بازیگران بازار آتی دلار

روز دوشنبه گذشته به دلیل اربعین حسینی، بازار تهران در تعطیلی رسمی به سر می‌برد، اما در پایان معاملات روز قبل از آن، قیمت دلار در بازار آزاد بالاخره تکانی خورد و توانست از نوسان بسیار محدود پیرامون قیمت ۲۹۴۰ تومان عبور کند و کمی افزایش بها بگیرد. در این روز دلار توانست به ۲۹۵۰ تومان هم برسد.
گفته می‌شود دلیل این امر تا حدودی به افزایش تقاضای خرید دلار مسافرتی – با توجه به تعطیلات پیش رو – باز می‌گردد و از سوی دیگر می‌توان این نوسانات را با گمانه‌زنی‌های فعلی از احتمال تصویب تحریم‌های جدید سنای آمریکا علیه ایران در روز ششم ژانویه بی‌ارتباط ندانست. دلار البته به همین افزایش بها بسنده نکرد و روز سه شنبه به ۲۹۶۵ تومان هم رسید.
این قیمت در معاملات روز چهارشنبه هم باقی بود تا اینکه این ارز مهم در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، با نزدیکی به مرز ۳۰۰۰ تومان، رقم ۲۹۹۰ تومان را ثبت کرد. به گفته برخی صرافان، روز گذشته هم به‌رغم حجم بسیار اندک معاملات، این رقم به ۲۹۹۸ تومان رسیده بود. به این ترتیب قیمت دلار نسبت به روز شنبه هفته گذشته، ۵۳ تومان افزایش را نشان می‌داد.
از دیگر سو، قیمت سکه نقدی روزهای سه شنبه و چهارشنبه تغییر چندانی با بهای یکشنبه نداشت اما در پایان هفته، بهای سکه تمام بهار طرح جدید در بازار نقدی به ۸۶۶ هزار تومان رسید که نسبت به چهارشنبه حدود ۱۰ هزار تومان افزایش را نشان می‌داد. در سوی دیگر، حجم قراردادهای معامله شده بازار آتی سکه در کنار ارزش معاملات، در طول یک سال اخیر به‌شدت کاهش یافته که نشان‌دهنده از دست رفتن بخش مهمی از جذابیت این بازار برای معامله‌گران است. این مساله بی ارتباط با ریزش مداوم قیمت‌ها نبوده است.
این حجم که در هفته گذشته به صورت روزانه در محدوده بالای ۳۰۰۰ قرارداد بود، روز چهارشنبه به ۱۶۵۱ قرارداد معامله شده رسید. این مساله البته در پی آن رخ داد که رییس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور هم به کاهش شدید ارزش معاملات بازار آتی سکه اشاره کرد و ریسک معاملات این بازار را بالا دانست. به گفته برخی کارگزاران این بازار، در روزهای اخیر که نوسانات سکه‌ها بسیار اندک است، معامله‌گران کمتر خرید و فروش می‌کنند و بیشتر به تغییر پوزیشن‌ها و انتقال از سررسیدی به سررسید دیگر اقدام می‌کنند.
پیرامون بهای جهانی طلا که در یکی دو ماه گذشته مهم‌ترین پارامتر اثرگذار بر بازارهای داخلی طلا و سکه بوده است و با ریزش‌های پیاپی خود، این بازارها را با سایه سنگین رکود مواجه کرده، برخی تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که روند نزولی قیمت آن در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز ادامه خواهد یافت، ولی این روند نسبت بازیگران بازار آتی دلار به افت شدید قیمت طلا در سال ۲۰۱۳ متعادل‌تر خواهد بود.
با این حال پیش‌بینی برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان حاکی از آن است که قیمت طلا در سال ۲۰۱۴ میلادی به طور میانگین به کمتر از ۱۰۵۰ دلار خواهد رسید.
اما تحلیل‌های تکنیکال در چند روز اخیر از ثبات بهای طلا در محدوده ۱۲۰۰ دلاری برای کوتاه مدت حکایت می‌کنند. به اعتقاد این گروه، هر گونه افزایش یا کاهش قیمت طلا در شرایط کنونی بسیار ناچیز و جزئی بوده و قیمت طلا در محدوده ۱۲۰۰ دلاری در نوسان خواهد بود و بعید به نظر می‌رسد که قیمت طلا در کوتاه مدت بتواند این سطح را بشکند.
به هر ترتیب با توجه به اینکه پارامترهای اثرگذار بر نوسانات ارز و سکه این روزها چندان قوی نیستند، باید منتظر پایان تعطیلات ژانویه و حرکت بعدی اونس طلا در سال ۲۰۱۴ بود. البته در کنار این مساله، تحرکات اخیر دلار در بازار آزاد هم از دید معامله‌گران دور نمی‌ماند.

چند توصیه مهم و ساده به بازیگران آتی سکه

وقتی معامله گر بازار آتی به ریسک ها و فرمول ها آشنا نباشد چه اتفاقی می افتد؟ ساده است؛ قیمت ها طوری حرکت می کنند که شما هچ وقت دلیلش را نمی فهمید و همیشه زیان می کنید.

چند توصیه مهم و ساده به بازیگران آتی سکه - پایگاه خبری بورس کالای ایران

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، رضا محمدی، تحلیلگر بازار آتی با ارایه مطلبی خطاب به فعالان بازار آتی سکه طلا و طلا نکاتی را در مورد قراردادهای آتی اعلام کرد.

وقتی معامله گر بازار آتی به ریسک ها و فرمول ها اشنا نباشد چه اتفاقی می افتد؟ ساده است. قیمت ها طوری حرکت می کنند که شما هچ وقت دلیلش را نمی فهمید و همیشه زیان می کنید.

درست ۴ سال پیش، در همین زمان ها بود که بانک مرکزی درحال پیش فروش سکه بود و خریداران آتی در صف های سنگین خرید به بهانه افزایش ارزش دلار در آینده بودند. فاصله بین سکه نقدی و سررسیدهای آتی بعضا به ماهی ۵.۵ درصد و هردو ماه به ۱۱ درصد می رسید.یعنی اگر سکه نقدی فرضا ۸۰۰ هزار تومان بود،سررسید دو ماهه اول ۸۸۸ ، ۴ ماهه بعدی ۹۷۶ هزار بازیگران بازار آتی دلار تومان و سررسید هشت ماهه بعد ۱۱۵۲ هزار تومان معامله می شد.

بلافاصله عده ای به فکر پیش خرید سکه از بانک مرکزی و فروش آن در بازار آتی افتادند. عده ای که به لحاظ عددی شاید کمتر از یک دهم درصد بازار بودند ولی به لحاظ ارزش ریالی ۹۰ درصد ارزش معاملات را تشکیل می دادند و همان یک دهم درصد بازار چنان به کار خود مسلط بودند که از پس صف بازیگران بازار آتی دلار های خرید در آتی برآمدند و با پیش خرید سکه در تعدادهای بسیار سنگین و فروش آن در بازار آتی منجر به شروع ریزش قیمتی سنگین در بازار آتی شدند. به طوری که فاصله قراردادها با یکدیگر و با بازار نقدی به ماهی یک و نیم درصد بانکی رسید. ولی هرگز کمتر از ماهی ۵.۱ درصد نشد.

بعدها تحریم نفت به مرحله اجرا درآمد و مجددا بازار آتی به بهانه پیش بینی افزایش ارزش دلار تا ماهی ۵ درصد فاصله پیش رفت و این بار نیز همان عده قلیل با خرید سکه از بازار نقدی و فروش در بازار آتی اصطلاحا به آربیتراژ دست زدند و فاصله های قیمتی ماهی ۴ درصد را در هم شکستند و فاصله قراردادها به ماهی ۱.۵ درصد رسید و باز هم به زیر ۱.۵ درصد نیامد.

آن روزها فروشندگان تسلط کاملی به کاری که انجام می دادند داشتند و خریداران که هیچ آگاهی به نحوه قیمت گذاری قراردادهای آتی نداشتند مبهوت مانده و ریزش قیمت ها را تماشا می کردند، درحالی که ارزش دلار روز به روز بالا می رفت و خریداران اصلا دلیل ریزش قیمت ها در آتی را نمی دانستند.

این روزها نیز بازار آتی از آن طرف بام افتاده و به طرز غیرقابل باوری قراردادهای آتی کمتر از ارزش واقعی آن معامله می شود که منجر به ریسک بسیار زیادی برای فروشندگان خواهد شد (درست مثل ریسک خریداران ۴ سال پیش).

اما چرا؟ چون قرارداد آتی یک فرمول محاسباتی مشخص دارد که اگر رعایت نشود و قراردادها به همان قیمت معامله نشوند خریدار و یا فروشنده مجددا می توانند دست به آربیتراژ بزنند و در میان مدت برنده بازار باشند و طرف مقابل بازنده مطلق بازا .

صرفا به دلیل اینکه قشر زیادی از فعالین بازار آتی هیچ دانش و آگاهی نسبت به نحوه محاسبات و ارزش گذاری بازار آتی نداشته و صرفا با تکیه بر روند معاملاتی انس جهانی و یا ارزش دلار دست به معامله می زنند. در حالی که نرخ بهره و مدت زمان باقی مانده تا سررسید مهمترین مغیر تعیین کننده قیمت در بازار آتی برای سررسید ها است.

فرمول ارزش قراردادهای آتی

فرمول محاسباتی ارزش قراردادهای آتی به شرح زیر است:

که به دلیل اینکه این فرمول برای پرداخت نرخ مرکب سود در هر لحظه بوده و بانک ها ما سود را به صورت ماهانه پرداخت می کنند، فرمول به شکل زیر در می آید:

که قیمت Pnقرارداد در سررسید ماه n ام و S برابر با قیمت نقدی سکه و i نرخ بهره ماهانه که برابر است با ۲ درصد ( که از تقسیم نرخ بهره سالیانه ۲۴ درصد به ۱۲ به دست می آید) و n تعداد ماه باقیمانده تا سررسید است.

برای مثال درحال حاضر قیمت نقدی سکه برابر با ۹۴۰ هزار تومان است.قیمت قابل محاسبه در اولین سررسید که یک ماه به آن مانده یعنی دی ماه برابر است با :

P۱=S (۱/۰۲)^۱= ۹۴۰*۱/۰۲= ۹۵۸.۸

قیمت دومین سررسید یعنی اسفند که سه ماه به پایان دوره مانده برابراست با :

P۲= S (۱/۰۲)^۳= ۹۴۰*(۱/۰۲)^۳= ۹۹۷.۵

قیمت سررسید اردیبهشت که ۵ ماه به پایان دوره مانده برابر است با :

P۵= S (۱/۰۲)^۵= ۹۴۰*(۱/۰۲)^۵= ۱۰۳۷.۸

قیمت سررسید تیر که ۷ ماه به پایان دوره مانده برابر است با :

P۷= S (۱/۰۲)^۷= ۹۴۰*(۱/۰۲)^۷= ۱۰۸۰

چنانچه قیمت های بازار آتی بالاتر از قیمت های فوق باشد فروشنده اقدام به خرید سکه در بازار نقدی و فروش آن در بازار آتی خواهد کرد و سودی بیشتر از سود بانکی بدست خواهد آورد و چنانچه کمتر از قیمت های فوق باشد دارندگان سکه طلا که عموما شامل صنف طلا در بازار می شود سکه های خود را در بازار نقدی فروخته و در بازار آتی اقدام به خرید می کنند و با این کار سودی بیشتر از سود بانکی بدست خواهند آورد.

حرکات این روزهای بازار

نکته بسیار مهم این است که خود S (قیمت نقدی سکه ) تابعی از نرخ دلار است و نرخ دلار نیز تابعی از زمان و با توجه به اینکه خود دلار اگر متناسب با اختلاف نرخ بهره دو ارز حرکت نکند،حرکات ناگهانی خواهد داشت. (اتفاق این روزهای بازار)

می توان قیمت دلار را نیز هر ماه در ضریب ۱.۰۲ و در بدترین حالت در ضریب ۱.۰۱ضرب کرد ، به واقع اثر زمان باقیمانده تا سررسید با توان ۲ روی قیمت سررسید اثر دارد . این جمله آخر چه معنی می دهد؟

معنی بسیار بسیار خطرناکی برای فروشندگانی که صرفا انس جهانی را ملاک معاملات خود قرار داده، دارد و آنان را در معرض ریسک بسیار بالایی قرار می دهد. چرا که در واقع طرف خریدار درحال انجام آربیتراژ برروی قراردادها بوده و می تواند اتفاقی که برای خریدار ۴ سال پیش افتاده این دفعه برای فروشندگان فعلی رخ دهد .

مثالی عینی برای وضعیت کنونی بازار آتی

فردی که درحال حاضر دارای ۱۰۰۰ سکه طلا است (افراد زیادی در بازار طلا موجودی کار هستند و تعداد ثابتی از سکه را نگه می دارند) سکه های خود را با نرخ ۹۴۰ هزار تومان در بازار فروخته و ۹۴۰ میلیون تومان پول دریافت می کند با پرداخت ۹۵ میلیون تومان ۱۰۰ قرارداد خرید در بورس کالا باز کرده که اولا روی آن حساب ۱۰ درصد سالیانه نرخ بهره می گیرد و دوما ۸۴۵ میلیون تومان مابقی را در بانک گذاشته و ۲۴ درصد سود می گیرد.

چنانچه نرخ دلار ظرف ۶ ماه آینده ۱۰ درصد رشد کند (که با توجه به فرمول اعلامی امری کاملا بدیهی بوده و در ضمن قیمت نفت ایران به رقم بی سابقه ۲۹ دلار رسیده که برابر با قیمت ۲۳ سال پیش است) فرد مورد نظر حدود ۳۰ درصد به ارزش ریالی طلایش در ظرف ۶ ماه اضافه شده است. در واقع چنانچه انس جهانی طلا ۳۰ درصد ظرف شش ماه نزول کند طرف خریدار متحمل هیچ زیانی در این شش ماه نخواهد شد.

حال به نظر شما طلای جهانی قابلیت ریزش بیش از ۳۰ درصد را ظرف شش ماه آینده را دارد؟ (در شرایطی که به کمترین قیمت ظرف ۵.۵ سال گذشته رسیده است).

این اتفاقی است که هم اکنون توسط فعالان صنف بازار طلا در تعداد بالا در حال اجرا شدن در بازار آتی است . یعنی موجودی کاران و یا مردم عادی سکه های خود را در بازار نقدی فروخته و سپرده بانکی می کنند و با پرداخت یک دهم آن مبلغ همان تعداد سکه را در بازار آتی می خرند و شش ماه و یا یک سال صبر می کنند.آنقدر این کار ادامه می یابد تا اینکه نرخ قابل معامله در سررسید ها به قیمت های محاسبه شده در فوق برسد و قابلیت انجام این نوع از آربیتراژ را از آنان سلب کند.

این امر فقط زمانی متوقف می شود که قیمت سررسید ها به قیمت های محاسبه شده در فوق برسد وگرنه قابلیت آربیتراژی درست مثل ۴ سال پیش ایجاد خواهد کرد این دفعه برای خریداران.

یک توصیه برای جلوگیری از آربیتراژ

در آمریکا نرم افزارها به صورت اتوماتیک قیمت های futures را برای سررسید های مختلف و با فرمول فوق مرتب محاسبه کرده و چنانچه موقعیت آربیتراژی قابل پیاده سازی باشد، بلافاصله نرم افزار اتوماتیک وار alarm مربوطه را صادرکرده و آربیتراژ گران وارد عمل می شوند. اما موقعیت های آربیتراژی که در ایران ایجاد می شود، برای یک سرمایه گذار آمریکایی یک رویا محسوب می شود.

چنانچه فعال بازار معاملات آتی هستید حتما با فرمول های مربوطه آشنا شوید و مرتب محاسبه کنید تا سررسید ها را به قیمت درست آن معامله کنید تا نه طرف فروشنده و نه طرف خریدار قابلیت اربیتراژ نداشته باشد و اگر قیمت ها خلاف محاسبات باشد، آربیتراژ گران قیمت را به نفع خود تغییر داده و هیچ کاری از دست شما بر نخواهد آمد.

در حال حاضر که بازار آتی سررسیدها را بدون اختلاف قیمتی و روی قیمت نقدی سکه معامله می کند موقعیت آربیتراژی بسیار مناسبی برای خریداران ایجاد شده که با فرایندی که توضیح داده شد قیمت ها را به سمت بالا سوق خواهند داد. به طوری که ماهیانه دو درصد (نرخ بهره ) بین سررسیدها اختلاف ایجاد کند و در این بین اگر نرخ دلار هم ماهی یک درصد حداقل رشد کند می تواند ماهی سه درصد و بین هر دو سررسید که دو ماه اختلاف دارند ۶ درصد اختلاف قیمت ایجاد کند و این امر آنقدر ادامه می یابد تا قیمت ها به تعادل برسند.

دو اشتباه معامله گران

اینکه صرفا فردی فکر کند قیمت جهانی طلا و دلار رو به کاهش بوده باید بفروشد و یا قیمت جهانی طلا و دلار رو به افزایش است باید بخرد از اساس امری غلط، بدون بنیاد و فاقد هرگونه توجیه علمی و ریاضیاتی بوده و منجر به زیان فرد معامله گر خواهد شد. آن هم در شرایطی که مهمترین عامل در قیمت معامله سررسیدها، مدت زمان باقیمانده تا سررسید و نرخ بهره است.

در ضمن بازار زمانی که وجه تضمین ۲ به ۱۰ بود همین طور معامله می شد و الان هم همانطور و این اشتباه دیگری است که معامله گران مرتکب می شوند. در واقع وجه تضمین کمتر منجر به ایجاد اختلاف قیمتی بیشتری بین قراردادها خواهد شد و این موضوعی است که بازار آتی به مرور به آن پی خواهد برد.

آربیتراژ گران، مرتبا" درحال محاسبه نرخ علمی قراردادها بوده و به صورت دائمی در حال آربیتراژ هستند وسودهای خود را از بازار می برند و با انجام این کار خود بازار آتی را نیز تنظیم خواهند کرد (قیمت ها را به بالا و یا پایین سوق خواهند داد). در واقع چه قیمت ها بالا روند و چه قیمت ها پایین بروند آربیتراژ گر سود تضمینی خود را از این بازار خواهد برد. پس چه بهتر که قرارداد ها به قیمتی معامله شود که اسباب سود تضمینی عده قلیلی از بازار و زیان بقیه بازار نشود.

قوانین علمی این بازار می گویند قراردادها باید درحدود قیمت های فوق معامله شوند و در اینده نزدیک بازار شروع به ایجاد فاصله بین قرار دادها و همچنین فاصله گرفتن از قیمت نقدی خواهد کرد.

استفاده فرمول ساده برای بازنده نشدن

در پایان اینکه اگر فعال بازار طلا و یا معامله گر بازار آتی هستید باید از فرمول های ذکر شده مرتبا" استفاده کنید که اتفاقا فرمول های بسیار ساده ای هستند ولی چنانچه به هر دلیلی توانایی و تخصص انجام این محاسبات را ندارید از فردی که توان انجام آن را دارد بخواهید آن را برای شما محاسبه کند و قراردادها را صرفا در محدوده همان فرمول ها معامله کنید. در غیر این صورت شک نکنید که شما بازنده این بازار خواهید بود.

رفتار شناسی بازیگران بازارها

دنیای اقتصاد : رفتار عقلایی به معنی حداکثرسازی سود فردی، یکی از فروض کلاسیک در علم اقتصاد است. اما این فرض سنتی در دهه‌های اخیر با ترقی اقتصاد رفتاری در آکادمی‌های دنیا، به چالش کشیده شده است. بسیاری از اقتصاددانان با آزمون‌های مختلف نشان داده‌اند که در بازارهای مالی این فرض رد می‌شود و بسیاری از بازیگران بازارها با سوگیری‌های مختلف در جهت زیان خود گام برمی‌دارند. یکی از این سوگیری‌ها رفتار هیجانی و توده‌وار است. پژوهشی در ایران نشان می‌دهد بازار ارز کشور در بسیاری از اوقات دچار رفتار هیجانی و توده‌واری می‌شود که سرمایه‌گذاران با ضریب هوشی و آشنایی متفاوت از بازار، رفتاری یکسان از خود بروز می‌دهند. به عبارت دیگر، آنان بدون در نظر گرفتن پرتفوی خود و حداکثرسازی سود آن، صرفا همراه با خیل تقاضا تنها می‌خواهند از بقیه عقب نمانند. همچنین رصدهای «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد که بازار سرمایه نیز در هفته‌های اخیر دچار سوگیری «نزدیک‌بینی» شده و به‌رغم ارزنده بودن بسیاری از سهام شرکت‌ها، رغبتی برای خرید در بازار مشاهده نمی‌شود.

یک پژوهش نشان می‌دهد شکل‌گیری انتظارات نرخ ارز رابطه مستقیمی با میزان ضریب هوشی و سواد مالی افراد ندارد. می‌توان گفت نرخ ارز برای تمام بازیگران اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است و نوسانات نرخ ارز در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ و آشفتگی بازار حاکی از این است که افراد در مقابل اخباری که به دست می‌آورند به صورت شتاب‌زده و واکنش بیش از حد رفتار می‌کنند. بنابراین افراد با توانایی شناختی متفاوت، رفتاری مشابه را در بازار دنبال می‌کنند. در‌واقع بررسی‌های این پژوهش بیانگر این است که واکنش‌های هیجانی در بازار ارز تنها در میان افرادی که توانایی کمی در جمع‌آوری و پردازش اطلاعات دارند مشاهده نشده و واکنش‌های مذکور رفتاری فراگیر در میان تمامی افراد جامعه است. مریم شهلایی، مهدی پدرام و نرگس حاج‌ملا درویش در مقاله‌ای با عنوان «نحوه شکل‌گیری انتظارات نرخ ارز» به رفتارشناسی شوک‌های ارزی پرداخته‌اند.

اصلاح انتظارات عقلایی در مدل

مدل در اقتصاد چارچوب ساده‌ای است که برای نمایش فرآیندهای پیچیده طراحی شده است. عموما زمانی که از مدل‌های مختلف اقتصادی صحبت به میان می‌آید، بحث انتظارات عقلایی نیز مطرح می‌شود. در واقع این نوع انتظارات، انتظارات سازگار با مدل‌ها هستند که موجب می‌شوند نااطمینانی‌های موجود در اقتصاد خنثی شود. البته انتقادات فراوانی به این فرضیه وارد شده است. این گزارش بیان می‌کند در سال‌های گذشته فرض وجود عقلانیت به پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در اقتصاد شده است. در واقع با به‌کارگیری مدل‌های مبتنی بر ریاضی و انتظارات عقلانی، علم اقتصاد توانایی پیش‌بینی طیف گسترده‌ای از متغیرها را به دست آورد که منجر به بی‌نیازی جریان متعارف علم اقتصاد از دستاوردهای سایر علوم انسانی از جمله علوم شناختی است. با این وجود شواهد بیانگر آن است که رفتار اقتصادی انسان‌ها از محیط و توانایی شناختی آن‌ها منفک نبوده است.

بنابراین می‌توان گفت خواستگاه رشته‌هایی مانند اقتصاد رفتاری، اقتصاد شناختی، اقتصاد شبکه‌های عصبی و اقتصاد آزمایشگاهی، در‌واقع ایجاد مدل‌هایی با فروض واقعی‌تر درباره رفتار انسانی بازیگران بازار آتی دلار و کنار گذاشتن فرض عقلانیت کامل است. با این حال در دهه‌های گذشته محققان با کمک اقتصاد آزمایشگاهی، سعی در جمع‌آوری اطلاعات درباره انتظارات و مدل‌سازی رفتار انسان دارند. همچنین این گزارش معتقد است بر خلاف فروض موجود در مدل انتظارات عقلایی، مسائل اقتصادی با اصطکاک‌های زیادی همراه هستند. در دنیای واقعی، افراد قادر به کسب اطلاعات لازم، پردازش و درک تمامی اطلاعات نیستند.

در‌واقع در برخی از موارد، فاقد قدرت اراده برای رسیدن به اهداف خود هستند یا برای دستیابی به اهداف خود موفق به یافتن ابزارهای بهینه نمی‌شوند. در‌واقع می‌توان گفت انتقادات وارده به نظریه انتظارات عقلایی همراه با پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری از قواعد سرانگشتی استفاده می‌کنند. با استفاده از مفهوم عقلانیت محدود، فرض عقلانیت کامل اصلاح و به مسائلی از جمله تاثیر باورها، احساسات و نهادها روی عملکرد اقتصادی توجه شده است. در واقع یافته‌های این پژوهش با فرضیه عقلانیت با اطلاعات کامل، سازگار نیست و فرضیه‌های دیگری مانند فرضیه انتظارات تطبیقی قادر به توضیح پویایی در انتظارات است.

واکنش پس از شوک قیمتی

نرخ ارز اهمیت فراوانی برای سرمایه‌گذاران، تاجران، بنگاه‌های اقتصادی، سیاستگذاران و به عبارتی برای تمام بازیگران اقتصادی یک جامعه دارد. البته اهمیت نرخ ارز برای مردمی مانند ایران کاملا روشن است، زیرا نوسانات آن در سال‌های اخیر، زندگی مردم را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار داده است. پرسش مهم این است که با توجه به اهمیت نوسانات نرخ ارز در انواع فعالیت‌های اقتصادی، عوامل و بازیگران عرصه اقتصاد، در مقابل دریافت اطلاعات جدید درباره مقادیر نرخ ارز چه واکنشی نشان می‌دهند؟ پژوهش مذکور نشان می‌دهد افراد توجه بسیاری به مقدار جدید نرخ ارز در دوره حاضر دارند و نسبت به تغییرات نرخ آن واکنش زیادی نشان می‌دهند. این نتایج نقش برجسته جهش‌های مقطعی در بازار ارز را نشان می‌دهند.

بنابراین می‌توان گفت هیجانات ایجادشده در عوامل اقتصادی، پس از نوسانات نرخ ارز، قابل‌کنترل نبوده و صرفا به فعالیت‌های سفته‌بازانه تبدیل شده و نوسانات موجود را تشدید می‌کند. در واقع حباب‌های اقتصادی اغلب منجر به ورود سرمایه‌گذاران جدید در بازار سرمایه از جمله بازار ارز می‌شود. افزایش قیمت ارز منجر به ورود افراد بسیاری با انگیزه سفته‌بازی و کسب سود بوده است. ورود افراد جدید در بازار، می‌تواند منجر به ناهمگنی بسیاری میان مشارکت‌کنندگان بازار بر‌اساس باورهایشان درباره قیمت‌های آینده ارز، دانش مالی، توانایی شناختی و رفتار مبادلاتی شود. بنابراین اگر بانک مرکزی موفق شود نوسانات نرخ ارز را محدود کند، در این صورت می‌توان انتظارات را کنترل کرد. دلیل این مساله نیز آن است که در چنین شرایطی افراد قادر خواهند بود روند نرخ ارز را به دور از شوک‌های قیمتی دنبال کنند.

در این صورت با کنترل نوسانات نرخ ارز و انتظارات افراد می‌توان از نوسانات بعدی که ناشی از انتظارات در بازار ارز و عرضه تقاضاهای نابخردانه است، جلوگیری کرد. دلایل متعددی برای نوسانات شدید نرخ ارز در سال‌های اخیر وجود دارد. رفتارهای هیجانی و فعالیت‌های سفته‌بازانه ناشی از باورهای افراد درباره تغییرات آینده نرخ ارز یکی از دلایلی است که می‌توان نوسانات نرخ ارز را با آن توضیح داد. هرچند که این هیجانات بلافاصله پس از شوک‌های قیمتی و نا‌اطمینانی موجود در بازار به وجود می‌آید. با این حال می‌توان گفت شناسایی شکل انتظارات در بین افراد مختلف منجر به درک بهتر از بازار ارز و پویایی‌های آن می‌شود که همین امر می‌تواند چراغ راهی برای خط‌‌مشی و سیاستگذاری‌های دولتمردان شده و به رفع برخی از تنگناهای ناشی از الگوهای رفتاری مانند رفتارهای هیجانی در بازار ارز کمک کند.

بررسی انتظارات با استفاده از روانشناسی

این گزارش برای توضیح چرایی رفتار یکسان افرادی که دارای ضریب هوشی متفاوتی هستند از مطالعات پژوهشی کیت استانوویچ و همکارانش استفاده کرده است. بر این اساس، استانوویچ دلیلی را ارائه می‌دهد که چرا افراد با ضریب هوشی بالا همانند افراد با ضریب هوشی پایین به‌سادگی دستخوش سوگیری در رفتار می‌شوند. استانوویچ پردازشگر نوع دوم را به ذهن انعکاسی و ذهن الگوریتمی تقسیم می‌کند. آزمون‌های هوش، کارایی ذهن الگوریتمی را اندازه‌گیری می‌کند. این در حالی است که بسیاری از دلایل سوگیری در ذهن انعکاسی یافت می‌شود. ذهن انعکاسی ساختارهای تفکری را در بر دارد.

آزمون‌های مرتبط با ساختارهای تفکری شامل مواردی از جمله تمایل به جمع‌آوری اطلاعات قبل از رسیدن به نتایج، تمایل به جست‌و‌جوی نکات مختلف قبل از رسیدن به نتیجه، تمایل به تفکر گسترده در مورد یک مساله قبل از واکنش به آن، تمایل به تفکر درباره پیامدهای آتی قبل از هر اقدامی، تمایل به سنجیدن نکات مثبت و منفی قبل از تصمیم‌گیری، تمایل به جست‌و‌جوی نکات ظریف و اجتناب از مطلق‌گرایی است. بر همین اساس، این گزارش نیز آزمون‌هایی طراحی کرده که در آن واکنش افرادی با ضریب‌هوشی‌های متفاوت در مقابل یک واقعه یکسان بررسی می‌شود. در پژوهش حاضر نیز به منظور بررسی دقیق‌تر عوامل تاثیرگذار بر نحوه شکل‌گیری انتظارات در میان افراد یک جامعه، ناهمگونی در توانایی‌های شناختی افراد در جمع‌آوری، درک و پردازش اطلاعات نیز مورد‌توجه قرار گرفته است و نتایج این پژوهش نشان می‌دهد شکل‌گیری انتظارات نرخ ارز رابطه مستقیمی با میزان ضریب هوشی و سواد مالی افراد ندارد. درواقع می توان گفت واکنش‌های هیجانی در بازار ارز تنها در میان افراد با توانایی پایین در جمع‌آوری و پردازش اطلاعات مشاهده نمی‌شود و رفتاری فراگیر در میان همه افراد جامعه است.

انتظارات متفاوت بازیگران بازار ارز از نرخ دلار

دنیای اقتصاد نوشت: با نزدیک شدن به پایان سال، دو دیدگاه متفاوت ازسوی معامله‌گران در بازار ارز وجود دارد. گروهی معتقدند که با افزایش تقاضا در بازار، نرخ دلار روند صعودی در پیش خواهد گرفت. در مقابل نیز برخی با توجه به ارقام ارائه‌شده از سوی سیاست‌گذار اعتقاد دارند روند بازار نزولی است. به‌نظر می‌رسد سیاست‌گذار ارزی در نظر دارد دلار را تا پایان سال زیر ۲۵هزار تومان نگه دارد.

معامله‌گران ارزی درباره روند قیمت دلار در انتهای اسفندماه دو دیدگاه متفاوت دارند. گروهی معتقدند بازار تحت تاثیر عرضه بازارساز در مسیر کاهشی قرار خواهد گرفت و حتی به زیر کانال ۲۴ هزار تومانی خواهد رفت. این در حالی است که دسته دیگری باور دارند، ‌هفته آخر اسفندماه فرصت مناسبی برای بازیگران افزایشی خواهد بود. در اولین روز هفته، بازار بیشتر مطابق با انتظار گروه دوم پیش رفت. دلار توانست با ۲۵۰ تومان افزایش به بهای ۲۴ هزار و ۸۵۰ تومان برسد. در واکنش به افزایش قیمت دلار، در بازار سکه،‌ این فلز گرانبها با ۲۰۰ هزار تومان رشد به بهای ۱۰ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان رسید. البته بخشی از رشد سکه ناشی از صعود انتهای وقت طلا در بازارهای جهانی روز جمعه بود. طلا در نزدیکی محدوده هزار و ۷۳۰ دلاری بسته شد.

دلیل امیدواری افزایشی‌های بازار دلار

گروهی از فعالان، اعتقاد دارند که معامله‌گران در هفته جاری خریدهای خود را بالا خواهند برد. از نگاه این گروه برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند که قبل از تعطیلات بخشی از دارایی‌های ریالی خود را تبدیل به طلا و ارز کنند و ریسک زیادی را مرتکب نشوند. در سال‌های قبل بعضا پیش آمده است که قیمت دلار در تعطیلات فروردین دچار افزایش قیمت شده و همین عامل برخی از معامله‌گران را دچار ضرر کرد. به همین دلیل، برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند با ریال به تعطیلات نروند و ریسک افزایش احتمالی قیمت در تعطیلات را تا حدی پوشش دهند.

امید کاهشی‌ها به بازارساز ارزی

معامله‌گران کاهشی بیشتر بر اثرگذاری یک متغیر بیرونی تاکید دارند و آن هم رفتار بانک مرکزی است. از نگاه آنها، قیمت تسویه و انتهای سال ۹۹ برای بازارساز اهمیت زیادی دارد.‌ از نظر آنها،‌ بازارساز تمام تلاش خود را خواهد کرد که با عرضه ارز، قیمت‌ها را پایین نگه دارد. این گروه اعتقاد دارند که در روزهای قبل نیز نشانه‌هایی از عرضه بازارساز مشاهده شده است. برخی از این افراد،‌ پایین آمدن قیمت دلار در سامانه نیما را به عرضه بازارساز نسبت می‌دهند. رئیس‌کل بانک مرکزی اخیرا خبر داده است که از ابتدای بهمن‌ماه حدود ۳/ ۳ میلیارد دلار فقط در سامانه نیما تامین ارز شده است.

همتی همچنین عنوان کرده است که در آخرین روز کاری هفته گذشته،‌ عرضه در سامانه نیما ۶ برابر حجم معاملات بود. در کنار این،‌ او خبر داد که میانگین نرخ دلار در معاملات نیمایی ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود. پایین آمدن قیمت دلار در سامانه نیما که عرضه و تقاضای واقعی و کلان بازار را پوشش می‌دهد،‌ چنین سیگنالی را به ذهن معامله‌گران متبادر می‌کند که در روزهای آتی قیمت دلار در بازار آزاد نیز سیر نزولی خواهد گرفت. این گروه از معامله‌گران احساس می‌کنند،‌ تاثیر روانی نزول قیمت‌ها در نیما و بیشتر بودن عرضه موجب می‌شود که تصورات کاهشی بازیگران بازار آزاد ارز تقویت شود و آنها به‌تدریج در منطقه فروش قرار بگیرند.

فضای ابهام در بازار

در حالی که برخی از معامله‌گران انتظار افزایش یا کاهش معنادار قیمت را دارند،‌ شمار دیگری از معامله‌گران باور دارند،‌ فضای بازار به‌گونه‌ای نیست که خریداران یا فروشندگان بزرگ را به خود جلب کند. در کنار این به دلیل شیوع ویروس کرونا،‌ سفرهای خارجی نیز در تعطیلات نوروز به احتمال زیاد چندان زیاد نخواهد بود که قیمت دلار را تحریک کند. از سوی دیگر،‌ هنوز توافق مشخصی برای لغو تحریم‌ها صورت نگرفته است که معامله‌گران بی‌محابا اقدام به فروش ارز کنند. برخی از فعالان عنوان می‌کنند تا زمانی که فضای ابهام وجود دارد، نمی‌توان انتظار نوسانات سنگین را داشت.

صرافی ارزایران|نمایش لحظه ای اخبار مرتبط با ارز و سکه

روز گذشته، فضای بازار ارز نسبت به روزهای قبل از آن کاملا متفاوت بود تا نرخ ارز، کمترین نوسان قیمتی را طی یک هفته اخیر تجربه کند. این ثبات قیمتی، از این جهت استثنایی بود که حاصل عملکرد متفاوت بازارساز نسبت به روزهای دیگر و دوراندیشی بازیگران بازار دلار بود. بازارساز، دیروز، بیش از آنکه در تفکر جلوگیری از افزایش قیمت باشد، سعی داشت که بهای ارز مداخله‌ای را که توسط بانک‌ها عرضه می‌شود، نزدیک به قیمت بازار تعیین کند و در مقابل بازیگران بازار نیز با تغییر سیاست و فاصله‌گیری از بازار، از خرید و فروش کور دست کشیده و سعی کردند که جهت درست قیمت را تشخیص دهند. این مجموعه رویدادها، شرایطی در بازار به‌وجود آورد که روز گذشته به «تمرین ثبات در بازار ارز» تبدیل شود. اما تثبیت این وضعیت نیازمند تداوم راهبرد روز گذشته ازسوی بازارساز و رعایت سیاست‌های اعلانی از سوی سایر اعضای تیم اقتصادی است. به گفته کارشناسان مدیریت نوسان در کنترل قیمت، ماموریت اصلی بازارساز در روزهای پیش‌رو است و فاصله‌گیری از ادبیات غیرتخصصی و اصرار بی‌مبنا بر کاهش قیمت، رسالت سایر اعضای تیم اقتصادی عنوان می‌شود. «دنیای اقتصاد» در گزارشی به بررسی دلایل ثبات بازار ارز پرداخته است. این گزارش در کنار بررسی ثبات ارز، نوسانات نرخ سکه در روز گذشته را نیز علت‌یابی کرده است.

در روزی که بازار ارز با ثبات بود، نوسان به بازار سکه منتقل شد. با این حال، به گفته فعالان هیچ ارتباط منطقی بین نوسان این دو وجود نداشت؛ چراکه دلار تاثیر چندانی در رشد سکه نداشت. در چهارمین روز هفته، دلار در مقابل روزهای آغازین دی‌ماه نسبتا کم‌نوسان بود، ولی در بازار موازی، سکه دومین روز متوالی هیجانی را پشت‌سر گذاشت و با شکستن مرز یک میلیون و 200هزار تومان، رکوردهای جدیدی ثبت کرد. در مقابل بازار سکه، روز سه‌شنبه بازار ارز نسبتا روز آرام و کم‌تغییری را پشت‌سر گذاشت و در نهایت با قیمت 4 هزار و 135 تومان به کار خود پایان داد. دلار که روز دوشنبه 50 تومان افزایش قیمت را تجربه کرده بود، روز سه‌شنبه تنها 10 تومان بالاتر رفت. به گفته فعالان، افزایش عرضه ارز توسط بازیگران بازارساز، مدیریت نوسان نرخ حواله درهم و کنار کشیدن شماری از معامله‌گران از جمله عواملی بودند که به کاهش نوسان شاخص ارزی کمک کردند. به گفته فعالان، قیمت‌گذاری صرافی‌های بانکی روز سه‌شنبه بسیار نزدیک به بازار بود و بسیاری از کارشناسان این موضوع را به فال نیک گرفتند. به گفته آنها، حتی در مقاطعی از روز قیمت‌های بازار با سرعت بیشتری کاهش یافت و در این حالت قیمت صرافی‌های بانکی در مقطعی به میزان اندکی بالاتر از قیمت بازار قرار گرفت. آنچه مسلم بود مدیریت نوسان در روز سه‌شنبه به اندازه‌ای مناسب بود که دلار پس از چند روز با ثبات نسبی مواجه شد. تحولات روز گذشته نشان داد که اگر هدف بازارساز کنترل نوسان باشد، درصد موفقیت او بیشتر خواهد بود؛ بنابراین ثبات قیمت‌ها نباید تله‌ای برای فشار بر بازار در جهت کاهشی کردن قیمت باشد. کاهش قیمت‌های ناگهانی خود می‌تواند تولیدکننده نوسان باشد. این روزها که دامنه نوسان‌های بازار کم شده، بهتر است مسوولان اقتصادی غیرمرتبط با بازار ارز کمتر در این مورد موضع بگیرند و به‌خصوص وعده کاهش قیمت ندهند؛ خصوصا افرادی که در زمان بالا بودن قیمت، با انکار واقعیت‌ها صحبت از کاهش قیمت کرده‌اند، باید به این نکته توجه داشته باشند. مسوولان مرتبط با بازار ارز نیز باید علمی و با درک واقعیت‌ها صحبت و از کلی‌گویی پرهیز کنند.

در هفتمین روز دی‌ماه، سکه تمام بهار آزادی با 30 هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و 217 هزار تومان رسید. این بیشترین رشد روزانه سکه از تاریخ 5 تیر سال جاری بود و این فلز گرانبهای داخلی را به بالاترین قیمت از اوایل سال 92 رساند. به گفته فعالان، افزایش تقاضای معامله‌گران بزرگ بازار، بالا رفتن تقاضای فصلی و انتظار رشد احتمالی بهای اونس مثلثی بودند که به رشد قیمت سکه کمک کردند. از این عوامل، بازیگران بازار نقش اولین عامل را بسیار پررنگ‌تر دانستند. همسو با رشد بهای سکه تمام، معاملات آتی سکه نیز رونق گرفته است. معاملات آتی سکه روز گذشته با ثبت رقم 58 هزار و 413 و همگام با رشد طلای جهانی نشان داد که بازار معاملات آتی سکه همچنان منتظر سیگنال افزایشی برای تحرکات در این بازار است. چنانچه قیمت‌ها در سررسیدهای مختلف تا نزدیکی 50 هزار تومان نیز رشد داشت، در این ارتباط سررسید شهریور با ثبت رقم افزایشی 48 هزار و 500 تومان بیشترین افزایش را در بین سررسیدهای مختلف به ثبت رساند. همچنین روز دوشنبه پس از گذشت 4سال، رکورد معاملات آتی سکه شکسته شد.اما در بازاراز روز گذشته، نوسان قیمت دلار نسبت به روزهای پیش از آن بسیار کمتر بود. در چهارمین روز هفته، شاخص ارزی معاملات خود را با قیمت 4 هزار و 130 تومان آغاز کرد که افزایشی 5 تومانی نسبت به قیمت بسته شده روز دوشنبه داشت. در ادامه روز قیمت دلار تا نزدیکی سطح 4 هزار و 150 تومان بالا رفت ولی نتوانست از آن عبور کند تا میزان نوسانات این ارز محدودتر از روزهای قبل شود. به گفته فعالان، افزایش عرضه بازیگران بازارساز مهم‌ترین عاملی بود که موجب شد یکی از کم‌نوسان‌ترین روزهای زمستانی رقم بخورد.

ملاحظات بازار ارز

اکثر کارشناسان تاکید دارند، در فضای کنونی بازار ارز اولویت بازارساز باید مدیریت نوسان باشد تا کاهش قیمت. در این شرایط، عامل تعیین‌کننده‌ای که در روزهای آینده در روند قیمت بازار تاثیرگذار خواهد بود، راهبردی است که بازارساز از آن استفاده خواهد کرد. روز سه‌شنبه بازارساز با استفاده از راهبرد مدیریت نوسان توانست دامنه تغییرات قیمت را محدودتر کند. در این وضعیت، فضای بازار ارز به شکلی شد که شماری از بازیگران ارزی با دوراندیشی تصمیم گرفتند از بازار کنار بروند و معامله خاصی را انجام ندهند تا جهت قیمت مشخص‌تر شود.در این شرایط، اگر بازارساز با مدیریت نوسان ثبات بازار را هدف قرار دهد، امکان تعدیل انتظارات افزایشی وجودخواهد داشت. البته این امر به شرطی صورت خواهد گرفت که بازارساز در دام وسوسه ناگهانی کاهش قیمت‌ها قرار نگیرد. به‌نظر برخی اقتصاددانان و با استفاده از تجارب جهانی، در وضعیت کنونی، کاهش و افزایش شدید قیمت مانند دو لبه یک قیچی است و می‌تواند رفتارهای سفته‌بازی را تشدید کند. به گفته کارشناسان، کاهش شدید قیمت‌ها در حال حاضر تنها به سود یک بخش از دلالان خواهد بود که در انتظار پایین آمدن قیمت‌ها و حمله‌های سفته‌بازانه به بازار هستند.

این در حالی است که بخش‌های زیادی از اقتصاد کشور، هزینه‌های دلار 4 هزار تومانی و قیمت‌های نزدیک به آن را داده‌اند ولی در شرایطی که بخش‌های دیگر اقتصاد می‌توانند از منافع دلار 4 هزار تومانی بهره ببرند، کاهش قیمت به منزله محرومیت از این منفعت برای صادرات و رقابت‌پذیری تولیدات داخلی خواهد بود. در یک ماه گذشته و هنگامی که قیمت دلار افزایش یافت، بهای بسیاری از کالاها از جمله کالاهای دیجیتالی تحت‌تاثیر رشد آن بالا رفت. اگر بهای دلار در روزهای آینده کاهش پیدا کند، به‌دلیل چسبندگی قیمت‌ها، بهای کالاهایی که افزایش یافته است، پایین نخواهد آمد. در این شرایط و هنگامی که سایر بخش‌های اقتصاد، بهای دلار افزایشی را پرداخته‌اند، می‌توان با مدیریت نوسان، زمینه کسب منفعت سایر بخش‌های اقتصادی را فراهم کرد. در کنار این، تنها عاملی که می‌تواند سد سفته‌بازها شود، پایداری قیمت و ثبات بازار است. به گفته کارشناسان، به همین دلیل مسوولیت بازارساز در روزهای جاری مدیریت نوسان خواهد بود زیرا در شرایط نوسان، غیر‌قابل پیش‌بینی بودن و نوسان‌سازی منجر به افزایش سفته‌بازی می‌شود. این موضوع می‌تواند روند حاکم بر اقتصاد کلان را مختل کند و با اختلال در این روندها فضا را برای آحاد اقتصادی غیرقابل پیش‌بینی کند. به این ترتیب، با هدف دور کردن فضای کسب‌و‌کار از شرایط غیر قابل پیش‌بینی باید ثبات و مدیریت نوسان در دستور کار اصلی بازارساز قرار بگیرد.

علل رشد سکه

در حالی که در ابتدای روز، فعالان بازار آغاز افزایشی اونس در بازارهای جهانی را عامل اصلی رشد سکه دانستند، تندتر شدن شیب افزایش قیمت موجب شد که استدلال‌های جدیدتری در بازار مطرح شود. دراین بین، بیشتر بازیگران تاکید می‌کردند که معامله‌گران بزرگ در موقعیت خرید قرار گرفته‌اند و با افزایش حجم خریدهای خود موجب کاهش حجم فیزیکی سکه در بازار شده‌اند. به گفته برخی فعالان، این عده در گذشته به میزان زیادی سکه خریداری کرده‌اند و سعی دارند با بالا بردن بیشتر قیمت، سود بیشتری کسب کنند.این در حالی است که عده‌ای دیگر باور دارند پس از ماه محرم و صفر، تقاضا برای خرید سکه در بازار افزایش پیدا کرده و این روند تا ابتدای سال 96 ادامه خواهد داشت. از سوی دیگر، عده‌ای دیگر باور دارند ممکن است روند افزایشی بهای اونس در ابتدای سال 2017 کلید بخورد. با چنین انتظاراتی، تمایل به خرید در بازار افزایش پیدا می‌کرد. با این حال، اگر بدون محاسبه مالیات بر ارزش افزوده قیمت سکه بازار را با ارزش ذاتی آن مقایسه کنیم، سکه بالای 90 هزار تومان حباب دارد. برخی فعالان، با اشاره به این حباب از روند قیمت سکه ناراضی و انتظار دارند با افزایش عرضه زمینه برای طبیعی‌تر شدن قیمت‌ها فراهم شود. این در حالی است که گروه دیگری اعتقاد دارند، قیمت سکه دارای حباب نیست.

دلار بازیگر اصلی میدان می‌شود؟

روزهای ابتدایی زمستان امسال، با سردی خرید و فروش در بازارهای سکه همراه بود. هرچند رکود فعلی این بازارها تقریبا از پاییز آغاز شد؛ اما این بار باید تعطیلات ژانویه را هم به آن اضافه کرد که به ثبات نسبی قیمت‌ها و عدم حضور معامله‌گران طلا و سکه برای خرید و فروش، دامن زده است.

طلا پس از اینکه در دو هفته گذشته با شوک وارده از کاهش میزان خرید اوراق بدهی از ۸۵ میلیارد دلار در ماه به ۷۵ میلیارد دلار روبه بازیگران بازار آتی دلار رو شد، در روزهای منتهی به ۲۹ آذر، تا ۱۱۸۴ دلار هم سقوط کرد و در نهایت در پایان معاملات روز جمعه (۲۹ آذر) بهای ۱۲۰۳ دلار را به ثبت رساند. در معاملات روز جمعه، نوسان اونس طلا دامنه وسیعی داشت، به طوری که در کمترین و بیشترین قیمت به ترتیب، به ۱۱۸۴ و ۱۲۰۸ دلار رسید و به این ترتیب ۲۲ دلار اختلاف در اوج و فرود طلا برای این روز ثبت شد.
به این ترتیب، سکه‌های نقدی بازار تهران که هنوز فرصت نکرده بودند به ریزش‌های پنج‌شنبه اونس واکنش نشان دهند، در معاملات روز شنبه هفته گذشته هم به دلیل افزایش قیمت اونس، با کاهش بهای چندانی مواجه نشدند و همین میزان ریزش هم به عقیده کارشناسان بازار طلا، به دلیل خالی شدن حبابی بود که چند روزی سکه را همراهی می‌کرد.
سکه‌های بازار قراردادهای آتی هم در این روز کمتر از یک درصد (بین ۳۰۰۰ تا ۸۰۰۰ هزار تومان) ریختند: این افت قیمت برای سکه نقدی در حدود ۸۰۰۰ تومان بود.
روز یکشنبه هم که دادوستدی برای طلا در بازارهای جهانی صورت نمی‌گرفت، بازارهای داخلی از فرصت استفاده کردند و کمی بر قیمت‌ها افزودند. این افزایش برای سررسیدهای آتی باز هم کمتر از یک درصد بود. بهای سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در این روز با قیمت پنج شنبه قبل از آن برابری می‌کرد. به طور کلی دامنه نوسان قیمتی این سکه‌ها طی هفته گذشته، بین دو قیمت ۸۵۰ تا ۸۶۶ هزار تومان بود.
به همین ترتیب نزدیک‌ترین سررسید بازار آتی سکه در کمترین و بیشترین قیمت هفته گذشته، کمتر از ۸۰۰۰ تومان تفاوت را تجربه کرد. این اختلاف برای سررسید اردیبهشت هم کمتر از ۹۰۰۰ تومان بود.
با از سرگیری معاملات طلا در بازارهای بین‌المللی از دوشنبه گذشته، تا ساعات میانی دادوستدها، تا حدودی بر بهای این فلز افزوده شد، اما در نهایت یک بار دیگر و البته با فاصله ای بسیار کوتاه، اونس طلا مقاومت ۱۲۰۰ دلاری را شکست و به ۱۱۹۸ دلار رسید. پس از آن با شروع تعطیلات کریسمس، به صورت
جسته و گریخته قیمت‌هایی از معاملات طلای جهانی اعلام می‌شد که براساس آن، تا روز گذشته این فلز با قیمت‌هایی بالای ۱۲۰۰ دلار معامله شده؛ اما بیشترین رقم برای طلا در این چند روز، ۱۲۱۰ دلار بود. البته در معاملات روز گذشته – تا پیش از پایان ساعت معاملاتی – قیمت طلا به ۱۲۱۶ دلار هم رسیده بود.

روز دوشنبه گذشته به دلیل اربعین حسینی، بازار تهران در تعطیلی رسمی به سر می‌برد، اما در پایان معاملات روز قبل از آن، قیمت دلار در بازار آزاد بالاخره تکانی خورد و توانست از نوسان بسیار محدود پیرامون قیمت ۲۹۴۰ تومان عبور کند و کمی افزایش بها بگیرد. در این روز دلار توانست به ۲۹۵۰ تومان هم برسد.
گفته می‌شود دلیل این امر تا حدودی به افزایش تقاضای خرید دلار مسافرتی – با توجه به تعطیلات پیش رو – باز می‌گردد و از سوی دیگر می‌توان این نوسانات را با گمانه‌زنی‌های فعلی از احتمال تصویب تحریم‌های جدید سنای آمریکا علیه ایران در روز ششم ژانویه بی‌ارتباط ندانست. دلار البته به همین افزایش بها بسنده نکرد و روز سه شنبه به ۲۹۶۵ تومان هم رسید.
این قیمت در معاملات روز چهارشنبه هم باقی بود تا اینکه این ارز مهم در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، با نزدیکی به مرز ۳۰۰۰ تومان، رقم ۲۹۹۰ تومان را ثبت کرد. به گفته برخی صرافان، روز گذشته هم به‌رغم حجم بسیار اندک معاملات، این رقم به ۲۹۹۸ تومان رسیده بود. به این ترتیب قیمت دلار نسبت به روز شنبه هفته گذشته، ۵۳ تومان افزایش را نشان می‌داد.
از دیگر سو، قیمت سکه نقدی روزهای سه شنبه و چهارشنبه تغییر چندانی با بهای یکشنبه نداشت اما در پایان هفته، بهای سکه تمام بهار طرح جدید در بازار نقدی به ۸۶۶ هزار تومان رسید که نسبت به چهارشنبه حدود ۱۰ هزار تومان افزایش را نشان می‌داد. در سوی دیگر، حجم قراردادهای معامله شده بازار آتی سکه در کنار ارزش معاملات، در طول یک سال اخیر به‌شدت کاهش یافته که نشان‌دهنده از دست رفتن بخش مهمی از جذابیت این بازار برای معامله‌گران است. این مساله بی ارتباط با ریزش مداوم قیمت‌ها نبوده است.
این حجم که در هفته گذشته به صورت روزانه در محدوده بالای ۳۰۰۰ قرارداد بود، روز چهارشنبه به ۱۶۵۱ قرارداد معامله شده رسید. این مساله البته در پی آن رخ داد که رییس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور هم به کاهش شدید ارزش معاملات بازار آتی سکه اشاره کرد و ریسک معاملات این بازار را بالا دانست. به گفته برخی کارگزاران این بازار، در روزهای اخیر که نوسانات سکه‌ها بسیار اندک است، معامله‌گران کمتر خرید و فروش می‌کنند و بیشتر به تغییر پوزیشن‌ها و انتقال از سررسیدی به سررسید دیگر اقدام می‌کنند.
پیرامون بهای جهانی طلا که در یکی دو ماه گذشته مهم‌ترین پارامتر اثرگذار بر بازارهای داخلی طلا و سکه بوده است و با ریزش‌های پیاپی خود، این بازارها را با سایه سنگین رکود مواجه کرده، برخی تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که روند نزولی قیمت آن در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز ادامه خواهد یافت، ولی این روند نسبت به افت شدید قیمت طلا در سال ۲۰۱۳ متعادل‌تر خواهد بود.
با این حال پیش‌بینی برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان حاکی از آن است که قیمت طلا در سال ۲۰۱۴ میلادی به طور میانگین به کمتر از ۱۰۵۰ دلار خواهد رسید.
اما تحلیل‌های تکنیکال در چند روز اخیر از ثبات بهای طلا در محدوده ۱۲۰۰ دلاری برای کوتاه مدت حکایت می‌کنند. به اعتقاد این گروه، هر گونه افزایش یا کاهش قیمت طلا در شرایط کنونی بسیار ناچیز و جزئی بوده و قیمت طلا در محدوده ۱۲۰۰ دلاری در نوسان خواهد بود و بعید به نظر می‌رسد که قیمت طلا در کوتاه مدت بتواند این سطح را بشکند.
به هر ترتیب با توجه به اینکه پارامترهای اثرگذار بر نوسانات ارز و سکه این روزها چندان قوی نیستند، باید منتظر پایان تعطیلات ژانویه و حرکت بعدی اونس طلا در سال ۲۰۱۴ بود. البته در کنار این مساله، تحرکات اخیر دلار در بازار آزاد هم از دید معامله‌گران دور نمی‌ماند.

از سوی دیگر قرار است بعد از پایان تعطیلات کریسمس، مذاکرات ژنو با ۱+۵ از سر گرفته شود که کماکان مانند گذشته پیامدهای آن – در صورت شفاف بودن – بر بازارها اثرگذار خواهد بود. موضوع دیگری که از این پس می‌تواند به نوسانی شدن یا رکود اونس طلا کمک کند، صحبت‌های جانت یلن به عنوان رییس جدید فدرال رزرو آمریکا است که حال به عنوان سکاندار رسمی این پست، نظرات وی پیرامون اوضاع اقتصادی این کشور، بر تحرکات دلار و طلا بیش از قبل تاثیرگذار است.
نکته دیگر در شرایط حاضر این است که حال که اونس طلا در حاشیه قرار گرفته و اثری بر نوسانات بازارهای داخلی ندارد، دلار که مدت‌ها سکوت کرده بود و حالا حرکاتی در جهت افزایش بها از خود نشان می‌دهد، آیا می‌تواند در روزهای پیش رو پیشاپیش قافله حرکت کند و روشن‌کننده مسیر پیش روی سکه باشد؟ به نظر می‌رسد بازار سکه هم از چنین موقعیتی برای افزایش قیمت‌ها استقبال کند. در هفته جاری به دلیل تعطیلات چند روزه، احتمال تغییرات قیمتی دلار در جهت صعود به دلیل بالا رفت احتمالی تقاضا، چندان دور از ذهن نیست.