انواع بازار مالی

انواع بازارهای مالی

اگر برای اولین بار است که قصد ورود به بازارهای مالی را دارید شما می توانید به اساس نوع فعالیت و میزان ریسک پذیری خود، یکی از بازارهای زیر را برگزینید:

● بورس اوراق بهادار تهران
● بورس آتی سکه و زعفران تهران
● بازارهای جهانی

1- بورس اوراق بهادار تهران:

در بورس اوراق بهادار تهران شما می توانید سهام های شرکت های مختلف نظیر خودروسازان، صنایع پتروشیمی و پالایشی ، شرکت های ساختمانی و سیمانی، صنایع غذایی, صنایع دارویی و سایر شرکتهای دیگر را خرید و فروش کنید و از سودی که سالیانه به سهام شما تعلق میگیرد و یا گران شدن احتمالی سهام آنها منفعت ببرید.

برای معامله در بازار بورس شما نیاز به یک کارگزار دارید. کارگزار انواع بازار مالی در واقع واسطه بین شما و بازار بورس می‌باشد و معاملات سهام توسط کارگزار و به دستور شما انجام می‌شود. در اصل کارگزاران اشخاص حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف شما اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و کالا و … می کنند و انجام فعالیت کارگزاری نیازمند کسب مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار تهران است و کارگزاران ضامن و حافظ سرمایه های شما هستند.

برای هر شخص در بورس یک کد بورسی منحصر به فرد وجود دارد که نشان‌ دهنده هویت شما در بورس تهران می‌باشد و شما با این کد شناخته می‌شوید.

ده‌ها کارگزاری مختلف وجود دارد و می‌توانید برای گرفتن کد سهامداری به یکی از کارگزاری‌ها در شهر خودتان مراجعه کنید. اگر در شهرتان هیچ کارگزاری وجود ندارد، می‌توانید به وسیله سایت‌ کارگزار، درخواست کد معاملاتی را بصورت غیرحضوری برای کارگزار ارسال کنید. همچنین می توانید در چند کارگزاری حساب داشته باشید و محدودیتی وجود ندارد.

اکنون به مدد سیستم معاملات آنلاین شما می توانید با یک دستگاه کامیپوتر یا موبایل و یک خط اینترنت اقدام به خرید و فروش آنی سهام کنید. در کنار این روش شما تلفنی هم می توانید به کارگزار خود دستور خرید یا فروش بدهید.

2- بورس آتی سکه تهران

در معاملات آتی سکه در بورس کالای ایران، مشتری با پرداخت مبلغی به عنوان وجه تضمین (حدود 10 درصد ارزش قرارداد) می‌تواند اقدام به خرید یا فروش قرارداد نماید. مثلا برای خرید یا فروش یک قرارداد آتی سکه (شامل 10 سکه) در حال حاضر دو میلیون تومان به عنوان وجه تضمین مورد نیاز است اما سرمایه گذار از نوسان قیمت 10 سکه سود یا ضرر می برد. یعنی شما پول یک سکه را می دهید ولی سود و ضرر ده سکه برای شما در نظر گرفته می شود که به آن اهرم در معاملات گفته می شود.

این بازار بر خلاف بورس تهران یک بازار دو طرفه می باشد یعنی شما می توانید علاوه بر خرید سکه اگرنظرتان این است که سکه کاهش می باید می توانید اقدام به فروش آن کنید (فروختن مال نداشته) و از کاهش قیمت ها سود ببرید. یعنی در اصل اگر نظرتان در سکه دال بر گران شدن است آنرا بفروشید و اگر نظرتان دال بر کاهش است آنرا بفروشید. اگر در خرید باشید و سکه گران شود شما سود می کنید و اگر ارزان شود شما ضرر می کنید. همچنین اگر در فروش باشید و سکه ارزان شود شما سود می کنید و اگر گران شود شما ضرر می کنید. این دقیقا روال بازار های دو طرفه می باشد.

3- بازارهای جهانی

بازارهای مالی بین الملل گردش مالی بسیار سنگینی دارند چون دولت ها و کشورها در سطح کلان در آن شرکت می کنند، این مارکت بصورت 24 ساعته فعالیت می کند و در پایان ساعات کاری هر منطقه، معاملات از کشوری به کشور دیگر دست به دست می شود. محدویت نوسان در آن وجود ندارد و معاملاتش بر خلاف بورس تهران بصورت دو طرفه انجام می شود (مانند آتی سکه که در بالا توضیح دادیم).

همانگونه که برای معاملات در بورس تهران نیاز به کارگزاری بود اینجا نیز نیاز به یک کارگزاری (بروکر Broker) می باشد تا شما را به سیستم جهانی متصل کند.

در بازارهای جهانی شما می توانید موارد زیر را خرید و فروش کنید:

– فلزات شامل: طلا، نقره، سرب، روی، مس و …
– مواد غذایی شامل: گندم، جو، ذرت، شکر، قهوه و …
– سهام های شرکت ها: اپل، ماکروسافت، گوگل، آمازون، اینتل، هواپیمایی بوئینگ و …
– جفت ارزها: یورو، ین، پوند، فرانک و … (به این قسمت اصطلاحا فارکس گفته می شود)
– نفت و محصولات پتروشیمی

بعد از اینکه کارگزار مناسب را پیدا کردید، کارگزار نرم افزاری در اختیار شما قرار میدهد که می توانید با آن خرید و فروش انجام دهید (این نرم افزار معمولا متاتریدر است).

کاربران گرامی هر گونه سوالی در مورد ورود به بازارهای مالی داشتید می توانید از این صفحه با ما در تماس باشید.

انواع بازار مالی

بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در تعریف سالواتوره هم مشاهده می‌شود که بازار می‌تواند یک محل مادی و فیزیکی باشد یا آنکه موقعیتی برای انجام معامله باشد.

انواع بازارها

بطور کلی بازارهای مالی به چهار دسته تقسیم می شوند :

− بازار سهام 1: نهادی است که در آن سهام و برگه های سهم معامله می شوند. ر ایجترین مکان

برای معامله سهام بازار مبادلات سهام است . این مکان از لحاظ فیزیکی جایی است که سهامداران

گرد هم جمع میشوند. از جمله بازارها ی سهام میتوان به بورس توکیو، لندن و نیویورک اشاره

بازار کالا 2 : یک بازار سازمان یافته است که کالاها ی مختلف مانند پنبه، ذرت، شکر، قهوه،

غلات و همچنین فلزات با ارزش در آن معامله می شوند. قسمت عمده معاملات در این بورس به

منظور خرید و فروش و تحویل درآینده صورت می گیرد. از جمله این بازارها می توان به بورس

شیکاگو اشاره نمود .

− بازار اوراق قرضه 3 : در این گونه بازار، اوراق قرضه منتشرشده توسط نهادهای مختلف معامله

بازار مبادلات ارزی 4 : این بازار، بازار جهانی خرید و فروش ارز می باشد forex به معنای تبادل ارز تشکیل شده است و بزرگتر ین بازار مال ی دنیاست Foreign Exchange دو کلمه (پرشیالارن، 2008 ). البته، در این مقاله تلاش می شود بیشتر به جزئ یات بازار فارکس پرداخته شده و بازار مذکور در کنار بازار های مالی نظیر بازار سهام مورد بررسی قرار گیرد .

ساختار بازار فارکس

بزرگترین، کاراترین و پویاترین بازار مالی در جهان با گردش مالی روزانه 5 1/ تریلیون دلار( 30 برابر حجم معاملات روزانه بازار انواع بازار مالی سهام و اوراق قرضه و خزانه داری آمریکا) بازار فارکس نام دارد و به مجموعه ای از مؤسسات بین المللی مانند بانک ها اطلاق م ی شود که به تجارت و ی ا مبادله ارز برای اشاره به این بازار ( FX ) و یا اف ا یکس ( Forex ) می پردازند و اغلب واژه اختصاری فارکس بکار می رود. از سوی د یگر، از آنجایی که فاقد سازمان مرکزی برای تنظیم سفارشات است بازار خارج از بورس 5 نیز خوانده می شود. بازار معاملاتی فارکس قرارداد جر یان مالی است که نه تعهدا ت بلکه حقوقی برای خریدار دربردارد که در پی آن خریدار حق خرید و فروش را براساس قرارداد موضع ی مع ین فارکس با قیمت مشخص (قیمت مقطوع) در تاریخ معین شده یا پیش از آن تاریخ (تاریخ خاتمه ) خواهد داشت. مبلغی که در بازار فارکس برای حقوق قراردادی از سوی خریدار به فروشنده پرداخت می شود، حق بیمه بازار معاملاتی فارکس نامگذاری شده است. اغلب بازارهای معاملاتی فارکس از طریق تلفن اداره می شوند و تنها تعداد کمی از دللان یا کارگزاران سکوهای این بازار معاملاتی کارهای مزبور را بصورت آنلاین انجام می دهند. معامله گران و بازارسازان در بازار فارکس از سراسر جهان با استفاده از تلفن، کامپ یوتر و فاکس یک بازار منسجم 24 ساعته را به وجود می آورند. با اینکه مبادلات متمرکز نیستند رقابت موجود بین بازارسازان مانع ا یجاد سیاست های انحصاری برای نرخ گذاری می شود. اگر بازارسازان نرخ را شدیداً تحر یف کنند معامله گران این حق را دارند که بازارساز دیگری را یافته و معاملات خود را با وی انجام دهند. بنابراین دربازارهای غیرمتمرکز مانند بازار ارز، بازارسازان متعددی وجود دارند که هر یک نرخ خرید و فروش خود را ارئه می کنند که ممکن است نرخ آنها با یکدیگر متفاوت باشد. سرمایه گذاران در این بازار می توانند با بهره گیری از وام های از پیش تعیین شده تا صد برابر موجودی خود جهت معامله گری و سرمایه گذار ی در این بازار اعتبار بگیرند ، لذا می توانند با سرمایه های کوچک به انجام معاملات بزرگ اقدام نمایند . فارکس خرید یک ارز و فروش ارز

می باشد که ارزها به صورت جفتی معامله می شوند مانند Over the Counter دیگر در یک بازار حجم عظیمی از این معاملات ارزی به جای نقل و انتقال واقعی ارز از طریق بدهکار و . EUR/USD بستانکار کردن حساب های بانکی انجام می شوند. با توجه به اینکه تمام ملل به سوی جه انی سازی اقتصاد پیش می روند و تمام فعالیت های اقتصادی نهایتاً باید به پول برگردانده شوند فعالیت این بازارادامه خواهد یافت و هرگز متوقف نمی شود.

منبع: فراچارت

بطور کلی بازارهای مالی به چهار دسته تقسیم می شوند :

− بازار سهام 1: نهادی است که در آن سهام و برگه های سهم معامله می شوند. ر ایجترین مکان

برای معامله سهام بازار مبادلات سهام است . این مکان از لحاظ فیزیکی جایی است که سهامداران

گرد هم جمع میشوند. از جمله بازارها ی سهام میتوان به بورس توکیو، لندن و نیویورک اشاره

بازارهای مالی چیست؟

بازار مالی (Financial Market) بستری می باشد که افراد و نهادها از آن برای انجام معاملات با انواع دارایی‌ها مانند اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و دیگر دارایی‌های استفاده می‌کنند. بازار براساس قرار گرفتن فروشندگان و خریداران در یک مکان کار می‌کند و قانون عرضه و تقاضا نیز قیمت‌ها را در بازار مشخص می‌کند. در واقع ، انواع بازارهای مالی به افراد این امکان را می دهد تا به راحتی هرچه تمام تر یکدیگر را پیدا کرده ودارایی‌های قابل تعویض خود (اعم از فیزیکی و غیرفیزیکی) را با قیمتی که بر مبنای اصول عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند، با یکدیگر تبادل کنند. و انجام معامله میان کاربران را تسهیل می‌کند.

مهم‌ترین کارکردهای بازار مالی

کاهش هزینه دستیابی به اطلاعات

بازار مالی با جمع آوری اطلاعات مالی شرکت‌ها و انعکاس این اطلاعات از طریق انتشار قیمت سهام، سرمایه‌گذران را از پرداخت هزینه‌های زیاد به بنگاه‌های ارزیابی مالی به منظور جستجو و دستیابی به اطلاعات، بی‌نیاز می‌کند.

تسهیل فرایند داد‌و ‌ستد

بازار مالی بستری را ایجاد می‌کند تا خریداران و فروشندگان به سادگی یکدیگر را پیدا کنند. بدین ترتیب، انتقال وجه میان واحدهای سرمایه‌گذاری و واحدهای دارای پس‌انداز و نزدیک کردن خریداران و فروشندگان به یکدیگر، از دیگر مزایا بازار مالی می باشد.

مدیریت ریسک و توزیع خطر

یکی از مهم ترین مسائل پیش روی سرمایه‌گذاران، ریسک فعالیت‌های اقتصادی بزرگ می باشد . بازار مالی از روش انتقال ریسک از افراد شرکت‌کننده در معاملات پرخطر به پس‌اندازکنندگان، می‌تواند به توزیع خطر و مدیریت ریسک بپردازد.

کشف قیمت

کشف قیمت فرایندی می باشد که در آن خریداران و فروشندگان با استفاده از ساز‌و‌کارها، به استقرار بازار رقابت می‌پردازند. در این فرایند خریداران در یک بازه زمانی مشخص تمایل به خرید مقدار مشخصی از یک کالا با قیمت مدنظر خود دارند. فروشندگان آن کالا نیز تمایل به فروش آن کالا به مقدار موردنظر خود و با قیمت معینی دارند.

انواع بازارهای مالی

بازارهای مالی بسیار زیادی در سراسر دنیا وجود دارند و هر کشوری حداقل از یکی از انواع بازار های مالی را استفاده می‌کند. برخی از این بازارها کوچک‌تر هستند و سرمایه در گردش کمی دارند، برخی دیگر از بازار ها همانند «بازار بورس نیویورک» که روزانه تریلیون ها دلار معامله در آن معامله می‌شود در سطح بین‌المللی شناخته شده هستند. در ادامه ۶ نوع از شناخته‌شده‌ترین انواع بازارهای مالی را بررسی می‌کنیم.

بازار سهام (Stock Market)

بازار سهام یا بازار بورس را بعنوام شناخته شده ترین بازار های مالی می شناسیم. در این بازار سهام شرکت‌ها (سهامی عام) توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران عادی خرید و فروش می‌شود. هر سهم قیمت مشخص شده خودرا دارد که براساس عواملی چون ارزش بازار، دارایی‌های شرکت و عرضه و تقاضا و .. مشخص می‌شود. زمانی که ارزش و یا قیمت این سهم‌ها به دلیل عوامل اقتصادی یا تجاری افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با فروش آنها کسب درآمد(سود) کنند. در این بازار خرید سهام برای سرمایه‌گذاران ساده است، اما چالش واقعی انتخاب سهامی است که در نهایت سودآور باشد. در واقع، زمانی که سهامی را با قیمت کمتر خریداری کرده و با قیمت بالاتر به فروش می رسانید، می‌توانید کسب درآمد کنید. تعداد زیادی از شرکت‌ها از بازار سهام به منظور جذب سرمایه استفاده می‌کنند؛ آنها این کار را از طریق بازار اولیه یا عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام می‌دهند.
بازار اولیه (Primary Market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی شرکت ها برای اولین بار عرضه و فروخته شوند. در این بازار، شرکت ، سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم و از طریق فروش سهام به سرمایه‌گذاران تامین می‌کند. پس از لیست شدن شرکت و عرضه آن در بازار اولیه، معامله‌گران و یا سرمایه گذاران می‌توانند سهام شرکت را در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. در حقیقت، تمامی معاملات سهام در بازار بورس، درون بازار ثانویه (Secondary Market) انجام می‌شوند.
نکته جالب اینجاست که بازار بورس اوراق بهادار از قرن‌ها پیش و زمانی که هیچ فناوری در کار نبوده، وجود داشته است. بزرگترین بازارهای سهام که در کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و ژاپن به شکل امروزی از قرن ۱۹ یا ۲۰ ایجاد شده‌اند.

بازار اوراق قرضه (Bond Market)

این بازار را نیز با نام بازار درآمد ثابت نیز شناخته می شود، شکل دیگری از بازارهای مالی است. شرکت‌ها، سازمان‌ها و دولت‌ها با فروش اوراق قرضه در این بازار سرمایه مورد نیاز خود برای توسعه را به‌دست می‌آورند. بسیاری از شهرداری‌ها نیز برای تامین مالی مخارج مورد نیاز خود به منظور ایجاد و ساخت پروژه های عمومی مانند مدارس ، ایستگاه آتش نشانی، پارک‌ها و جاده‌ها اوراق قرضه منتشر می‌کنند. ارواق قرضه (Bond) نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار از طریق خرید اوراق پول قرض می‎‌دهد؛ در مقابل شرکت یا نهاد فروشنده متعهد می‌شود تا اعتبار دریافتی را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره‌ای ثابت بازپرداخت کند.
اوراق قرضه شبیه توافقی میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده می باشد با این وجود که جزییات وام مانند مقدار سرمایه، زمان بازپرداخت و سود پرداختی در آن مشخص شده است. به همین دلیل گاهی اوقات به بازار اوراق قرضه بازار بدهی یا بازار اعتباری نیز می‌گویند. اکثر معاملات بازار اوراق قرضه در بازار اولیه انجام می‌شود؛ جایی که در آن سرمایه‌گذاران اوراق قرضه را از فروشندگان (وام‌گیرندگان) خریداری می‌کنند. معامله‌گران می‌توانند اوراق بهاداری را که قبلا منتشر شده در بازار ثانویه خرید و فروش کنند. معمولا این معاملات از طریق بازار بورس یا فرابورس انجام می‌پذیرد، هرچند که حجم سرمایه معامله شده در بازارهای اوراق قرضه بسیار بیشتر از بازارهای سهام است.
یک از مهم‌ترین مزیت بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام، ریسک پایین‌‌تر سرمایه‌گذاری است. همین امر باعث می‌شود تا اوراق قرضه نسبت به سهام بازدهی و سودآوری کمتری نیز داشته باشد. همچین این نکته حائز اهمیت می باشد، با اینکه اوراق قرضه شرکتی نرخ بهره بالاتری دارند اما اوراق تحت حمایت دولت از امنیت بیشتری برخوردار هستند. ورشکستگی بدترین سناریویی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند تجربه کنند؛ در این شرایط شرکت‌ها معمولا می‌توانند بخشی از سرمایه را پس بدهند.

بازار کامودیتی (Commodity Market)

یکی دیگر از بازارهای مالی بازار کامودیتی می باشد که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در آن به معامله کالای اساسی می‌پردازند. بطور ساده، کامودیتی کالایی است که می‌توان آن را با کالاهای مشابه دیگر معامله کرد. در این بازار کالاهای اساسی به دو دسته کلی کامودیتی سخت و کامودیتی نرم تقسیم میشوند. کالاهای انرژی مانند نفت و گاز و فلزات گران‌بها مانند طلا، نقره و پلاتین در دسته کامودیتی‌‌های سخت قرار می‌گیرند و کالاهای کشاورزی مانند گندم، ذرت و سویا و محصولاتی مانند پنبه، قهوه و شکر را می‌توان در دسته کامودیتی‌های نرم قرار داد. فلزات اساسی مانند آلومینیوم، مس، روی و آهن نیز در دسته کامودیتی‌های جای می‌گیرند.

معاملات در بازار کامودیتی به دو دسته تقسیم می‌شود: معاملات اسپات (Spot) و معاملات آتی یا فیوچر (Future) در بازار اسپات، کالاهای اساسی با پول مبادله می‌شوند.ولی در بازار آتی نیز کالاهای اساسی در تاریخی از پیش تعیین شده و با قیمتی مشخص معامله می‌شوند. بیشتر معاملات کالاهای اساسی در بازارهای مشتقه معمولا به شکل معاملات اسپات انجام می‌شود. معامله‌گران همچنین می‌توانند کامودیتی‌ها را بازار بورس، فرابورس و صرافی‌های لیست شده به صورت آتی معامله کنند. بورس کالای شیکاگو (CME) و اینترکانتیننتال اکسچنج (ICE) دو کارگزاری بزرگ به منظور انجام معاملات کامودیتی در جهان هستند .
بازارهای کامودیتی قدمتی به اندازه تاریخ تمدن بشری دارند، این بازارها یک بستری متمرکز و با قدرت نقدشوندگی بالا برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کنند. بطور مثال، این بازارها می‌توانند تجارت محصولات کشاورزی را کارآمدتر و هماهنگ‌تر کنند. معاملات آتی بازار کامودیتی، با ایجاد یک مکانیسم خرید تضمین‌شده به بسیاری از کشاورزان کوچک کمک می‌کند

بازار ارزهای دیجیتال (Crypto Market)

گسترش فناوری بلاک چین در این سال ها باعث شده تا ارزهای دیجیتال به عنوان یک دارایی ارزشمند بسیار مورد توجه قرار بگیرند. از سال ۲۰۱۸ بازارهای ارزهای دیجیتال به عنوان یکی از انواع بازار های مالی رشد بسیار سریعی را تجربه کرده‌اند. بیت کوین (BTC)، اتریوم (ETH) و سایر رمز ارزها، همگی دارایی‌های دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر بلاک چین هستند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازار رمز ارزها برای خرید و فروش و نگهداری این رمز ارز ها ی دیجیتالی ،نیاز به استفاده از یک کیف پول ارز دیجیتال خواهند داشت.
واقعیت ارز دیجیتال و ناشناس بازارهای دیجیتال باعث می‌شود تا بستر مناسب‌تری برای انجام پروژه‌های کلاهبرداری باشد. در این بازار، صرافی‌هایی که از آنها به منظور انجام معاملات استفاده می‌شود به دو بخش صرافی‌های متمرکز (CEX) و صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) دسته بندی می‌شوند. صرافی‌های متمرکز همانطور که از نامشان پیداست بستر متمرکزی برای معامله رمز ارزها می باشند. صرافی‌های غیرمتمرکز بدون هیچ مرجع مرکزی کار می‌کنند؛ این صرافی امکان مبادله بدون واسطه و همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را برای کاربران خود فراهم می‌کنند.
با اینکه بازار کریپتوکارنسی یک بازار مالی بسیار نو پا می باشد اما در دهه گذشته به طور اعجاب آوری گسترش یافته است. بر برخی از کارشناسان عقیده دارند که عدم وجود یک سیستم قانون‌گذاری مشخص، بزرگ‌ترین ایراد این بازار است. کشورهای مختلف قوانین متفاوتی در رابطه با استفاده از رمز ارزها دارند؛ در حقیقت بسیاری از کشورها بازار ارزهای دیجیتال را به‌جای نوآوری یک خطر بزرگ برای اقتصاد خود می‌دانند.

بازار فارکس (Forex Market)

فارکس (Forex) کوتاه شده عبارت Foreign Exchange به معنی تبادل ارزهای خارجی است. بازار مالی فارکس یکی از مهم ترین بازارهای مالی می باشد؛ سرمایه‌گذاران خرد، بانک‌ها، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌های مدیریت سرمایه گذاری ،از بازار فارکس به منظور پوشش ریسک (Hedging) استفاده می‌کنند. برخلاف تصور بسیاری از افراد، اولین شکل از بازارهای فارکس قرن‌ها قدمت دارند و به دوره بین النهرین باز می‌گردند.
معامله‌گران می‌توانند ۱۷۰ جفت ارز مختلف را در بازار فارکس معامله کنند. در حال حضر حجم معاملات روزانه بزرگترین بازار مالی ، در حدود ۶.۶ تریلیون دلار و بیش از مجموع بازارهای سهام، بازارهای مشتقه و بازار ارزهای دیجیتال می باشد.
فارکس یک بازار مالی گسترده است، در واقع شبکه گسترده‌ای از کامپیوترها و واسطه‌ها در سراسر دنیا این بازار را تشکیل داده‌اند. همچنین، کارگزاران فارکس می‌توانند به عنوان بازارساز (Market Maker) عمل کنند و قیمت‌های بید (Bid) و اسک (Ask) پیشنهاد دهند که با قیمت رقبا در بازار متفاوت است.
بازار فارکس را می‌توان به دو بخش دسته بندی کرد: بازار بین بانکی و بازار خارج بورس (OTC)
بازار بین‌ بانکی (Interbank Market) شبکه‌ای جهانی می باشد که بانک‌ها و موسسات مالی از آن به منظور مبادله ارزها و سایر مشتقات ارزی میان خود استفاده می‌کنند. سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز می‌توانند با استفاده انواع بازار مالی از کارگزاری‌ یا بروکر‌ها به معامله در بازار خارج از بورس (OCT) فارکس بپردازند.

بازار مشتقه (Derivatives Market)

بازار مشتقه یکی از مدرن‌ترین انواع بازارهای مالی است. به زبان ساده، بازار مشتقه زمینه ای را فراهم می‌کند که در آن خریداران و فروشندگان دارایی تحت نظر خود را بر روی یک قیمت توافقی پیش خرید یا پیش فروش ‌کنند. در این بازار، دارایی‌ها و کالاها به شکل اوراق مشتقه‌ مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله، قابل خرید و فروش می باشند . این قراردادهای مالی ارزش خود را از یک کالای اساسی یا گروهی از دارایی‌ها مانند سهام، اوراق قرضه، ارزها و غیره به‌ دست می‌آورند به همین علت به اوراق مشقه، و یا اوراق ثانویه نیز نامبرده می شود.
سرمایه‌گذاران از اوراق مشتقه به منظور پوشش ریسک (Hedge)، کاهش ریسک استفاده می‎‌کنند. بسیاری از افراد روند سرمایه‌گذاری در بازار مشتقه را به عنوان شکلی پیشرفته از سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرند. قراردادهای اوراق مشتقه به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لاک (Lock) و آپشن (Option). در قراردادهای لاک مانند قراردادهای آتی، طرفین معامله از ابتدا در مورد شرایط و مدت زمان قرارداد متعهد می‌شوند. در قراردادهای آپشن یا اختیار معامله مانند قراردادهای سهام، به طرفین این اجازه را می‌دهند تا پیش از پایان زمان قرارداد، حق خرید یا فروش دارایی خود را داشته باشند.

بازار مالی چیست؟ انواع بازارهای مالی

همانطور که از نام آن مشخص است، بازارهای مالی مکانی برای مبادله یک دارایی مثل سهام، اوراق قرضه، ارز و ابزارهای مشتقه میباشد. این بازارها را با نام های مختلفی مثل بازار بورس و یا بازار سرمایه نیز میشناسند. اما در هر حال تمام این بازارها به یک مفهوم هستند.

به بیان ساده، بیزنس ها و سرمایه گذاران میتوانند از طریق بازارهای مالی، بیزنس خود را رشد دهند و به سود برسند.

برای اینکه دقیق تر این موضوع را بررسی کنیم، یک بانک را تصور کنید که در آنجا حساب پس انداز باز میکنیم. بانک میتواند از پول ما و سایر مشتریان استفاده کند و آن را به سرمایه گذاران و صاحبان مشاغل وام بدهد(در ازاء بهره).

افرادی که در بانک پس انداز میکنند، بهره دریافت میکنند و سرمایه آنها رشد میکند. بنابراین در اینجا بانک بعنوان یک بازار مالی عمل میکند که عملکرد آن به نفع وام دهنده و وام گیرنده میباشد.

انواع بازارهای مالی:

بازارهای مالی انواع مختلفی دارند و در هر کشور، یک نوع بازار مالی در اندازه متفاوت وجود دارد. بعضی از بازارها کوچک هستند اما بعضی از بازارها بزرگ میباشند و در سطح بین المللی شناخته شده هستند مثل بورس نیویورک(NYSE). در بازار بورس نیویورک روزانه تریلیون دلار معامله میشود. در ادامه انواع بازارهای مالی را با جزئیات کامل بررسی میکنیم:

۱-بازار سهام:

در بازار سهام ، سهم یا بخشی از یک شرکت را خرید و فروش میکنیم. یعنی هر سهم از یک شرکت، قیمتی دارد و در صورتی که عملکرد شرکت خوب باشد، قیمت هر سهم آن نیز زیاد میشود و افرادی که سهام آن شرکت را خریداری کرده اند، سود میکنند.

براحتی میتوانیم سهام بخریم اما نکته مهم این است که در چه شرکتی سرمایه گذاری کنیم و چقدر از کل سرمایه را در آن وارد کنیم. برای بررسی وضعیت بازار سهام، میتوانیم انواع شاخص را نیز تحلیل کنیم.

بنابراین نحوه سرمایه گذاری و کسب سود در بازار سهام بدین صورت است که ما سهام یک شرکت را در قیمت پایین میخریم و بعد از اینکه قیمت آن بالا رفت، آن را میفروشیم و از تفاوت قیمت سود میکنیم.

۲-بازار اوراق قرضه:

دولت و شرکت ها میتوانند از بازار اوراق قرضه استفاده کنند تا یک پروژه یا سرمایه گذاری را تامین مالی کنیم. در این بازار سرمایه گذاران، اوراق قرضه را میخرند و بعد از مدت مقرر، اصل سرمایه بعلاوه بهره را دریافت میکنند.

۳-بازار کالا:

در بازار کالا، معامله گران و سرمایه گذاران به خرید و فروش کالاها و منابع طبیعی میپردازند مثل نفت، طلا… پس این نوع کالاها نیز یک بازار مختص به خود را دارند چون قیمت انها ثابت نمیباشد و نوسانات روزانه دارد.

۴- بازار مشتقه:

در این بازار قراردادها و ابزارهای مشتقه معامله میشود که ارزش آنها بر اساس دارایی مربوط به قرارداد میباشد. برای مثال قراردادهای آتی و مابه التفاوت(CFD) جزء ابزارهای مشتقه هستند یعنی یک دارایی مستقل و جدا نمیباشد و صرفا یک قرارداد هستند که بر اساس دارایی مورد نظر، قیمتگذاری میشوند. مثل CFD انس طلا یا بیت کوین که در بازار فارکس معامله میشود.

یعنی شما با خرید بیت کوین در بازار فارکس، میتوانید همانند خرید آن در صرافی سود کنید ولی با این تفاوت که CFD آن را معامله کرده اید و نه خود بیت کوین را!

معرفی انواع بازارهای مالی به زبان ساده

معرفی انواع بازارهای مالی به شما کمک میکند تا انواع بازار های مالی و پولی در ایران و جوامع بین الملل را بیشتر و بهتر بشناسید، به همین خاطر در این مطلب قصد داریم با زبانی ساده به معرفی انواع بازارهای مالی و پولی بپردازیم. به همین منظور ابتدا بازار های مالی را تعریف می کنیم و سپس یک به یک آن ها را معرفی کرده و به زبان ساده به شما توضیح می دهیم که هر کدام از آن ها چه ویژگی هایی دارند و سرمایه گذاری در آن ها برای چه افرادی مناسب است، پس معرفی انواع بازارهای مالی به زبان ساده را در ادامه این مطلب به هیچ عنوان از دست ندهید.

معرفی انواع بازارهای مالی

از گذشته تا به امروز به علت وجود احتیاجات گوناگون انسان ها با یکدیگر، بازارها مکانی برای خرید و فروش و مبادلات افراد با یکدیگر بوده است. با پیشرفت جوامع و نیاز به وجود مکان هایی تخصصی تر برای امور مالی و همچنین نظارت بر مبادلات مالی، تلاش برای ایجاد بازار های مالی به ثمر نشست. به صورت کلی بازارهای مالی بازارهایی محسوب می شوند که در آن‌ ها معامله‌ گران، برای معامله دارایی‌ های مالی مانند اوراق‌ بهادار، طلا، سهام، کالا و … اقدام می کنند. قیمت معاملات در این بازارها مطابق با فرآیند عرضه و تقاضا تعیین می گردد.

بازارهای مالی معمولا خریداران و فروشندگان را در یک مکان قرار می دهند تا آن‌ ها این توانایی را پیدا کنند که به‌ سادگی یکدیگر را پیدا کنند. لذا به نوعی بازارها، معامله‌ بین آن‌ ها را به ساده ترین روش ممکن می سازند. البته جالب است بدانید که هنگامی که از بازارهای مالی صحبت می شود، ذهن بیشتر افراد تنها به‌ سمت بورس اوراق بهادار متمایل می‌ شود و این در حالی است که بازارهای مالی گوناگونی مثل بورس کالا، بازار طلا، مسکن و … با اهداف متفاوتی وجود دارد که بیشتر افراد با آن‌ ها آشنا نیستند. بازار های مالی ابعاد و انواع گوناگونی دارند که در ادامه با برخی از آن ها آشنا می شویم.

تعریف بازار مالی

در راستای تعریف بازارهای مالی باید گفت که بازار مالی، مکانیزم یا بازاری است که افراد، شرکت‌ ها، مؤسسات و … قادرند اوراق بهادار، کالا و دیگر دارایی‌ های قابل معامله را با قیمتی که به وسیله اصول اقتصادی عرضه و تقاضا مشخص می شود، با یکدیگر خرید و فروش نمایند. در حقیقت بازارهای مالی بازارهایی به حساب می آیند که در آن‌ ها انواع دارایی‌ های مالی تبادل می‌ شود. دارایی‌ های مالی نیز شامل انواع سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش مالی آن‌ ها به سرمایه و ارزش تولیدات یا خدمات ارائه‌ شده به وسیله سازمان‌ ها یا شرکت‌ های توزیع‌ کننده آن‌ ها وابسته است.

تفاوت دارایی‌ های واقعی با دارایی‌ های مالی در ماهیت غیر فیزیکی آن ها خلاصه می شود. در این راستا از جمله دارایی‌ های واقعی می‌ توان به اتومبیل، املاک، طلا و … اشاره داشت و این در حالی است که دارایی‌ های مالی به‌ صورت اوراق قرضه، اوراق مشارکت و … در دسترس هستند. در حال حاضر یکی از موفقیت‌ آمیزترین روش‌ های سرمایه‌ گذاری، خرید دارایی‌ های مالی محسوب می شود و تورم نیز یکی از خطراتی است که در صورت نگهداری پول نقد و عدم تبدیل آن به دارایی های مالی، ارزش سرمایه شما و قدرت خریدتان را تا حدود بسیار زیادی در طول زمان کاهش می دهد.

متخصصان بازارهای مالی بر این باورند که جنبه مصرفی در دارایی‌ های واقعی بیشتر است و این دسته از دارایی ها برای پس‌ انداز و سرمایه‌ گذاری بهترین گزینه به حساب نمی آیند. از جمله مرسوم ترین دارایی‌ های مالی می‌ توان به سپرده‌ های سرمایه‌ گذاری بانک‌ ها، طرح‌ های بازنشستگی که به وسیله صندوق‌ های بازنشستگی ارائه می‌ شود، انواع بیمه‌ نامه‌ های شرکت‌ های بیمه ای، اوراق بهادار قابل خرید و فروش در بورس که به وسیله کارگزاری‌ های معتبر مورد معامله قرار می گیرد و بسیاری موارد مشابه دیگر اشاره داشت.

کارکردهای بازار های مالی

شاید مهم ترین کارکرد بازارهای مالی، کشف قیمت و ارزش گذاری بر روی دارایی مالی به شمار می رود. یعنی مطابق با اطلاعات و قیمت عرضه و تقاضای موجود در بازار، قیمت اوراق بهادار مشخص خواهد شد. در این راستا هر چه بازار کاراتر باشد قیمت اوراق بهادار صحیح تر و با منطق بهتری تعیین می‌ شود و این بدین معنی است که ارزش اوراق بهادار یا دارایی مالی به ارزش ذاتی خود نزدیک تر خواهد شد.

هر چقدر شرایط رقابت کامل در بازار بیش تر فراهم باشد؛ یعنی همه اطلاعات در زمان مقرر برای عموم در دسترس قرار گیرد و تعداد زیادی تریدر در بازار حضور داشته باشند، قیمت اوراق بهادار بهتر و نزدیک‌ تر به قیمت واقعی آن تعین خواهد شد. از مصادیق بازار مالی طبق حق مالی می توان به بازار بدهی و بازار سهام اشاره داشت که در آن بازیگران بازارهای مالی یا سهامدار هستند یا رابطه طلبکار و بدهکار با شرکت مورد نظر دارند. به صورت خلاصه کارکرد بازارهای مالی را می توان در موارد زیر خلاصه کرد؛

• تقویت نقدشوندگی در نظام‌ های مالی
• ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
• بهبود شفافیت در فعالیت‌ های اقتصادی
• کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
• تجمیع منابع خرد و تخصیص آن ها به سرمایه‌ گذاران
• کمک به اعمال سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
• هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم

۱) بازار بورس

بازار بورس یکی از انواع بازارهای مالی به حساب می آید که در آن اوراق بهادار، سهام شرکت‌ ها، صندوق طلا و … مورد معامله قرار می گیرد. در بازار سرمایه شرکت‌ های موفق مبالغ بالای پول نقد را جمع‌ می کنند و در قبال آن سهامی از شرکت به افراد واگذار خواهد شد. سهام‌ ها یعنی سهم مالکیت بر شرکت‌ های صنایع عام که به وسیله واسطه‌ های بورس به خریداران فروخته می‌ گردد. با افزایش درآمد شرکت‌ ها، سودی که نصیب سهامداران بورسی می‌ شود نیز به مراتب بیشتر خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

نکته ای که در این خصوص باید در نظر داشته باشید اینجاست که ورود به بورس بسیار ساده است، ولی این که سهام چه شرکتی را خریداری می کنید بیشترین اهمیت را داراست و زمان زیادی نیاز خواهید داشت تا در این زمینه تجربه و دانش کافی را کسب کنید. اگرچه مشورت با مشاوران بورس و افراد موفق در بازار سرمایه به شما کمک زیادی خواهد کرد.

صندوق‌ های تعاونی این امکان را در اختیارتان قرار خواهد داد تا هم زمان چندین سهم بورس را بخرید. خریدن سهام از طریق صندوق‌ های تعاونی ساده تر است نسبت به خرید فردی. از طرف دیگر با کاهش نوسانات بازار تاثیر خوبی بر اقتصاد کشور دارد، ولی باز هم نکته‌ مهم این است که باید بدانید که کدام صندوق‌ ها را انتخاب و روی آن ها سرمایه گذاری کنید.

۲) بازار کالا

در بازار کالا کارخانه‌ ها با معامله مواد اولیه ریسک‌ ها احتمالی در آینده را مدیریت می نمایند. به علت نوساناتی که در قیمت برخی کالاها مانند نفت، ذرت و طلا وجود دارد، بسیاری از کارخانه‌ ها قیمت‌ های مشخصی را تعیین نمی‌ کنند. سهام بعضی از این شرکت‌ ها عمومی است و بعضی از سرمایه‌ گذاران تنها به فکر سود هستند و به تعداد دفعاتی که کالاها حمل‌ می‌ شوند، اهمیتی نمی‌ دهند.

نفت در اقتصاد کشور ما نقش انکارناپذیری دارد. همان طور که می‌ دانید در حمل و نقل، ساخت پلاستیک، محصولات صنعتی و تولید گرما مصرف می‌ شود. حال شرایطی را در نظر بگیرید که قیمت نفت افزایش می یابد، این افزایش قیمت در عرض ۷ روز بر روی قیمت بنزین تاثیر خواهد گذاشت.

چنانچه قیمت بنزین و نفت بالا بماند، اثراتش را تا حداکثر ۳۰ روز دیگر بر مواد خوراکی قابل مشاهده خواهد بود و نکته جالب اینجاست که نرخ کالاها آینده تعیین‌ کننده قیمت نفت خواهد بود. اگر دوست دارید در مورد روش های دریافت کد معاملاتی بورس کالا اطلاعات بیشتری کسب کنید، این مطلب شما را به صورت رایگان و به زبانی ساده راهنمایی می کند.

۳) بازار اوراق قرضه

یکی از انواع بازارهای مالی اوراق قرضه به حساب می آید که وقتی سازمان‌ ها به وام‌ های کلان نیاز پیدا کنند، می توانند از این بازار کمک های شایانی را دریافت کنند. با افزایش قیمت سهام بورس قیمت اوراق قرضه کم می شود. اوراق قرضه انواع گوناگونی دارد؛ به عنوان مثال اوراق بهادار دولتی، اوراق بهادار شرکت‌ ها و اوراق قرضه شهرداری. این نکته مهم را در نظر داشته باشید که اوراق بهادار دولتی و اوراق بهادار خزانه بایکدیگر فرق می کنند.

با کاهش ارزش اوراق بهادار دولتی، ارزش اوراق بهادار خزانه افزایش خواهد یافت تا جبران مافات نماید. با افزایش ارزش اوراق بهادار خزانه، نرخ بهره وام نیز افزایش پیدا خواهد کرد. جالب است بدانید که بدترین حالت در بازارهای مالی زمانی است که با کاهش ارزش اوراق بهادار دولتی ارزش پول ملی نیز کاهش می یابد، لذا قیمت‌ ها به طرز قابل توجهی افزایش خواهد یافت و در نهایت تورم ایجاد خواهد شد که اثرات تورم به کشور و قدرت خرید مردم نیز بر کسی پوشیده نیست.

۴) بازار طلا

با وجود نوساناتی که در سالیان اخیر در بازار طلا وجود داشته است، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه امری عاقلانه می باشد. به جز صرافی‌ ها و طلافروشی‌ ها روش های دیگری برای تهیه طلا و سکه وجود دارد که به نسبت مناسب‌ تر است و خطرات احتمالی کم تری نیز به همراه خواهد داشت. می‌ توانید در بورس طلا خریداری کنید و یا در همان بورس از گواهی های خرید سکه برای خرید سکه استفاده کنید و ریسک نگهداری فیزیکی طلا و سکه را از بین ببرید. افراد با داشتن کد بورسی توانایی انجام معاملات در این بخش را دارا خواهند بود. مبالغ سرمایه‌ گذاری شده در این بخش به معاملات طلا در بورس تخصیص داده می‌ شود.

فعالیت اصلی صندوق طلا، سرمایه‌ گذاری در گواهی سپرده سکه طلا است که قسمت بزرگ منابع صندوق برای خرید گواهی سپرده طلا در نظر گرفته می شود و بخش دیگر نیز در بازار مشتقات سکه طلای بور کالا مورد استفاده قرار می گیرد. همان طور که پیش تر هم عنوان کردیم با داشتن کد بورسی قادر خواهید بود در معاملات صندوق طلای بورس شرکت کنید و برای خرید طلا، سکه و سایر مشتقات آن اقدام نمایید. برای خرید از این صندوق می بایست تعداد سفارشاتتان را ضرب‌ در ۱۰ کنید یعنی هر ۶ سکه معادل ۶۰ سفارش است.

۴ صندوق طلای بورسی در حال حاضر فعال هستند به نام‌ های طلا، گوهر، عیار و زر که اگر کد بورسی داشته باشید، می توانید واحد های این صندوق را دقیقا مشابه سهام عادی خرید و فروش نمایید ولی به صورت کلی در نظر داشته باشید که برای خرید صندوق های طلا که پیشتر معرفی کردیم، عدد NAV یا همان ارزش واقعی دارایی های صندوق و مقایسه آن با قیمت روز صندوق که در حال معامله شدن است، بسیار حائز اهمیت است.

۵) بازار ارز فارکس

بازار ارز همان بازار مالی فارکس یا همان بازار ارزهای خارجی است. این بازار بزرگترین بازار مالی بین المللی به حساب می آید که گردش مالی روزانه آن ۱۳ برابر گردش روزانه خزانه داری آمریکا می باشد و محبوب ترین بازار مالی جهان نیز محسوب می شود که تعداد زیادی از تحلیلگران، معامله گران، شرکت ها، بانک ها و موسسات مالی در دنیا در آن فعالیت های گسترده و مستمری دارند.

همان طور که گفتیم این بازار قسمت حائز اهمیتی از بازارهای بین‌ المللی محسوب می شود. استقراض یا سرمایه‌ گذاری در سطح بین‌ المللی، به استفاده از بازار ارز برای تبدیل ارز نیاز خواهد داشت. بازار ارز در حقیقت وظیفه تسهیل تجارت و معاملات بین‌ المللی را عهده دار است. در حقیقت علت ایجاد این بازار تسهیل تعدیلات تراز پرداخت‌ ها می باشد.

خلاصه مطلب و نتیجه گیری

در این مقاله به معرفی انواع بازارهای مالی در قالب ۵ گروه پرداختیم و به صورت خلاطه می توان گفت که بازارهای مالی بین‌ المللی به علت کمک به تسهیل مبادلات و با تسهیل تامین مالی ایجاد شده اند. در دنیای امروز نیاز به حضور بیش از پیش این بازارها حس می‌ شود. به صورت کلی بازارهای مالی بین‌ المللی را می‌ توان به ۳ گروه کلی؛ بازار ارز خارجی، بازار بین‌ المللی سرمایه و بازار بین‌ المللی پول تقسیم بندی کرد. بازار بین‌ المللی پول محلی برای ابزار کوتاه‌ مدت مبادله می‌ شود و در بازار بین‌ المللی، سرمایه ابزار بلندمدت مبادله می‌ شود.

دو عاملی که بر تصمیم‌ گیری‌ های مشارکت‌ کنندگان در بازارهای مالی موثر است شامل؛ نرخ ارز انتظاری و نرخ بهره می باشد. حائز اهمیت تریت ویژگی بارز بازارهای مالی بین‌ المللی تحرک بالای سرمایه به حساب می آید. از طرفی عمق این بازار زیاد است که به معنای حضور کاربران بسیار زیاد در این بازارها می باشد. در بازارهای مالی ابزارهای گوناگونی برای پوشش ریسک در نظر گرفته شده است که استفاده از هر یک از آن‌ ها به یادگیری دانش تخصصی مورد نظر نیازمند است.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، معرفی انواع بازارهای مالی در ۵ گروه مختلف پرداختیم.

مقایسه بورس ایران با سایر کشورها در دنیا را می توانید از طریق این لینک مطالعه فرمایید.

هر سوالی در مورد انواع بازار های مالی داشتید، با ما در قسمت دیدگاه ها در میان بگذارید تا شخصا بررسی کنم.