز مختلف جستجو می‌کنند و دکسی که بهترین قیمت را برای معامله ارائه می‌دهد را انتخاب می‌کنند. همچنین استفاده از تجمیع کننده‌ای مثل MetaMask Swap که تاثیرات پرایس ایمپکت را در نظر می‌گیرد و به طور خودکار به شما هشدار می‌دهد، توصیه می‌شود. یکی از بهترین Dex Aggregator‌ها پروتکل 1inch است که برای آشنایی کامل با آن، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه کنید.

به طور کلی هنگام استفاده از DEXها به چند مورد که در تصویر زیر توضیح داده شده، حتما توجه کنید.

هنگام کار با صرافی‌های غیر متمرکز مانند پنکیک سواپ و یونی سواپ حتما پیش از انجام معامله موارد بالا را چک کنید.

• قیمت توکنی که قصد سواپ کردن آن را دارید، به قیمت بازار آن نزدیک باشد.
• در قسمت Minimum Received حتما مقدار حداقل رمز‌ارزی که پس از انجام Swap دریافت می‌کنید را چک کنید.
• در قسمت Price Impact درصدی که به عنوان پرایس ایمپکت نمایش داده می‌شود را حتما بررسی کنید و اگر عدد نمایش داده شده بزرگ بود، معامله را انجام ندهید و سعی کنید از دکس دیگری استفاده کنید.

پس از چک کردن تمام موارد بالا و اطمینان از صحت آن‌ها معامله را انجام دهید.

جمع بندی

حتی اگر مدت‌ زمان زیادی است که به فعالیت در بازار کریپتو مشغول هستید، باید بدانید که با گسترش آن، هر روز مفاهیم جدیدی به آن اضافه می‌شود و ممکن است با عدم آگاهی از این موارد جدید، متحمل ضررهای مالی شوید. دیفای هم به اندازه بازار‌های مالی سنتی پیچیده است و شاید بیشتر آن به دلیل تازگی مفاهیم مالی آن باشد. Price Impact یا تاثیر قیمت یکی از خطرات موجود بر سر راه کاربران دکس‌ها است، که ممکن است باعث از دست رفتن بخشی از دارایی آن‌ها شود. انجام فعالیت در دیفای می‌تواند یک تجارت پر‌خطر باشد؛ حتی اگر بدانید چه کاری انجام می‌دهید. در این مقاله به این پرداختیم که Price Impact چیست و چگونه باید از وقوع آن جلو‌گیری کنیم. اگر شما هم تجربه کار با دکس‌ها و مواجه شدن با پرایس ایمپکت را داشته‌اید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ، در لغت به معنای قرارداد جابه جایی یا مبادله پایاپای بوده و در مفهوم به مبادله و رد و بدل کردن مبلغ یا مبالغی مشخص در آینده اشاره دارد. در این قرارداد یک طرف در نقش فروشنده سواپ که به او خریدار حمایت و یک طرف در نقش خریدار سواپ که به او سرمایه گذار می گویند، مشارکت دارد. از جمله ویژگی های بارز این نوع قرارداد می توان به در معرض ریسک اعتباری بودن آن اشاره کرد.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ

قرارداد معاوضه، سواپ یا عبارت لاتین آن SWAP ، یکی از آن واژگان و اصطلاحاتی است که با ورود به دنیای بورس و ترید، به کرات می شنوید. به عنوان یک فعال بازار بورس و یا یک معامله گر دنیای ترید و معاملات، لازم است با مفهوم این واژه و زیر و بم آنچه به موجبش اتفاق افتاده و حاصل می شود، آشنا شوید.

اگر بخواهیم پیش از بررسی مفهوم این واژه، به کسب اطلاعات درباره معنای لغوی آن پی ببریم، باید بگوییم که SWAP در زبان انگلیسی به معنای مبادله کردن است که در فارسی به آن معامله پایاپای نیز می گویند.

اما آنچه که در مفهوم به واقع طی یک قرارداد سواپ رخ می دهد چیست؟

در حقیقت، طی یک قرارداد معاوضه یا سواپ، دو طرف قرارداد با یکدیگر عهد می کنند تا در بازه زمانی مشخصی که برای قراردادشان تعیین کرده اند، دو جریان مالی که هرکدام به صورت مجزا از طرق مجزا در آینده به دست می آورند را با یکدیگر معاوضه کنند. به عبارت دقیق تر، یک طرف قرارداد، مبالغی را بر اساس متغیری شناور (مانند سهام، اوراق بهادار، نرخ ارز و مواردی از این دست) پرداخت کرده و طرف دیگر مبالغی را بر اساس یک متغیر دیگر (متفاوت از آنچه طرف اول قرارداد برگزیده است) پرداخت می کند.

بیشترین حالت رایج سواپ آن است که یک طرف قرارداد، متغیری شناور (یعنی مبنایی که نرخ آن مانند ارزش سهام بورس، نرخ ارز و مواردی از این دست، دائما در حال تغییر است) را برای خود برمی گزیند و طرف دیگر مبلغ خود را بر حسب یک نرخ ثابت پرداخت می کند. اما با این حال سواپ هایی وجود دارد که طی آن هر دو طرف قرارداد، مبالغ خود را بر اساس نرخ یا متغیری شناور پرداخت می کنند.

بد نیست بدانید با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از لغاتی مانند خریدار و فروشنده در قرارداد معاوضه، ادبیات رایجی محسوب نمی شود و بیشتر در این زمینه، از لغات «پرداخت کننده بر حسب نرخ شناور» و «پرداخت کننده بر حسب نرخ ثابت» استفاده می شود. (1)

تاریخچه قرارداد معاوضه یا سواپ

در سال 1981 میلادی، اولین قرارداد سواپ بین بانک جهانی و شکرت IBM عقد شد. این نوع قرارداد به حدی از مرسومیت در بازار مالی رسید که طی گزارش منتشر شده بانک تسویه حساب های بین المللی در سال 2020، حجم این نوع مبادلات، عددی بالغ بر 348 تریلیون دلار محاسبه شده است. (2)

آشنایی با اجزای تشکیل دهنده سواپ

دارایی پایه

سبد دارایی بورس

فروشنده سواپ

خریدار سواپ

شخص مرجع

صرف سواپ

آشنایی با انواع سواپ یا قرارداد معاوضه

• سواپ نرخ بهره

• سواپ سهام

• سواپ ارزی

• سواپ ارزی ثابت – ثابت

• سواپ ارزی ثابت – شناور

• سواپ نرخ بازده کل

• سواپ کالا

• سواپ نکول اعتباری (4)

بارزترین ویژگی های قرارداد سواپ کدامند؟

آنچه به عنوان یک تعریف کلی از سواپ وجود دارد، در واقع توافق بر سر مجموعه ای از پرداخت هاست که در آینده به وقوع می پیوندند. از ویژگی های بارز این نوع قرارداد آن است که به هنگام عقد قرارداد، هیچ گونه وجهی بین طرفیت رد و بدل نمی شود.

پس از همین ویژگی می توان نتیجه گرفت که ارزش سواپ در هنگام آغاز آن برابر صفر است. اگر انواع سواپ ها را به یاد داشته باشید، باید بدانید که سواپ ارزی از این قاعده تبعیت نمی کند. در واقع در سواپ ارزی، دو طرف قرارداد مبلغ فرضی قرارداد را معادل ارزهای مختلف مدنظرشان در همان ابتدای عقد قرارداد، بین یکدیگر جابه جا می کنند.

از دیگر ویژگی های بارز قراردادهای سواپ باید به این نکته اشاره کرد که همه آن ها دارای تاریخ خاتمه مشخصی هستند. درواقع آخرین پرداخت طرفین قرارداد در این تاریخ مشخص صورت می گیرد. ویژگی دیگر درباره قرارداد سواپ این است که تسویه آن معمولا به صورت نقدی انجام می گیرد. و مفهوم سوآپ چیست؟ به عنوان آخرین ویژگی قرارداد معاوضه یا سواپ باید گفت که این قسم از قراردادها همواره در خطر ریسک اعتباری هستند. (1)

منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟

به طور کلی منظور از ریسک اعتباری، در واقع ریسکی است که به موجب قصور یکی از طرفین قرارداد در شرایط و ضوابطی که می بایست تابع آن باشد، پدید می آید. به این ترتیب قصور یا نکول یکی از طرفین در سواپ می‎ تواند عدم پرداخت به موقع باشد. این نوع ریسک پیش تر صرفا درباره اوراق قرضه تعریف می شد و به موجب آن قرض دهنده های وام های اعتباری از بازپرداخت وامی که قرض داده بودند، توسط قرض گیرنده، مضطرب بودند و درواقع همواره در ریسک عدم بازپرداخت به موقع قرار داشتند.

از این رو به آن ریسک نکول نیز می گویند. پس به طور کلی باید گفت، ریسک نکول به معنی آن است که طرفی از قرارداد که وظیفه پرداخت را بر عهده دارد، به هر دلیلی، نخواهد یا نتواند پرداخت خود را بر اساس توافقات اولیه قرارداد انجام دهد. ریسک اعتباری حاکی از ضرری نشأت گرفته از عدم پرداخت به موقع طرفین قرارداد یا هر رخ داد اعتباری دیگر است. (5)

مثالی از ریسک اعتباری در قرارداد سواپ

برای درک بهتر ریسک اعتباری در قراردادهای سواپ، بیایید نگاهی به مثال زیر بیندازیم:

فرض کنید یک سازمان به طور همزمان با دو مجموعه دیگر قرارداد معاوضه یا سواپ دارد. با این تفاوت که در یکی از قراردادها نقش خریدار حمایت و در قرارداد دیگر فروشنده حمایت را دارد. اگر هر دو مجموعه طرف قرارداد این سازمان به طور منظم و متعهد، پایبند قوانین و شرایط قرارداد باشند، این سازمان به طور کامل از ریسک اعتباری پوشش داده می شود.

اما فرض کنید که یکی از طرفین قرارداد، درواقع یکی از آن مجموعه هایی که این سازمان با آن قرارداد سواپ بسته است، دچار ورشکستی شده و در نتیجه نتواند به عهد و پیمان مالی خود پایبند باشد. در این صورت این سازمان همچنان موظف است با طرف دیگر یعنی مجموعه دیگری که با آن قرارداد سواپ داشت، پایبند بماند. این جاست که ریسک اعتباری تحقق یافته و سازمان را درگیر یک بحران پرداختی می کند. (6)

خاتمه دادن یک قرارداد معاوضه یا سواپ

گفتیم که قرارداد معاوضه یا سواپ، دارای یک تاریخ اتمام یا خاتمه مشخص است. شرایطی وجود دارد که طی آن، یکی از طرفین قرارداد تمایل به خروج از قرارداد آن هم پیش از تاریخ خاتمه باشد. دقیقا مشابه زمانی که شخص دارنده اوراق قرضه، پیش از سررسید تاریخ اوراق قصد فروش آن ها را بکند.

به همین ترتیب و با نگاهی گذرا به بازار بورس و سرمایه گذاری، می بینیم که این خروج پیش از موعد، یک امر رایج و امکان پذیر در بیشتر قسمت های حوزه مالی است. از این رو در قرارداد سواپ نیز خروج پیش از موعد خاتمه قرارداد، برای هر یک از طرفین قرارداد طی شرایط خاصی، امکان پذیر است.

یک قرارداد سواپ، در هر زمان از عمر خود، دارای ارزش بازاری معین و مشخصی است. این ارزش گذاری با توجه به ارزش فعلیِ مبلغ نهایی که در آینده قرار بوده است توسط طرفین پرداخت شود، در طول عمر قرارداد سواپ قابل محاسبه است.

مثلا اگر ارزش بازاری قرارداد سواپ برای یکی از طرفین این قرارداد، مبلغی معادل 130 هزار دلار باشد، این شخص در صورت جلب رضایت و کسب اجازه طرف مقابل قرارداد، مبلغ 130 هزار دلار معادل نرخ فعلی ارز، از وی دریافت نموده و به این ترتیب به قرارداد برای هر دو طرف معامله، خاتمه دهد.

البته این یکی از راه های خاتمه دادن به قرارداد سواپ بود که یکی از لازمه های آن کسب موافقت طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد معاوضه یا سواپ است. از آن جایی که ممکن است راضی کرن طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد امری دشوار باشد، یک راه دیگر برای به نوعی خاتمه دادن به قرارداد یا بهتر بگوییم خنثی کردن آن نیز وجود دارد.

به این ترتیب که شخص متقاضی خاتمه قرارداد، بدون آنکه درگیر جریان کسب اجازه و موافقت طرف مقابل شود، وارد یک قرارداد سواپ دیگر با شرایط معکوس قرارداد سواپ فعلی که قصد خاتمه آن را دارد، شود.

در این صورت تمام وظایف و تعهداتی که این شخص در قرارداد سواپ فعلی خود دارد، در قرارداد سواپ جدیدی که شرایطش معکوس این قرارداد است به طور ناخودآگاه و از طرف دیگر قرارداد جدید، محقق شده و جامه عمل می پوشد.

به این ترتیب دیگر فشاری بر روی شخص نبوده و شخص نیازی به اصرار برای خاتمه بخشیدن به قرارداد ندارد. یعنی به نوعی این دو قرارداد لازم و ملزوم یکدیگر را تامین کرده و حالتی خنثی پیدا می کنند. (1)

تاثیرات سواپ در شرایط اقتصادی کشور ایران

یکی از انواع سواپ ها، قرارداد سواپ نفت است. به موجب این قرارداد، کشور ایران قادر به کسب کارمزد برای دریافت نفت در قسمت شمالی و سپس تحویل همان میزان نفت در قسمت جنوبی کشور است. به این ترتیب و باز هم به موجب قرارداد سواپ نفتی، کشور ایران قادر به کاهش بسیار چشم گیر هزینه های مربوط به حمل ونقل و جابه جایی نفت در داخل کشور است.

به موجب شرایطی که سواپ نفتی پدید آورده است، مناطقی که لوله های نفتی از آن عبور کرده اند در معرض رسیدگی بیشتر و در نتیجه مکانیزه تر شدن قرار گرفته اند. همچنین سواپ نفتی توانسته است به نوعی سبب اشتغال زایی داخل کشور شده و در آخر می توان گفت این سواپ نفتی سبب بهبود روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای صادرکننده نفت شده است. (7)

نتیجه گیری و جمع بندی

اگرچه برای ورود به بازار بورس یا معاملات و سرمایه گذاری، نیازمند کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تری در زمینه سایر مفاهیم بورس، انواع قراردادها و همچنین گونه های مختلف سرمایه گذاری هستید، اما امیدواریم این حجم قابل توجه از اطلاعات پیرامون حوزه قراردادهای معاوضه یا سواپ، نیاز شما را از مطالعه بیشتر درباره این حیطه، مرتفع کرده باشد.

سوآپ چیست

سوآپ چیست

سرفصل‌های این مقاله

سوآپ در لغت به‌معنای معامله پایاپاى، معاوضه، عوض‌کردن، مبادله‌کردن و جانشین‌کردن آمده و در اصطلاح، توافقی بین دو طرف برای معاوضه جریان نقدی در آینده (با دو نوع پرداخت متفاوت) است. اولین سواپ در سال ۱۹۸۱ میلادی بین شرکت IBM و بانک جهانی صورت گرفت. هرچند سابقه طراحی و ابداع سوآپ (swaps) نسبت به سایر مشتق‌های مالی کمتر است، اما اهمیت آن کم نیست. به عبارت دیگر، چنانچه اندازه بازار سوآپ را موردتوجه قرار دهیم، شاید بتوان آن را نسبت به سایر مشتق‌های مالی پراهمیت‌تر دانست. درواقع، سوآپ توافقی است بین دو طرف تا مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی آتی را با یکدیگر معاوضه کنند. در اکثر مواقع، یک‌طرف سواپ مبالغی را برحسب یک متغیر تصادفی نظیر نرخ بهره، نرخ ارز، بازده سهام و یا قیمت یک کالا پرداخت می‌نماید. این پرداخت‌ها به پرداخت‌های متغیر (variable) یا شناور (floating) موسوم است. طرف دیگر سوآپ ممکن است مبالغی را به صورت ثابت و یا شناور بر پایه‌یک متغیر تصادفی دیگر پرداخت نماید. در حالی‌که در قراردادها و پیمان‌های آتی و نیز اختیار معامله از عبارت خریدار و فروشنده برای طرفین معامله استفاده می‌گردد، در مورد سوآپ چنین ادبیاتی چندان رایج نیست. در عوض، در سواپ یک‌طرف معامله به عنوان پرداخت‌کننده برحسب نرخ شناور (یا متغیر) و طرف دیگر به عنوان پرداخت‌کننده برحسب نرخ ثابت شناخته می‌شود. البته، در برخی از قراردادهای سوآپ، هر دو طرف معامله برحسب نرخ شناور به طرف مقابل پرداخت می‌نمایند.

معمولاً قراردادهای سوآپ شامل یک مجموعه از جریان‌های نقدی است. درواقع، سواپ حالت کلی‌تر پیمان‌های آتی است که در آن به‌جای یک پرداخت با مجموعه‌ای از پرداخت‌ها مواجه هستیم. بنابراین، می‌توان سوآپ را به عنوان مجموعه‌ای از پیمان‌های آتی در نظر گرفت. در هنگام انعقاد سوآپ هیچ پولی بین طرفین معامله ردوبدل نمی‌شود. بنابراین، ارزش سواپ در زمان شروع آن معادل صفر است. البته سوآپ‌های ارزی از این قاعده مستثنی هستند، در سوآپ‌های ارزی طرفین معامله در هنگام انعقاد سوآپ، مبلغ فرضی قرارداد (notional principal) را برحسب ارزهای مختلف با یکدیگر رد و بدل می‌کنند. همانطور که پیشتر اشاره شد، در سوآپ طرفین معامله مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی را معاوضه می‌کنند، بنابراین ما با تاریخ‌های پرداخت یا تاریخ‌های تسویه (settlement date) متعدد سر‌وکار داریم. به دوره زمانی بین دو تاریخ تسویه، دوره تسویه (settlement period) می‌گویند. به استثنای سوآپ‌های ارزی، در دیگر انواع سوآپ، مبالغی که در تاریخ‌های تسویه بین طرفین سوآپ ردوبدل می‌شود برحسب ارز یکسان است. بنابراین، طبیعی است که طرفین سوآپ، خالص مبالغ پرداختی را ردوبدل نمایند. در مورد سوآپ ارزی، مبالغ پرداختی در تاریخ‌های تسویه برحسب ارزهای مختلف می‌باشد، درنتیجه هر یک از طرفین سوآپ به صورت مجزا مبالغی را برحسب ارز موردنظر پرداخت می‌نماید و تسویه خالص کاربردی ندارد. تسویه قراردادهای سوآپ معمولاً به صورت نقدی است، تحویل فیزیکی دارایی پایه در مورد قراردادهای سوآپ کمتر است. قراردادهای سوآپ همیشه دارای یک تاریخ خاتمه (termination date) مشخص می‌باشد. در تاریخ خاتمه آخرین پرداخت توسط طرفین سوآپ صورت می‌گیرد. تاریخ خاتمه را می‌توان مشابه تاریخ انقضاء در سایر انواع قراردادهای مشتقه در نظر گرفت. قراردادهای سوآپ در بازار خارج از بورس و برحسب نیازهای خاص طرفین قرارداد معامله می‌شود. مشابه سایر قراردادهای مشتقه خارج بورسی، قراردادهای سوآپ نیز در معرض ریسک نکول قرار دارد. هر بار که یکی از طرفین سوآپ نسبت به انجام تعهد خود مبنی بر پرداخت مبلغی که بر عهده اوست به طرف مقابل قصور کند، این ریسک عینیت می‌یابد. درواقع می‌توان گفت، قراردادهایی همچون سوآپ در معرض ریسک اعتباری هستند.

سوآپ چیست

همان‌طور که قبلاً اشاره شد، سوآپ دارای یک تاریخ خاتمه یا تاریخ انقضای مشخص است. در برخی موارد ممکن است یکی از طرفین سوآپ تمایل داشته باشد تا زودتر از تاریخ انقضاء از سواآپ خارج شود. این امر مشابه آن است که شخص دارنده اوراق قرضه بخواهد قبل از سررسید اوراق، آن را بفروشد و یا اینکه دارنده اختیار معامله بورسی و یا قرارداد آتی بخواهد قبل از تاریخ انقضاء آن را بفروشد. خروج از سوآپ قبل از تاریخ انقضاء به شیوه‌های مختلف امکان‌پذیر است. قرارداد سواپ برحسب ارزش فعلی خالص جریان‌های نقدی آتی که طرفین باید در آینده ردوبدل کنند دارای ارزش بازاری معینی بوده که در طول عمر سوآپ قابل‌محاسبه است. به عنوان مثال، اگر ارزش بازاری سواپ برای یکی از طرفین معامله ۱۲۵ هزار دلار باشد، وی می‌تواند در صورت موافقت طرف مقابل با دریافت مبلغ مذکور از وی، به قرارداد خاتمه بخشد. این روش موجب می‌شود تا قرارداد سوآپ برای هر دو طرف پایان پذیرد. در هر صورت، خاتمه دادن به قرارداد سواپ به شیوه اخیر نیازمند جلب موافقت طرف مقابل قرارداد است. در هنگام عقد قرارداد سوآپ می‌توان چنین رویکردی را برای خاتمه زودتر از موعد سوآپ پیش‌بینی نمود. رویکرد دیگری که برای خاتمه زودتر از موعد قرارداد سوآپ رایج است، ورود به یک قرارداد سواپ جدید با موقعیت معکوس است. برای مثال، شرکتی را در نظر بگیرید که وارد یک قرارداد سوآپ شده و متعهد است درازای دریافت مبالغی برحسب نرخ لایبور، مبالغ ثابتی را بر پایه نرخ بهره ۵ درصد به طرف مقابل قرارداد پرداخت نماید. بهره ثابت پرداختی توسط شرکت در ۱۵ ژانویه هرسال انجام‌شده و مبالغ شناور در ۱۵ جولای دریافت می‌شود. در حال حاضر سه سال تا تاریخ انقضای قرارداد باقیمانده است و شرکت مورداشاره علاقه‌مند است که به قرارداد مذکور خاتمه بخشد.

برای این منظور وی می‌تواند وارد یک قرارداد سوآپ جدید با موقعیت معکوس شود. بدین ترتیب که طی یک قرارداد سو آپ سه‌ساله، بهره ثابت را دریافت و بهره شناور را پرداخت نماید. در قرارداد جدید، شرکت متعهد می‌شود به مدت سه سال و در تاریخ ۱۵ جولای هرسال نرخ بهره لایبور (نرخ لایبور (London Inter Bank Offered Rate=LIBOR) عبارت است از میانگین نرخ بهره بین‌بانکی که بانک‌ها در کوتاه‌مدت به یکدیگر وام می‌دهند). را به طرف مقابل پرداخت‌نموده و در عوض در ۱۵ ژانویه، نرخ بهره ثابت موردتوافق را دریافت کند. نرخ بهره ثابت در قرارداد سوآپ جدید مطابق شرایط روز بازار در تاریخ انعقاد سوآپ تعیین‌شده و ممکن است با نرخ ۵ درصد تعیین‌شده در قرارداد قبلی متفاوت باشد. در هر صورت، مبالغ دریافتی و پرداختی برحسب نرخ لایبور با یکدیگر خنثی‌شده و شرکت صرفاً باید مبالغ ثابت مشخصی را برحسب مابه‌التفاوت دو نرخ بهره ثابت تعیین‌شده در دو قرارداد دریافت یا پرداخت نماید. بنابراین، ریسک شرکت در برابر نوسانات نرخ بهره لایبور به طور کامل از بین می‌رود اما ریسک نکول طرف مقابل همچنان پابرجاست زیرا هر دو قرارداد سوآپ موردبحث کماکان به قوت خود باقی هستند. روش سوم خاتمه دادن به قرارداد سوآپ آن است که آن را به طرف سومی بفروشیم. حالتی را در نظرگیرید که یک شرکت دارای یک قرارداد سو آپ به ارزش ۷۵ هزار دلار است. این شرکت می‌تواند در صورت جلب نظر و موافقت طرف مقابل قرارداد، شخص ثالثی را پیدا نماید و تعهد خود را به قیمت ۷۵ هزار دلار به وی واگذار نماید. رویکرد اخیر، چندان رایج نیست. روش دیگری که برای خروج زودتر از موعد از قرارداد سوآپ وجود دارد استفاده از اختیار معامله بر روی سوآپ (swaption) است. اختیار معامله بر روی سوآپ نوعی اختیار معامله است که دارایی پایه آن‌یک قرارداد سواپ است. دارنده اختیار معامله بر روی سواپ نسبت به ورود به سوآپ موضوع قرارداد مخیر است و می‌تواند از طریق این ابزار، اختیار ورود به یک قرارداد سوآپ معکوس را برای خود حفظ نماید.

دارایی پایه سوآپ می‌تواند نرخ ارز، نرخ بهره، سهام، کالا و… باشد. در ادامه به معرفی اجمالی انواع مختلف قراردادهای سوآپ می‌پردازیم:

در سوآپ نرخ بهره، طرفین قرارداد مبالغ بهره را برحسب ارز مشابه معاوضه می‌نمایند. در این نوع از سوآپ مبلغ اسمی قرارداد برای دو طرف قرارداد یکسان بوده و تسویه به صورت خالص انجام می‌شود. در سوآپ نرخ بهره دو حالت ممکن است: در حالت اول، دو طرف قرارداد مبالغ بهره را برحسب بهره متغیر پرداخت می‌کنند. اما در حالت دوم، یکی از طرفین قرارداد برحسب بهره ثابت و دیگری برحسب بهره متغیر پرداخت می‌نماید. برخلاف سوآپ ارزی که پرداخت بهره ثابت برای دو طرفین قرارداد ممکن بود، در مورد سوآپ نرخ بهره چنین حالتی بی‌معنی خواهد بود زیرا با یکسان بودن ارز، این حالت منجر به مبادله جریان‌های نقدی کاملاً یکسان خواهد شد. ضمناً، در سوآپ نرخ بهره نیازی به مبادله مبلغ اسمی قرارداد در تاریخ انعقاد و اختتام سوآپ نیست، زیرا با ارز یکسان سروکار داریم. فرض کنید یک شرکت از بانکی وام گرفته است و نرخ آن براساس لایبور به علاوه درصد ثابتی است، ازآنجایی که نرخ لایبور متغیر است، شرکت برای پوشش ریسک خود، وارد قرارداد سواپ با بانک دیگری می‌گردد که در بازار سواپ فعال است و طبق آن قرارداد، مبالغ ثابتی را پرداخت و نرخ لایبور را دریافت می‌کند، در این مثال شرکت مذکور از یک‌سو با بانکی که وام گرفته طرف است و از سویی دیگر با بانکی که در بازار سواپ فعال است، ولی برآیند کلی این دو، این خواهد بود که نرخ لایبور را مستقیماً از یکی از بانک‌ها دریافت و به دیگری پرداخت می‌کند، درواقع ریسک تغییرات نرخ لایبور را پوشش داده و پرداخت‌هایش را در دو طرف به پرداخت‌های ثابت تبدیل می‌کند.

در سوآپ سهام، طرفین قرارداد مبالغی را برحسب بازده سهام یا شاخص سهام معاوضه می‌نمایند. سواپ سهام به‌گونه‌ای طراحی‌شده که علاوه بر بازده حاصل از سود نقدی، بازده ناشی از منفعت سرمایه‌ای (capital gain) را نیز شامل می‌شود. سوآپ سهام معمولاً توسط مدیران پرتفوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قراردادی را در نظر بگیرید که درازای دریافت مبلغی ثابت، بازده شاخص s&p500 پرداخت شود، منظور از بازده نیز تغییرات شاخص مذکور در بازه‌ی زمانی مشخص است، بدیهی است که هردو نرخ در مبلغ ثابت قرارداد ضرب شده و جریانات نقدی پرداختی و دریافتی را حاصل می‌کند.

در سوآپ ارزی، طرفین قرارداد مبالغ بهره را برحسب ارزهای مختلف ردوبدل می‌کنند. این روش به طرفین معامله کمک می‌کند تا در مقابل ریسک نوسانات نرخ ارز مقاوم‌تر بوده و آن را بهتر مدیریت کنند. در ۱۹۹۰، معمول‌ترین شکل سواپ، سواپ ارز ثابت- ثابت (fixed-for-fixed) بود که به‌صورت سواپ Plain Vanilla (رایج‌ترین نوع سوآپ) شناخته می‌شد. تحت این سوآپ ارز، گردش نقدینگی سواپ براساس گردش نقدینگی آتی دو ارز متفاوت است که شامل مبادله میان دو طرف معامله نرخ ثابت بهره در یک نرخ ارز در مفهوم سوآپ چیست؟ معاوضه با نرخ ثابت بهره در نرخ ارز دیگری است. درواقع، شرکت A متعهد به پرداخت نرخی ثابت براساس یک نوع ارز و شرکت B متعهد به پرداخت نرخی ثابت بر اساس ارزی دیگر است. یک‌شکل معمول دیگر از سواپ، سواپ ارزی ثابت-شناور (fixed-for-flow) است. تحت این قرارداد،‌ یکی از جریان‌های پرداخت در نرخ ثابت‌ یک ارز قرارگرفته، در حالی‌که جریان پرداخت دیگر، براساس نرخ شناور ارز دیگر قرار می‌گیرد. درواقع، شرکت A متعهد به پرداخت نرخ ثابتی طبق یک نوع ارز و شرکت B متهد به پرداخت نرخی شناور بر اساس ارزی متفاوت است. یکی دیگر از انواع سواپ، سواپ ارز شناور-شناور (flow-for-flow) است. در این حالت هر دو طرف جریان پرداختی براساس نرخ‌های شناور ارزهای مورد قرارداد است. درواقع، شرکت A متعهد به پرداخت نرخ شناوری براساس یک نوع ارز و شرکت B نیز متعهد به پرداخت نرخی شناور بر اساس ارزی دیگر است. یک نوع دیگر از سواپ ارز که بسیار شایع و معمول است، سواپ ارز غیرهمسان (Cross-Currency Swap) است و آن توافقی است برای سواپ نرخ بهره ثابت در‌ یک ارز، با نرخ بهره متغیر در‌ یک ارز دیگر.

شیوه دیگر انجام سواپ ، سواپ نرخ بازده کل می‌باشد که در آن، طرفین معامله، یک دارایی را بصورت دارایی پایه یا معیار انتخاب کرده و توافق می‌کنند که یکی از طرفین بهره متعلقه به آن دارایی پایه و هر نوع افزایش یا کاهش ارزش آن دارائی را صاحب شود و طرف مقابل نیز وجوه ثابت یا شناوری را از طرف مقابل دریافت کند که بطور معمول هیچ‌گونه ارتباطی با دریافتی‌های طرف اول ندارد. در حقیقت، این نوع سواپ ، به طرف دوم اجازه می‌دهد تا دارائی‌اش را در برابر نوسان‌های ارزش، پوشش دهد و طرف نخست نیز می‌تواند بدون اینکه دارائی را وارد ترازنامه‌اش بکشد، از عایدات اقتصادی آن بهره‌مند شود. بدین ترتیب، سواپ بازده کل، دو کارکرد اصلی دارد؛ یکی کاهش ریسک اعتباری دارایی پایه از راه انتقال بازده کل به خریداران سواپ و دیگری کاهش ریسک بازار دارایی پایه فروشنده سواپ از طریق جبران زیان کاهش ارزش دارائی پایه به‌وسیله خریدار سواپ . علاوه بر این، منافع متعددی هم در استفاده از این نوع سواپ به‌جای خرید دارایی پایه برای سرمایه‌گذار مترتب است؛ اول آنکه لازم نیست خریدار سواپ شخصاً درباره تأمین مالی خرید دارائی پایه اقدام کند؛ لیکن در عوض مبلغی را به فروشنده سواپ درازای دریافت بازده کل ناشی از دارائی پایه می‌پردازد. دوم آنکه خریدار سواپ می‌تواند از بهترین اقدام فروشنده سوآپ در تهیه دارائی پایه نفع ببرد، سوم آنکه خریدار سواپ در معرض همان میزان خطر اقتصادی ناشی از یک سبد متنوع از دارائی‌ها در یک معامله سواپ است که در معامله‌های بازار نقدی به دست می‌آید. به این وسیله سواپ بازده کل نسبت به بازار نقد، ابزار بسیار مؤثرتری خواهد بود. چهارم آنکه خریدار سواپ، در خرید یک دارائی هم‌زمان با ریسک اعتباری مثل اوراق قرضه شرکتی در بازار مواجه با مشکل است و از سوی دیگر در برابر دریافت بازده کل دارایی پایه در معرض دو ریسک اعتباری یا نکول فروشنده سواپ و ریسک تغییر نرخ سود قرار می‌گیرد.

ازآنجا که مؤسسات مالی، در معرض ریسک عدم بازپرداخت اقساط وام‌های مشتریان خود قرار دارند، به منظور صیانت از دارائی خود و مصونیت از ریسک عدم پرداخت اقساط وام از سوی مشتریان، از مکانیزم سواپ نکول اعتباری استفاده می‌کنند. مطابق این ساز و کار حقوقی – مالی، مؤسسات مذکور طی یک قراردادی در جایگاه خریدار سواپ قرارگرفته و با فروشنده سواپ که معمولاً یک مؤسسه بیمه‌ای است توافق می‌کنند تا در سررسیدهای معینی، مبلغی مشخصی را به فروشنده پرداخت کنند و متقابلاً، فروشنده نیز متعهد می‌گردد که در صورت عدم پرداخت اقساط مشتریان به موسسه مالی، وی در راستای اجرای قرارداد نکول اعتباری در سقف تعهدی که به موجب این قرارداد پذیرفته، معادل آنچه که مشتری موسسه نپرداخته است، جبران کند. در این نوع سواپ، طرف خریدار، اجرتی را بصورت دوره‌ای به طرف فروشنده در مفهوم سوآپ چیست؟ برابر تعهد وی به پرداخت مبلغ مشخصی در آینده و در صورت بروز حادثه‌ای موردتوافق (مانند نکول)، پرداخت می‌کند. این قرارداد، مانند بیمه است که طی آن، صاحبان دارائی‌ها آن‌ها را درازای مبلغی بصورت دوره‌ای بیمه می‌کنند. تفاوت اصلی بین «سواپ نکول اعتباری» و «سواپ نرخ بازده کل» در این است که سوآپ نکول اعتباری از دارائی، در برابر بروز یک اتفاق خاص، محافظت می‌کند؛ در حالی‌که سواپ نرخ بازده کل از دارائی، در برابر کاهش ارزش احتمالی آینده آن حفاظت می‌کند. به عبارت دیگر، در حالی‌که اولی بصورت ابزار مشتقه اعتباری است، دومی هیچ‌گاه بصورت یک مشتقه اعتباری مطرح نمی‌باشد.

مشابه آنچه در مورد سواپ ارزی، سواپ نرخ بهره و سواپ سهام ملاحظه شد می‌توان بر روی کالاها و هر چیز دیگری با نتایج تصادفی که شرکت‌ها، نهادهای مالی و یا اشخاص با آن مواجه هستند، قرارداد سواپ تعریف نمود. سواپ کالا بسیار رایج است. برای مثال، شرکت‌های هواپیمایی برای خرید سوخت موردنیاز خود در آینده وارد قرارداد سو‌آپ می‌شوند. طی قرارداد مذکور آن‌ها مبالغ ثابتی را به طرف مقابل سواپ پرداخت کرده و در عوض، طرف مقابل هم مبالغی را بر مبنای قیمت سوخت به آن‌ها می‌پردازد. همچنین استفاده از سواپ برای تثبیت قیمت طلا، فلزات گران‌بها و یا گاز طبیعی نیز بسیار متداول است. هدف از این قراردادها تثبیت قیمت خرید یا فروش کالاهای مذکور است. مضافاً این‌که، می‌توان قراردادهای سواپ را برای کالاهای غیرقابل ذخیره‌سازی نظیر برق و با آب و هوا نیز استفاده کرد. در مورد سواپ آب و هوا، مبالغ پرداختی برحسب معیار خاصی از سنجش آب و هوا نظیر میزان بارش، دما و یا خسارت‌های ناشی از تغییرات آب و هوایی پرداخت می‌شود. قراردادهای سوآپ یا معاوضه نفتی، از سنخ قراردادهای معاوضه کالاست. درواقع رایج‌ترین نوع قراردادهای معاوضه کالا، قرارداد سواپ نفتی است. ایران به لحاظ موقعیت استراتژیکی و دسترسی به آبراه‌های بین‌المللی و خطوط لوله بسیار گسترده نفتی، موقعیت ویژه‌ای برای سواپ نفت و فرآورده‌های نفتی کشورهای آسیای میانه دارد.

چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟

توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.