یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
انواع شاخص در بورس
یکی از ابزارهای تحلیلی در فرمول محاسبه شاخص هم وزن بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری یا تحقیق و تحلیل نیاز به بررسی قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت یا حوزه مشخص دارد و برای دستیابی به این اطلاعات باید قیمت سهام شرکت مورد نظر را در زمان های مختلف بررسی کند، اما زمانی که این بررسی ابعاد بیشتری را در بر بگیرد، نیاز به یک نماگر یا نمودار مشخص دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان خواهد داد. به نماگری که چنین اطلاعاتی را در اختیار فرد می گذارد شاخص می گویند. ، شاخص نوعی داده آماری است که به سرمایه گذار یا تحلیلگر اطلاعاتی از تغییرات انجام شده در متغییرهای مختلف در یک زمان معین را می دهد در واقع شاخص نوعی نمودار است که وضعیت متغییر ها را در یک زمان مشخص به صورت جامع نمایش می دهد. شاخص ها به ۵ دسته زیر تقسیم می شوند که هر کدام نشان دهنده تغییرات متغییر خاصی هستند:
شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص بازده نقدی تپیکس
شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر
همه چیز درباره شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص کل قیمت که در بازار سرمایه tipex نامیده می شود نوعی داده اطلاعاتی است که بازدهی سطح قیمتی کل سهام موجود در بازار را نشان می دهد. درواقع شاخص شرایط عمومی شرکتهای مورد بررسی را نشان می دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار است. شاخص کل به دو دسته شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن تقسیم می شود.
شاخص کل قیمت (tipex) یک عدد است و تغییرات آن را با واحد بیان می کنند. شاخص کل قیمت سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند یعنی یک سال معین را به عنوان سال پایه تعیین می کنند و تمامی ارقام شرکتها در آن سال را به عنوان ارقام مبدا در سال پایه معفی می کنند و بعد از آن هرگونه تغییری در ارقام نسبت به سال و قیمت مبدا سنجید می شود. بر همین اساس سرمایه گذار یا تحلیل گر می تواند روند صعود و نزول کل بازار را در مدت زمان مشخصی مورد بررسی قرار دهد و این داده آماری قابلیت تفسیر پیدا می کند. در بازار سرمایه ایران سال مبدا در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعیین شده است. در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمتها در چگونگی تغییرات آن دارد. یعنی بر اساس بزرگی و کوچکی شرکت ها تغییرات شاخص قیمت کل تغییر می کند.
شاخص کل هم وزن بخشی از شاخص کل تیپکس است که در این شاخص همه شرکت ها در یک سطح قرار گرفته و بزرگی و کوچکی شرکت در چگونگی تغییرات آن نقشی ندارد و همه شرکت ها در یک سطح قرار میگیرند و بر اساس خرید و فروش ها انجام شده در طول روز شاخص کل هم وزن تغییر می کند.
تغییرات شاخص کل و هم وزن چه چیزهایی را نشان می دهند؟
تغییرات شاخص قییمت کل و هم وزن در کنار یکدیگر تفسیرهای مختلفی دارند به طور مثال زمانی که شاخص قیت کل مثبت است اما شاخص هم وزن منفی بیانگر این است که سهام بیشتر شرکت ها کاهش قیمت داشته است و تنها شرکت های شاخص ساز یا بزرگ هستند که معاملات مثبتی داشته و بر این اساس توانسته اند شاخص را مثبت نگه دارند. بالعکس آن هم امکان دارد یعنی شاخص قیمت کل منفی است اما شاخص هم وزن مثبت که این نشان می دهد که اکثر سهام شرکت ها با رشد قیمت همراه بوده اند اما شرکت های شاخص ساز به دلیل معملات منفی که داشته اند روی شاخص قیمت کل تاثیر گذاشته و آن را منفی کرده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی (tidpix)
شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار سرمایه tidpix نامیده می فرمول محاسبه شاخص هم وزن شود یک داده آماری است که نماگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر میشود. این شاخص کلیۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوة وزندهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX (است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آنها است. در این شاخص سود به دو روش به سرمایه گذار داده می شود. یکی از روش ها سود تقسیمی سالیانه است که در مجامع شرکت ها تقسیم خواهد شد و دیگر سودی است که از افزایش قیمت سهام سرمایه گذار کسب سود می کند.
شاخص بازده نقدی بخشی از شاخص بازده است که تنها متغییر آن سود تقسیم شده در مجامع است.شاخص بازده نقدی بازدهی شرکت سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی را محاسبه می کند.
شاخص صنعت و مالی
شاخص کل از شرکت های مختلف در صنایع مختلف تشکیل شده است، در سال ۱۳۸۴ شرکت های پذیرفته شده در بورس بر اساس صنایعی که در آن فعال هستند طبقه بندی شده و به ۳۶ صنعت تقسیم شدند. شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی شدند و برای هر کدام از این دسته ها یک شاخص تعریف شد که این شاخص نمایانگر شاخص قیمت سهام شرکت های آن حوزه است.
شاخص صنعت شامل شاخص قیمت سهام کلیۀ شرکتهای بورس به جز واسطه گری های مالی است که در محاسبه و تعدیل از نحوه محاسبه و قوانین شاخص کل قیمت الگو برداری می کنند.
شاخص مالی در برگیرنده شاخص قیمت سهام شرکتهای واسطه گری های مالی است که نوع محاسبه متغییرهای آن بر اساس محاسبه شاخص قیت کل انجام می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت فعال نمایان گر تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت برتر بورس در مدت زمان مشخص است و لیست ۵۰ شرکت فعال در بورس هر ۳ ماه یکبار توسط سازمان بورس اوراق بهادار منتشر می شود. شاخص ۵۰ شرکت برتر در واقع نشان دهنده تغییرات میانگین وزنی ۵۰ شرکت است
ارزیابی قد و وزن طبیعی (BMI)
آیا شما دارای اضافه وزن هستید یا بدن متناسبی دارید؟ جواب این سوال را می توان با استفاده از فرمول محاسبه BMI یا شاخص توده بدنی محاسبه کرد. این روش نمایانگر مستقیم چربی بدن شما نیست، ولی می تواند درجه چاقی یا لاغری شما را مشخص کند و به شما در کاهش وزن یا افزایش وزنتان کمک کند.
شاخص توده بدنی (BMI) چیست؟ چگونه محاسبه می شود؟
شاخص توده بدنی یا Body Mass Index که گاهی به اختصار BMI هم نشان داده می شود، فاکتوری است برای اندازهگیری میزان لاغری و چاقی فرد. BMI با استفاده از جرم یا وزن بدن و قد محاسبه می شود.
برای محاسبه BMI باید وزن خود به کیلوگرم و قد خود به متر را داشته باشیم. فرمول محاسبه Bmi ساده می باشد. قد خود را در خودش ضرب میکنید و سپس وزن خود را بر عدد حاصل تقسیم میکنید.
BMI= Weight / (height)^۲
برای مثال اگر کسی ۲ متر قد و ۱۰۰ کیلو وزن داشته باشد، از تقسیم ۱۰۰ بر ۲ ضرب در ۲ (یعنی ۱۰۰ تقسیم بر ۴) به عدد ۲۵ میرسد.
در صورت دشوار بودن محاسبه، می توانید به جدول BMI مراجعه کنید و با داشتن قد و وزن خود، در جدول BMI خود را بیابید (ادامه مطلب).
با BMI به چه نتایجی می توان پی برد؟
BMI به شما یک درک کلی میدهد که آیا بیش از اندازه چاق یا بیش از حد لاغر هستید یا بدن متناسبی دارید.
مثلا از شما میپرسند که فردی با وزن ۷۰ کیلوگرم چاق است یا لاغر. اولین سوال این است که در مقابل چه قدی؟ این وزن برای کسی با قد ۲ متر خیلی کم و برای شخصی با قد ۱.۵ متر خیلی زیاد است. برای درک درست تناسب بین قد و وزن، از شاخص BMI استفاده می کنیم.
عدد BMI افراد را به چهار دسته تقسیم میکند:
- بیش از حد لاغر: کسانی که شاخص کمتر از ۱۸.۵ داشته باشند بیش از اندازه لاغر هستند.
- نرمال: از ۱۸.۵ تا ۲۵ نرمال به حساب میآیند.
- اضافهوزن: از ۲۵ تا ۳۰ اضافه وزن دارند.
- چاق: از ۳۰ به بالا در این معیار چاق است.
در معیاری دیگر میشود جزئیتر به این شاخص نگاه کرد:
کلاس یک چاقی (ملایم)
کلاس دو چاقی (شدید)
کلاس سه چاقی (بغرنج)
کلاس چهار چاقی (به شدت بغرنج)
کلاس پنج چاقی (ابرچاقی)
کلاس شش چاقی (ابر چاقی شدید)
اعداد در جدول خیلی هم دقیق نیستند؛ یعنی، ممکن است فردی با BMI معادل ۲۶ وزن طبیعی داشته باشد و شخصی دیگر با شاخص ۲۴ برای کاهش چربی بدنش به رژیمی نیاز داشته باشد. اما فرد با BMI معادل ۵۰، دارای وزن طبیعی نمی باشد. به همین دلیل با این روش تشخیص قطعی صورت نمیگیرد و در صورت مشاهده چاقی شدید، باید برای تشخیص به یک متخصص مراجعه کنیم.
شاخص توده بدنی یا محاسبه BMI برای کودکان
به دلایلی کودکان و نوجوانان (۲ تا ۲۰ سال) نباید از شاخص معمولی برای محاسبه BMI استفاده کنند.
- تفاوت بدنی این گروه نسبت به بزرگسالان؛ یعنی فردی ۱۵ ساله اگر همان قد و وزن یک فرد ۲۵ ساله را داشته باشد، ممکن است شرایطش با او متفاوت باشد.
- حساسیت بالای کودکان (مخصوصا زیر ۱۰ سال) نسبت به خودتشخیصی، خوددرمانی و تجویزهای خودسرانه. اگر سر خود تشخیص بدهید کودک ۴ ساله شما چاق است و غذایش را به شکلی غیر اصولی کم کنید، آسیبهای وارده میتواند بیاندازه جدیتر و خطرناکتر باشد.
برای تشخیص دقیقتر، معمولا شاخص را با کودکان در همان سن و جنس مقایسه میکنند. به این ترتیب که اول معلوم می شود کودک در چه صدکی قرار دارد، سپس چاقی یا لاغری او را به تشخیص می دهند.
در تشخیص شاخص توده بدنی کودک، دو عامل جنسیت و سن هم وارد دخیل هستند. دو کودک ۴ و ۱۴ ساله با BMI مساوی قطعا وضعیت بدنی متفاوتی دارند.
ارتباط شاخص BMI با سلامتی
در مورد تاثیر یک شاخص متعادل بر سلامتی افراد، مطالعات فراوانی وجود دارد. بر اساس نتایج، قرارگرفتن در گروهی که اضافه وزن دارند، یا چاق هستند، به طور قابل توجهی شانس مرگ زودرس و ابتلا به برخی بیماریها را افزایش میدهد:
- بیماریهای قلبی و عروقی
- بیماریهای مرتبط با کیسه صفرا
- دیابت نوع دو
- فشار خون
- آرتروز
- حمله قلبی
- برخی از انواع سرطان مثل سرطان سینه
در گروهی که اصلا سیگار نمیکشند، مرگ و میر زودرس در گروه چاق تا ۵۰ درصد نسبت به افرادی با وزن متعادل بیشتر می باشد.
حتی لاغری بیش از اندازه هم میتواند خطرناک باشد. لاغری شدید ممکن است بیشتر از چاقی سلامتی فرد را به خطر بیندازد.
هر فرد باید از قد و وزن خود اطلاع داشته باشد. عدم آگاهی نسبت به وزن باعث میشود که فرد نتواند تغییرات وزن خود را بررسی کند و متوجه تغییرات مثبت یا منفی زندگی اش نخواهد شد.
از کنار هم قرار دادن آمار و اطلاعات مرتبط با چاقی میشود نتیجه گرفت که جهان به سمت چاق شدن در حرکت می باشد.
به طور میانگین در جهان چاقی در مردان شایعتر است. البته در برخی کشورهای دیگر مانند آلمان، کانادا، لهستان، ایتالیا، هلند، فرانسه، ژاپن و کره این آمار برعکس است و زنان به طور میانگین چاقتر از مردان هستند.
خطای اندازه گیری در محاسبه BMI شاخص توده بدنی
گفتیم که این روش ایراداتی هم دارد. معمولا شاخص BMI در افراد قد بلند، ده درصد آنها را چاقتر از واقعیت نشان میدهد. همچنین برای افراد کوتاه قد این شاخص ممکن است آنها را به میزان ده درصد لاغرتر از چیزی که هستند گزارش دهد.
این مشکل برای دو نفر با قد و وزن مساوی، اما اندام درشت یا ریز هم وجود دارد. یعنی مثلا دو مرد با قد ۱.۸ و وزن ۷۰ کیلوگرم الزاما در یک شرایط بدنی مساوی قرار ندارند. یکی از این دو فرد ممکن است اندامی درشتتر داشته باشد و دیگری اندامی ریزنقش.
یک مسئله دیگر در مورد افراد مسن پیش میآید. با افزایش سن، بدون اینکه وزن فرد تغییری کند، با تغییر در میزان قد افراد شاخص آنها افزایش پیدا میکند. در افراد مسن معمولا کمی کاهش قد مشاهده می شود.
تفاوت میان عضله و چربی در شاخص BMI
تصور کنید فردی با قد ۱.۸ موفق میشود ۱۰ کیلوگرم چربی از دست بدهد و در مقابل ۱۰ کیلو عضله بسازد. اگر تصویر این فرد قبل و بعد از این دوره را کنار هم بگذاریم، به وضوح میتوانیم روند پیشرفت او را مشاهده کنیم.
اما شاخص BMI برای این فرد تغییری نکرده است. مشکل اساسی BMI این است که نمیتواند میان چربی و عضله تفاوتی قائل شود.
برای مثال دو فرد با قد و وزن مساوی که یکی اندامی عضلانی دارد و دیگری چربی اضافه، به عدد مساوی میرسند. در حالی که وضعیت بدنی این دو فرد یکسان نیست.
همچنین اگر فردی دارای اضافه وزن به خاطر رژیم نادرست و نداشتن تحرک کافی دچار عضلهسوزی شود، شاخص BMI او بهبود می یابد.
امروزه متخصصین باور دارند که شاخص BMI بیشتر از آن که بتواند چاقی را تشخیص دهد، قادر است چاق نبودن افراد را مشخص کند. یعنی فردی که در این معیار در گروه چاق قرار نمیگیرد، با احتمال زیاد واقعا چاق نیست. اما کسی که با این معیار چاق گزارش میشود، ممکن است واقعا چاق نباشد.
به خصوص ورزشکارانی که درصد چربی بدنشان زیر ۱۵% باشد، اگر اندامی عضلانی داشته باشند ممکن است چاق تشخیص داده شوند. زیرا این شاخص متوجه نمیشود که وزن اضافه به خاطر عضلات است نه چربی اضافه.
کلام آخر
گفتیم که شاخص BMI به شما کمک میکند که یک درک کلی از میزان چاقی یا لاغری خود داشته باشید. اما این معیار به هیچ عنوان دقیق نیست و جنبه تشخیصی ندارد. برای تشخیص دقیقتر لازم است درصد چربی بدن توسط متخصص محاسبه و با مشاهده ترکیب بدنی، چاق یا لاغر بودن فرد تشخیص داده شود. معمولا برای تشخیص بهتر چاقی، متخصصین از اطلاعات بیشتری مانند دور کمر، دور مچ و دور گردن استفاده می کنند.
مطالب این مقاله توسط عرفان باروتچی، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، گردآوری و صحت علمی آن بررسی شده است.
شاخص بورس چیست؟ معرفی انواع آن و کاربرد هر شاخص بورس
چرا آشنایی با شاخص بورس مهم است؟ مهم ترین شاخص های بورس کدامند؟ ما در این مطلب به مفهوم شاخص بورس پرداخته مهمترین شاخص ها را معرفی و کاربرد هر یک را بیان می کنیم.
آیا میدانید شاخص در بورس چیست؟ آیا درباره انواع شاخص بورس اطلاعات کافی دارید؟
در چند سال اخیر مردم ایران بیش از پیش با مفهوم بورس آشنا شدهاند و بسیاری به سرمایهگذاری در آن روی آوردهاند. اما برخی از این سرمایهگذاران حتی به درستی نمیدانند که شاخص بورس چیست؟ به همین دلیل، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کاربردی در بورس اهمیت بیشتری پیدا کرده است. شاخص بورس یکی از همین مفاهیم به شمار میآید که داشتن شناخت و درک درست از آن، لازمه رشد و سودآوری است.
شاخصهای متعددی در بورس وجود دارند که هر یک از آنها با بررسی بازار بورس از زاویهای متفاوت، به پیشبینی وضعیت بازار و قیمت سهام توسط سهامداران کمک میکنند. به این ترتیب، تمام سهامداران برای معامله در بازار نیاز دارند که ابتدا به بررسی قیمت سهام و روند احتمالی شاخصها بپردازند و بعد تصمیم به خرید و فروش یا نگه داشتن اوراق بهادار خود کنند. در ادامه به بررسی بیشتر مفهوم و انواع شاخص بورس (Index) میپردازیم و شما با مطالعه این مطلب به صورت کامل متوجه خواهید شد که شاخص بورس چیست؟
برای کسب اطلاعات کامل در مورد خرید و فروش سهام در بازار فرابورس کلیک کنید.
شاخص بورس چیست؟
برای اینکه بدانید معنی شاخص بورس چیست و با کاربرد شاخص بورس آشنا شوید، ابتدا لازم است با مفهومی به نام «بورس» آشنا شده باشید. بورس در واقع به بازاری گفته میشود که اوراق بهادار و سهام در آن مبادله میشود. تا پیش از دخالت تکنولوژی در بازار بورس، سهام شرکتها به صورت اوراق بهادار به سهامداران داده میشد و این اوراق به ازای پول، میان خریداران و فروشندگان رد و بدل میشدند. امروزه اوراق بهادار شکل کاغذی خود را از دست دادهاند و تقریباً تمامی مبادلهها به صورت الکترونیکی و آنلاین انجام میشوند. در این بازار الکترونیکی شاخصهای متعددی وجود دارند که وضعیت بازار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار میدهند و رشد و نزول قیمت سهام بخشهای مختلف را به اطلاع سهامداران میرسانند.
شاخص بورس در واقع عددی است که میانگین قیمت سهام شرکتهای ثبت شده در بازار بورس و میزان رشد یا افت آنها را محاسبه کرده و به سهامداران نشان میدهد.
انواع مختلفی از شاخص های بورس را داریم که مهمترین آنها شامل شاخص کل بورس، شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول و دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت بزرگ، شاخص صنعتی و شاخص واسطهگریهای مالی هستند.
برای آنکه بهتر بدانید شاخص بورس چیست بهتر با انواع آن آشنا شوید. انواع بورس به دو صورت وزنی یا بدون وزن مورد بررسی قرار میگیرند.
شاخص وزنی در واقع به شاخصهایی گفته میشود که حجم، سرمایه اولیه و تعداد سهام شناور شرکتها در تعیین آنها مؤثر باشند. یعنی هرچه شرکت بزرگتر بوده و سرمایه بیشتری را به بازار بورس وارد کرده باشد، سهم بزرگتری در تعیین شاخص بورس خواهد داشت.
این در حالی است که در شاخصهای بدون وزن، سهم همه شرکتها در تعیین شاخص بورس یکسان است و کاهش یا افزایش قیمت سهام هر یک از شرکتها به یک میزان در نزول یا صعود شاخص بورس تأثیر میگذارد.
بررسی این نوع شاخصها به سهامداران میفهماند که بازدهی بیشتر و تمایل بازار به سمت شرکتهای بزرگ است یا صنایع و شرکتهای کوچک.
بیشتر بخوانید: انواع روش های سرمایه گذاری در بورس
معرفی انواع شاخص های بورس و کاربرد هرکدام
اکنون که میدانید شاخص بورس چیست، نیاز است با انواع شاخص بورس و کاربرد آنها آشنا شوید. شاخ های متعددی در بورس وجود دارند، اما 8 شاخص اصلی در بازار بورس ایران به چشم میخورند که شناخت آنها برای سهامداران از اهمیت بالایی برخوردار است. هر یک از این شاخصها از طریق فرمول مخصوص خود به دست میآیند. 8 شاخص اصلی شامل موارد زیر هستند:
شاخص کل بورس چیست (شاخص قیمت و بازده نقدی)
اگر با بازار بورس اوراق بهادار و کاربرد شاخص بورس کمی آشنا شده باشد، حتماً اصطلاحی به نام شاخص کل (Index) را شنیدهاید. آشنایی با مفهوم شاخص کل دریچهای برای پاسخ به پرسش شاخص بورس چیست، است. این شاخص ورد زبان تمام سرمایهگذاران و فعالان بازار بورس است که این امر اهمیت بالای شاخص کل را نشان میدهد.
شاخص کل در واقع به میانگین بازدهی سرمایهگذاران بازار بورس گفته میشود . بازدهی سهامداران از قیمت سهام و سود سالانهای که سرمایهگذاران از شرکتها دریافت میکنند تشکیل شده است. برای درک بهتر این مفهوم، تصور کنید شما یک سهام را به قیمت 400 تومان خریدهاید و بعد از یک سال قیمت این سهام به 1000 تومان میرسد. در این میان، شما 100 تومان نیز به عنوان سود سالیانه از شرکت دریافت میکنید. در این صورت، بازدهی سرمایهگذاری شما 700 تومان است.
حال این موضوع را در ابعاد بزرگتر تصور کنید. شاخص کل قیمت سهام تمام شرکتهای ثبت شده در بازار بورس و میزان سوددهی سالانه آنها را محاسبه کرده و میانگین آنها را از طریق فرمولی مخصوص به دست میآورد. در این میان، شرکتهای بزرگتر نقش تعیینکنندهتری نسبت به صنایع و شرکتهای کوچکتر در شاخص کل دارند. بنابراین شاخص کل را میتوان یک شاخص وزنی به شمار آورد. چیزی که در شاخص کل اهمیت دارد، عدد مشخص شده برای آن نیست. سرمایهگذاران در هنگام بررسی شاخص کل باید به میزان و نحوه تغییرات آن اهمیت دهند. حتما تاکنون به خوبی متوجه شدهاید که شاخص بورس چیست.
شاخص قیمت (TEDPIX)
شاخص قیمت، روند تغییر عمومی قیمت سهام تمام شرکتها و صنایع حاضر در بازار بورس را بررسی میکند. در واقع اگر میزان سوددهی سالیانه شرکتها را از فرمول محاسبه شاخص کل حذف کنید، شاخص قیمت به دست میآید. در شاخص قیمت میزان سوددهی سالانه شرکتها اهمیت ندارد، بلکه تغییر قیمت سهام آنها است که مهم است.
از آنجایی که حجم سهام و سرمایه شرکتهای بزرگ در بازار بورس بیشتر است، سهم بیشتری نیز در تعیین شاخص قیمت دارند و شاخص قیمت را به یک شاخص وزنی تبدیل میکنند. البته شاخص قیمت دیگری به نام شاخص قیمت هم وزن نیز داریم که سهم شرکتهای کوچک و بزرگ را به یک میزان محاسبه کرده و تغییر قیمت سهام آنها را به یک میزان در نوسانات شاخص تأثیر میدهد . اگر مفهوم شاخص قیمت را فهمیده باشید تا حدود زیادی پاسخ پرسش شاخص بورس چیست را نیز متوجه شدهاید.
شاخص بازار اول و دوم
شرکتهای حاضر در بازار بورس را میتوان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول شرکتهایی را شامل میشود که بیشترین میزان سرمایه و سودآوری، تعداد سهامداران و سهام و شاخص آزاد شناور را داشته باشند. گروه دوم را سایر شرکتهای عضو بورس تشکیل میدهند. این شاخص به نوعی تفکیککننده شرکتهای بزرگ و کوچک از یکدیگر است. بنابراین با مقایسه سرعت تغییر شاخص این دو گروه با یکدیگر میتوان متوجه شد سرمایهگذاری در گروه اول سودآوری سریعتری دارد یا گروه دوم.
شاخص آزاد شناور (TEFIX)
سهامداران را میتوان به دو گروه عمده تقسیم کرد. گروه اول از سهامداران حقیقی تشکیل شدهاند که در بازار بورس فعال هستند و گروه دوم از افراد حقوقی یا شرکتهایی تشکیل شدهاند که در این بازار به معامله میپردازند.
معمولاً میزان سرمایه وارد شده به شرکتها از جانب گروه دوم بیشتر است و میزان و تعداد بیشتری از سهام شرکتها به این دسته سهامداران تعلق دارد. اما گروه اول یا سهامداران حقیقی سهام خود را مرتباً خرید و فروش میکنند. سهامی که در دست سهامداران حقیقی قرار دارد، به عنوان سهام شناور آزاد شناخته میشود. ارزش میانگین سهام گروه دوم را شاخص آزاد شناور میگویند. معمولاً گروه اول به شرکتهایی که حضور پررنگتری از گروه دوم را تجربه میکنند و شاخص آزاد شناور بالاتری دارند، علاقه بیشتری نشان میدهند.
شاخص 50 شرکت برتر
برای آنکه بدانید شاخص بورس چیست باید حتما از مفهوم شاخص 50 شرکت برتر اطلاع داشته باشید. در پایان هر دور سه ماهه، فهرستی از 50 شرکت برتر در بازار بورس ایجاد میشود که سهام آنها نسبت به سایر شرکتهای عضو بازار بورس اوراق بهادار قابلیت نقدشوندگی بیشتری دارند.
میانگین ارزش سهام این شرکتها را با «شاخص 50 شرکت برتر» مشخص میکنند. شاخص آزاد شناور این شرکتها بالا است و روزانه تعداد بسیار زیادی از سهام آنها میان سهامداران معامله میشوند. سهام این شرکتها همواره خریدار دارند و هر زمان که بخواهید میتوانید سرمایه خود را به ازای بهترین قیمت خارج کنید.
شاخص 30 شرکت بزرگ
همان طور که از نام شاخص معلوم است، هر سه ماه یک بار 30 شرکت بزرگ که ارزش بازار آنها در صدر لیست شرکتهای عضو بازار بورس اوراق بهادار قرار دارد را مشخص میکنند و تغییرات ارزش سهام آنها را به عنوان «شاخص 30 شرکت بزرگ» نمایش میدهند. در حالی که این 30 شرکت تنها کمتر از 10 درصد از تعداد تمام شرکت های بازار بورس را تشکیل دادهاند، بیش از 70 درصد از ارزش بورس تهران به همین شرکتها تعلق دارد. به این ترتیب، به راحتی میتوان تأثیر قابل توجه آنها بر تغییر شاخص کل و شاخص قیمت را درک کرد.
شاخص صنعت چیست
شرکتهای صنعتی شامل شرکتهای بخش تولید از جمله خودروسازی، پتروشیمی، مخابرات، فلزات، ساختمان و . هستند که قیمت سهام آنها به صورت جداگانه نسبت به سایر بخشها مورد بررسی قرار میگیرد. شاخص صنعت، یک سطح عمومی از ارزش سهام شرکتهای صنعتی را به اطلاع سرمایهگذاران و سهامداران میرساند. البته تمام صنعتهای زیر مجموعه شاخص مخصوص به خود را نیز دارند. برای مثال، شاخص صنعت خودرو یا محصولات شیمیایی را میتوان به صورت جداگانه بررسی کرد.
شاخص واسطهگریهای مالی
قیمت و ارزش سهام شرکتهای فعال در زمینه واسطهگری مالی مانند هلدینگها، سرمایهگذاریها و لیزینگها به صورت جداگانه مورد بررسی قرار میگیرد و به عنوان « شاخص واسطهگریهای مالی » شناخته میشود.
اکنون شما به عنوان یک فرد فعال در بازار بورس میدانید که شاخص در بورس چیست و با انواع و کاربرد شاخص بورس آشنایی پیدا کردهاید. فعالان و سرمایهگذاران بازار بورس با توجه به تغییرات شاخصهای مختلف اقدام به پر کردن سبد خود و خرید و فروش سهام شرکتهای مختلف میکنند. این شاخصها به سهامداران کمک میکند از آینده ارزش سهام خود مطلع شوند و سرمایهگذاری را به فرمول محاسبه شاخص هم وزن صورت منطقی انجام دهند. در واقع کاربرد شاخص بورس، در استفاده از آن به منظور ارزیابی و قیاس چند متغیر و پدیده است. با بررسی و مقایسه انواع شاخص بورس میتوان به درستی فهمید که شاخص بورس چیست و بر آینده بازار اشراف نسبی پیدا کرد. لازم به ذکر است که آنچه در این میان اهمیت دارد، منفی یا مثبت بودن شاخصها نیست، بلکه میزان و نحوه تغییرات است که اهمیت دارد.
به عنوان مثال، ممکن است شاخص کل در هر صورت مثبت باشد، اما رقم آن نسبت به ماههای گذشته کاهش پیدا کرده باشد. همچنین ممکن است شاخص کل به دلیل کاهش ارزش سهام چند شرکت کاهش پیدا کند، اما شاخص صنعت با افزایش همراه بوده و سرمایه شما در منطقه امن قرار گرفته باشد. بنابراین بررسی رفتار شاخصهای مختلف و مقایسه آنها با یکدیگر میتواند پاسخ درست را برای شما ایجاد کند.
انواع شاخص در بورس
یکی از ابزارهای تحلیلی در بورس شاخص نام دارد، شاخص نمودار یا نماگری برای نشان دادن فرمول محاسبه شاخص هم وزن تغییرات قیمت سهام شرکت های بورسی در یک زمان مشخص است؛ شاخص انواع مختلفی دارد که بر اساس متغییرهای آن دسته بندی میشود و هرکدام نشانگر متغییر خاصی هستند.
یک سرمایه گذار برای سرمایه گذاری یا تحقیق و تحلیل نیاز به بررسی قیمت یا بازدهی سهام یک شرکت یا حوزه مشخص دارد و برای دستیابی به این اطلاعات باید قیمت سهام شرکت مورد نظر را در زمان های مختلف بررسی کند، اما زمانی که این بررسی ابعاد بیشتری را در بر بگیرد، نیاز به یک نماگر یا نمودار مشخص دارد که وضعیت عمومی قیمت یا بازدهی در میان شرکتهای مورد بررسی را نشان خواهد داد. به نماگری که چنین اطلاعاتی را در اختیار فرد می گذارد شاخص می گویند. ، شاخص نوعی داده آماری است که به سرمایه گذار یا تحلیلگر اطلاعاتی از تغییرات انجام شده در متغییرهای مختلف در یک زمان معین را می دهد در واقع شاخص نوعی نمودار است که وضعیت متغییر ها را در یک زمان مشخص به فرمول محاسبه شاخص هم وزن صورت جامع نمایش می دهد. شاخص ها به ۵ دسته زیر تقسیم می شوند که هر کدام نشان دهنده تغییرات متغییر خاصی هستند:
شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص بازده نقدی تپیکس
شاخص قیمت ۵۰ شرکت فعالتر
همه چیز درباره شاخص کل قیمت تپیکس
شاخص کل قیمت که در بازار سرمایه tipex نامیده می شود نوعی داده اطلاعاتی است که بازدهی سطح قیمتی کل سهام موجود در بازار را نشان می دهد. درواقع شاخص شرایط عمومی شرکتهای مورد بررسی را نشان می دهد و معیاری برای سنجش وضعیت کلی بازار اوراق بهادار است. شاخص کل به دو دسته شاخص کل قیمت و شاخص کل هم وزن تقسیم می شود.
شاخص کل قیمت (tipex) یک عدد است و تغییرات آن را با واحد بیان می کنند. شاخص کل قیمت سطح قیمت را در مقایسه با تاریخ مشخصی که تاریخ مبداء نام دارد نشان می دهند یعنی یک سال معین را به عنوان سال پایه تعیین می کنند و تمامی ارقام شرکتها در آن سال را به عنوان ارقام مبدا در سال پایه معفی می کنند و بعد از آن هرگونه تغییری در ارقام نسبت به سال و قیمت مبدا سنجید می شود. بر همین اساس سرمایه گذار یا تحلیل گر می تواند روند صعود و نزول کل بازار را در مدت زمان مشخصی مورد بررسی قرار دهد و این داده آماری قابلیت تفسیر پیدا می کند. در بازار سرمایه ایران سال مبدا در بورس اوراق بهادار سال ۱۳۶۹ تعیین شده است. در شاخص قیمت کل تعداد سهام یک شرکت به عنوان وزن قیمتها در چگونگی تغییرات آن دارد. یعنی بر اساس بزرگی و کوچکی شرکت ها تغییرات شاخص قیمت کل تغییر می کند.
شاخص کل هم وزن بخشی از شاخص کل تیپکس است که در این شاخص همه شرکت ها در یک سطح قرار گرفته و بزرگی و کوچکی شرکت در چگونگی تغییرات آن نقشی ندارد و همه شرکت ها در یک سطح قرار میگیرند و بر اساس خرید و فروش ها انجام شده در طول روز شاخص کل هم وزن تغییر می کند.
تغییرات شاخص کل و هم وزن چه چیزهایی را نشان می دهند؟
تغییرات شاخص قییمت کل و هم وزن در کنار یکدیگر تفسیرهای مختلفی دارند به طور مثال زمانی که شاخص قیت کل مثبت است اما شاخص هم وزن منفی بیانگر این است که سهام بیشتر شرکت ها کاهش قیمت داشته است و تنها شرکت های شاخص ساز یا بزرگ هستند که معاملات مثبتی داشته و بر این اساس توانسته اند شاخص را مثبت نگه دارند. بالعکس آن هم امکان دارد یعنی شاخص قیمت کل منفی است اما شاخص هم وزن مثبت که این نشان می دهد که اکثر سهام شرکت ها با رشد قیمت همراه بوده اند اما شرکت های شاخص ساز به دلیل معملات منفی که داشته اند روی شاخص قیمت کل تاثیر گذاشته و آن را منفی کرده است.
شاخص قیمت و بازده نقدی (tidpix)
شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار سرمایه tidpix نامیده می شود یک داده آماری است که نماگر بازدهی کل بورس اوراق بهادار است. تغییرات این شاخص نشانگر بازدة کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازدة نقدی پرداختی، متأثر میشود. این شاخص کلیۀ شرکتهای پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوة وزندهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت (TEPIX (است و تنها تفاوت میان آن دو در شیوة تعدیل آنها است. در فرمول محاسبه شاخص هم وزن این شاخص سود به دو روش به سرمایه گذار داده می شود. یکی از روش ها سود تقسیمی سالیانه است که در مجامع شرکت ها تقسیم خواهد شد و دیگر سودی است که از افزایش قیمت سهام سرمایه گذار کسب سود می کند.
شاخص بازده نقدی بخشی از شاخص بازده است که تنها متغییر آن سود تقسیم شده در مجامع است.شاخص بازده نقدی بازدهی شرکت سودهای پرداختی توسط شرکتهای بورسی را محاسبه می کند.
شاخص صنعت و مالی
شاخص کل از شرکت های مختلف در صنایع مختلف تشکیل شده است، در سال ۱۳۸۴ شرکت های پذیرفته شده در بورس بر اساس صنایعی که در آن فعال هستند طبقه بندی شده و به ۳۶ صنعت تقسیم شدند. شرکت های پذیرفته شده در بورس به دو دسته صنعتی و مالی تقسیم بندی شدند و برای هر کدام از این دسته ها یک شاخص تعریف شد که این شاخص نمایانگر شاخص قیمت سهام شرکت های آن حوزه است.
شاخص صنعت شامل شاخص قیمت سهام کلیۀ شرکتهای بورس به جز واسطه گری های مالی است که در محاسبه و تعدیل از نحوه محاسبه و قوانین شاخص کل قیمت الگو برداری می کنند.
شاخص مالی در برگیرنده شاخص قیمت سهام شرکتهای واسطه گری های مالی است که نوع محاسبه متغییرهای آن بر اساس محاسبه شاخص قیت کل انجام می شود.
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۵۰ شرکت فعال نمایان گر تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکت برتر بورس در مدت زمان مشخص است و لیست ۵۰ شرکت فعال در بورس هر ۳ ماه یکبار توسط سازمان بورس اوراق بهادار منتشر می شود. شاخص ۵۰ شرکت برتر در واقع نشان دهنده تغییرات میانگین وزنی ۵۰ شرکت است
BMI چیست و چگونه محاسبه می شود؟
(Body Mass Index = BMI) نشان دهنده میزان چربی بدن است. افراد با دانستن بی ام آی بدنشان می توانند ذهنیتی نسبی از وضعیت جسمی شان بدست آوردند و در صورت نیاز به درمان و حفظ سلامتی تصمیم بگیرند.
شاخص حجم بدن (BMI) فرمولی است که توسط آماردان بلژیکی ساخته و توسط آدولف کتلت توسعه یافت. BMI در واقع مرجعی برای نشان دادن میزان حجم بدن می باشد و دقیق ترین معیار جهانی چاقی است. با استفاده از این مقیاس می توانید متوجه شوید که آیا دچار کمبود وزن هستید، اضافه وزن دارید و یا اینکه طبیعی هستید.
نحوه اندازه گیری BMI
اگر می خواهید میزان شاخص یا عدد توده بدنی خود را به صورت دستی اندازه گیری کنید فرمولی وجود دارد که می توانید برحسب آن این کار را انجام دهید. این مقیاس تقریبا دقیق می باشد و تنها به دو متغیر وزن و قد شما بستگی دارد. البته برای دقت بیشتر میتوانیم سن و جنسیت را نیز در محاسبات لحاظ کنیم ولی با توجه به اینکه همین فرمول نیز دقت بالایی دارد، می توانیم از دو متغیر سن و جنسیت چشم پوشی کنیم.
🔺 فرمول محاسبه BMI 🔻
فرمول محاسبه شاخص حجم بدن ساده است و همانطور که گفته شد تنها به اعداد قد و وزن شما نیاز است.
عدد حجم توده بدن = (وزن بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر (قد بر حسب متر به توان ۲)
جدول محاسبه BMI
با استفاده از جدول زیر، خیلی ساده می توانید BMI خود را محاسبه کنید، هر چند این روش قابل اتکا نیست و یک روش بسیار نسبی است و دقت کافی را ندارد.
دیدگاه شما