سود نقدی سهام (DPS)
هرگونه اجتماع صاحبان سهام و مدیران به منظور بررسی شرایط شرکت و تصمیمگیریهای کلان مربوطه، «مجمع عمومی» نامیده میشود. در واقع بالاترین رکن قانونگذاری در یک شرکت سهامی عام، مجمع عمومی است؛ که تصمیمات آن برای تیم مدیریتی مجموعه لازمالاجرا است. مجامع عمومی شرکتها به دلایلی نظیر بررسی صورتهای مالی، افزایش سرمایه، تصویب سود نقدی و. تشکیل میشوند.
هرگونه تمام صاحبان سهام، حق رأی و حضور در مجمع عمومی شرکت را دارند. بنابراین سهامداران میتوانند با در دست داشتن برگه سهام خود، به بخش امور سهامداران شرکت مراجعه نموده و مجوز حضور در مجمع را دریافت کنند. همچنین آنها میتوانند؛ از طریق ارائه وکالتنامه معتبر، نماینده قانونی خود را برای شرکت در مجمع اعزام کنند. علاوه بر سهامداران، حضور ناظران قانونی و اعضای هیئت مدیره نیز برای تشکیل مجمع الزامی است.
برگزاری و دعوت به مجامع برعهده هیات مدیره شرکتها است که از ضوابط قانونی خاصی نیز برخوردار است. بر این اساس، هیئت مدیره موظف است که حداکثر 40 روز و حداقل 10 روز قبل از مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامههای کثیرالانتشار به اطلاع عموم سهامداران برساند. همچنین از طریق سامانه کدال یا وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (آیکون زرد رنگ اطلاعیه جدید کدال در صفحه مربوط به هر نماد)، آخرین آگهی مجامع شرکتها قابل مشاهده است.
بر اساس قانون تجارت، مجامع عمومی شرکتهای سهامی عام سود نقدی سهام (DPS) به چند دسته کلی تقسیم میشوند که هر کدام وظایف خاصی را برعهده دارند. در ادامه به شرح موارد مربوط به هر یک از آنها میپردازیم.
اولین مجمع صاحبان سهام شرکت، که توسط مؤسسین و پذیرهنویسان اولیه فقط برای یکبار تشکیل شده و یکی از الزامات ابتدایی تأسیس شرکتهای سهامی عام است. بر اساس ماده 74 قانون تجارت، وظایف عمومی مجمع مؤسس به شرح موارد زیر است:
- رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و همچنین، احراز پذیرهنویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم
- تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم اصلاح آن
- انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهامداران، تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.
تبصره: گزارش مؤسسین باید حداقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی مؤسس در محلی که در آگهی دعوت مجمع تعیین شده است، برای مراجعه پذیرهنویسان سهام آماده باشد.
در مجمع عمومی مؤسس حضور عدهای از پذیرهنویسان که حداقل نصف سرمایه شرکت را تعهد نموده باشند، ضروری است. اگر در اولین دعوت اکثریت مذکور حاصل نشد، مجامع عمومی جدید فقط تا دو نوبت توسط مؤسسین دعوت میشوند؛ مشروط بر این که لااقل بیست روز قبل از انعقاد آن مجمع، آگهی دعوت آن با قید دستور جلسه قبل و نتیجه آن در روزنامه کثیرالانتشاری که در اعلامیه پذیرهنویسی معین شده است، منتشر گردد. مجمع عمومی جدید زمانی قانونی است، که صاحبان لااقل یک سوم سرمایه شرکت در آن حاضر باشند. در هر یک از دو مجمع فوق کلیه تصمیمات باید به اکثریت دو سوم آراء حاضرین برسد. در صورتی که در مجمع عمومی یک سوم اکثریت لازم حاضر نشد، مؤسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام میدارند!
این مجمع سالانه یکبار تشکیل شده و به منظور رسمیت بخشیدن به آن، حضور دارندگان حداقل 50 درصد سهام شرکت الزامی است. در صورت عدم حضور صاحبان سهام، مجمع برای دومین بار با دارندگان هر تعداد سهم (بیش از 15 درصد سهام) برگزار خواهد شد. تصیمات «مجمع عمومی عادی سالیانه» با آراء نصف + 1 حاضرین معتبر خواهد بود؛ اما در مواردی نظیر انتخاب مدیران و بازرسان، کسب اکثریت نسبی بر اساس روشهای متفرقه اکتفا میکند.
بر اساس قانون، تمامی شرکتهای سهامی عام موظفند تا حداکثر پس از گذشت 4 ماه از پایان سالی مالی خود، مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت را برگزار کنند؛ اما مجامع عمومی عادی که خارج از چهارچوب زمانی مجامع سالیانه و به اهداف خاصی نظیر تعیین اعضای هیئت مدیره در هر زمان لازم و ممکن تشکیل شوند، «مجمع عمومی عادی فوقالعاده» نامیده میشوند. وظایف اصلی مجمع عمومی عادی عبارت است از:
- بررسی صورتهای مالی شرکت
- رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره کلیه امور جاری شرکت، غیر از آنچه که در صلاحیت مجامع عمومی مؤسس یا فوقالعاده است.
- رسیدگی به ترازنامه، حساب سود و زیان سال مالی قبل، صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت، صورتحساب دوره عملکرد و سالانه شرکت متعاقب استماع گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان.
- انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان
- تصویب ترازنامه و دستور تقسیم سود میان صاحبان سهام
- تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که آگهیها و اطلاعیههای شرکت تا مجمع عمومی عادی سال بعد در آن انتشار خواهد یافت.
- مجمع عمومی فوقالعاده
در موارد اضطراری که موضوعات خاصی پیرامون فعالیت شرکت مطرح باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت مجمع عمومی عادی نبوده و تصمیمگیری سریع لازم است، مجمع عمومی شرکت در اسرع وقت تشکیل جلسه خواهد داد و اصطلاحاً «مجمع عمومی فوقالعاده» نامیده میشود. به منظور تشکیل جلسه مجمع در اولین بار، حضور بیش از نیمی از دارندگان سهام الزامی است و در صورت به حد نصاب نرسیدن حضار طی دعوت اول، جلسه دوم با حضور بیش از یک سوم سهامداران (30 درصد سهام) نیز رسمیت خواهد یافت. تصمیمات مجمع عمومی فوقالعاده، با اکثریت دو سوم آراء شرکتکنندگان در مجمع معتبر است. مهمترین این وظایف عبارتند از:
- تغییر اساسنامه
- تغییر سرمایه
- انحلال قبل از موعد
- مجمع عمومی خاص
این نوع از مجامع عمومی بسیار پرکاربرد و معمول نبوده و صرفاً در مواردی که مجمع عمومی تصمیم به تغییر حقوق نوع خاصی از سهام شرکت داشته باشد، «مجمع عمومی خاص» برگزار میشود. مصوبات این مجمع زمانی به طور قطعی قابل اجرا است که دارندگان این سهام در جلسهای مشخص آن را تأیید کنند. حضور حداقل نیمی از مالکان سهام مذکور برای رسمیت جلسه مجمع عمومی خاص الزامی است و در صورت عدم حضور صاحبان سهام، جلسه دوم با وجود بیش از یک سوم سهامداران یاد شده تشکیل میشود و به واسطه آراء بیش از دو سوم حضار، تغییرات مذکور اعمال خواهند شد.
برگزاری مجامع عمومی شرکت نیازمند اطلاعرسانی عمومی قبلی است؛ که بر اساس فرآیند قانونی ویژهای انجام میشود تا همه سهامداران از این موضوع مطلع شوند. بر اساس قوانین معاملاتی بازار سرمایه، معاملات سهام شرکت حین برگزاری مجمع عمومی متوقف شده و اصطلاحاً نماد بسته میشود.
تمام تصمیمات و سیاستهای اتخاذ شده در مجمع عمومی شامل افرادی است که در زمان برگزاری مجمع سهامدار شرکت باشند و این امر، مستلزم آن است که قبل از بسته شدن نماد اقدام به خرید سود نقدی سهام (DPS) سهم کرده باشید. ذکر این نکته ضروری است که اگر در روز بازگشایی سهام خود را بفروشید، تمام مزایای مجمع از قبیل سود نقدی و. ، کماکان متعلق به شما است. به عبارت دیگر، استمرار سهامداری لزوم بهرهمندی از منافع مجامع عمومی قبلی نیست! همچنین سرمایهگذاران با بررسی دقیق مندرجات آگهی برگزاری مجمع میتوانند بر اساس مزایای احتمالی مجمع پیشرو، در مورد حضور یا عدم حضور در آن تصمیمگیری کنند و در صورت عدم تمایل پیش از بسته شدن نماد، سهام خود را بفروشند.
مقدار سود هر سهم (EPS) بستگی به عملکرد شرکت دارد و سود نقدی تقسیم شده در پایان سال مالی (DPS)، تابع تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت است. بر اساس قانون، شرکتها موظفند تا حداکثر 8 ماه پس از برگزاری مجمع، سود نقدی مصوب را به حساب صاحبان سهام واریز نمایند که بر حسب سیاستهای مالی و شرایط داخلی شرکت، دوره پرداخت سود در میان این شرکتها متفاوت است. لازم بهذکر است که بهموجب ماده 90 قانون تجارت، شرکتهای سهامی عام باید 10 درصد از سود سالیانه را خود میان صاحبان سهام تقسیم کنند.
برای کسب اطلاعات دقیق در مورد زمان پرداخت سود نقدی سهام باید به اگهی مجمع شرکت در وبسایت کدال مراجعه کنید.
- مراجعه به وبسایت کدال https://www.codal.ir
- نماد یا اسم شرکت را در بخش «جستجوی اطلاعیه» تایپ کنید.
- در منوی کشویی «نوع اطلاعیه» گزینه «زمانبندی پرداخت سود» را انتخاب نموده و سپس روی دکمه «جستجو» کلیک کنید.
- در این مرحله فهرستی از اطلاعیههای جدید شرکت برای شما نمایش داده میشود که باید روی اولین گزینه (از بالا به پایین) کلیک کنید.
- زمان پرداخت سود مجمع در فایل اصلی گزارش فایلهای موجود در پیوست، ذکر شده است!
واریز سود مجمع از 3 روش کلی انجام میشود:
در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز میشود. همه شرکتها سود سهام را از طریق سجام واریز نمیکنند و این فرآیند، تابع سیاستهای خود شرکت است.
- واریز به حساب سهامدار
در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز میشود. همه شرکتها سود سهام را از طریق سجام واریز نمیکنند و این فرآیند، تابع سیاستهای خود شرکت است.
- مراجعه حضوری به بانک
در این روش سهامداران برای دریافت سود سهام خود، باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و کد بورسی به یکی از شعب بانک طرف قرارداد شرکت مراجعه کنند. زمان مراجعه و بانک مربوطه، متعاقبا توسط خود شرکت اطلاعرسانی عمومی میشود.
در مورد نحوه قیمتگذاری سهام پس از برگزاری مجمع و حین بازگشایی نماد، همواره ابهامات زیادی برای سرمایهگذاران وجود دارد. اگر پرداخت سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب شود، قیمت سهم در روز بازگشایی تابع فرمول و شرایط زیر است:
سود نقدی – قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع = قیمت سهم در زمان بازگشایی
حاصل فرمول بالا قیمت تابلویی اولیه سهم است و کشف قیمت، بدون محدودیت و بر اساس عرضه و تقاضا صورت میپذیرد. پس از انجام معامله در قیمت مورد توافق معاملهگران با حجم مشخص، قیمت تعیین شده و سهم به مدت کوتاهی بسته میشود. در نهایت معاملات سهم بر اساس قیمت کشف شده و محدوده نوسان مجاز آن، از سر گرفته میشود. به طور مثال فرض کنید، نماد خودرو با قیمت پایانی 500 تومان وارد مجمع شده است. در مجمع عمومی شرکت اقدام به تصویب سود نقدی 60 تومانی مینماید. قیمت تابلویی سهم در زمان بازگشایی عبارت است از:
سپس بر مبنای فرآیند کشف قیمت، اولین معامله سهم در قیمت 410 تومان ثبت میشود. در ادامه و پس از وقفهای کوتاه، خرید و فروش سهام بر مبنای این قیمت و محدوده نوسان روزانه آغاز میشود.
اگر به هر دلیلی نتوانستید در موعد مقرر (یعنی روشهای واریز به حساب سهامدار و مراجعه حضوری به بانک) برای دریافت سود سهام اقدام کنید، سود مذکور بهعنوان طلب شما از شرکت در حساب طلبکاری از شرکت ذخیره میشود و برای دریافت مبلغ، میتوانید با بخش امور سهام بگیرید تا از فرآیند دریافت سود مطلع شوید. در غیر این صورت، شما همچنان از شرکت طلبکار هستید و در زمان افزایش سرمایه، میتوانید برای پرداخت هزینه تبدیل حق تقدم به سهم از همین حساب طلبکاری استفاده کنید تا حق تقدمهایتان تبدیل به سهم شود.
متاسفانه دسترسی شما به این بخش امکان پذیر نیست ، ورود به این بخش تنها توسط مشتریان شرکت امکان پذیر است یا اگر مشتری شرکت هستید ممکن است به این بازار دسترسی نداشته باشید. از لینک زیر می توانید مشتری شرکت شوید
چگونگی دریافت سود نقدی مجامع
شرکتهای بورسی، سالیانه مجمعی را جهت اتخاذ تصمیماتی با میزان تقسیم سود شرکت برگزار میکنند؛ که به نتیجه حاصل از آن "سود مجمع" میگویند. شرکتهای بورسی فقط 8 ماه پس از برگزاری مجمع فرصت دارند تا سود تقسیمی بین سهامداران خود را تقسیم نمایند؛ که معمولا ً شرکتها درماههای اسفند همان سال یا در خرداد و تیر سال بعد این کار را انجام میدهند؛ هر چه زمان ذکر شده کمتر باشد، نشان دهندهی جذابیت بالاتر سهم برای شرکت در مجمع است. شرکتها باید پیش از برگزاری مجمع زمانبندی پرداخت سود را مشاهده کنند و پس از آن تصمیم به شرکت در مجمع نمایند. سهامداران بورسی تنها زمانی مشمول دریافت سود نقدی میشوند که در زمان برگزاری مجمع سالانه، به عنوان سهامدار شناخته شده باشند. به عبارت دیگر، اگر بخواهید سود مجمع به شما تعلق بگیرد، در تاریخ برگزاری مجمع عادی سالیانه باید به عنوان سهامدار شرکت کنید و فرقی ندارد سهام شرکت را یک هفته قبل از مجمع خریداری کرده باشید، یا از سالها قبل سهامدار شرکت باشید.
اگر به هر دلیلی سود تصویب شده در مجامع شرکتهای بورسی به حساب سرمایهداران آن شرکت منظور نشود، حتی پس از گذشت چند سال از برگزاری مجمع نیز میتوانند به شرکت مورد نظر مراجعه نمایند و طلب خود را دریافت کنند. بازگشایی نماد هر شرکت 2 روز پس برگزاری مجمع صورت میگیرد، و سهامدارانی که پس از مجمع سهام خود را بفروشند، همچنان شامل تصمیماتی هستند که در مجمع گرفته شده است.
نحوهی دریافت سود مجمع
پس از برگزاری مجمع سالانه، شرکتهای بورسی سود نقدی سالیانه که اصحلاحاً DPS نام دارد را بین سهامدارانی که تا روز مجمع سهام خود را نگاه داشتند، پرداخت میکند. سه روش جهت پرداخت سود مجمع وجود دارد.
- سود مجمع به حساب بانکی واریز شود: یکی از روشهای واریز سود مجمع، واریز به حساب بانکی سهامداران میباشد. در این روش سهامداران مشخصات حساب بانکی خود را برای شرکت مورد نظر ارسال میکنند و یا به سهامداران میگویند اقدام به افتتاح حساب بانکی جدید در بانک خاصی کنند.
- مراجعه به بانک طرف قرارداد شرکت بورسی جهت دریافت سود مجمع: برخی از شرکتها جهت پرداخت سود مجمع از طریق حساب بانکی خود اقدام میکنند و از سهامداران میخواهند که با مدارک شناسایی خود به بانک مورد نظر مراجعه نمایند.
- دریافت سود مجمع از طریق سامانه سجام: بهترین و سادهترین روش پرداخت و یا واریز سود مجمع شرکتهای بورسی به سهامداران، "سامانه سجام" میباشد. سامانه سجام یک سامانه یک پارچه برای سهامداران بورس میباشد و دریافت سود سهام شرکتها بدون مراجعه حضوری امکان پذیر میباشد.
سهامداران چگونه از زمانبندی پرداخت سود مجمع مطلع میشوند؟
سهامداران میتوانند با مراجعه به " سایت کدال " از زمان پرداخت سود مجمع مطلع شوند. سایت کدال یک سایت اطلاعرسانی در رابطه با شرکتهای بورسی میباشد که سهامداران با مراجعه به آن اطلاعات لازم درباره شرکتی که قصد خرید سهام آن شرکت را دارند، کسب نمایند. سایت کدال اطلاعات مربوط به سود نقدی شرکتها را در اختیار سهامداران قرار میدهد. تصمیماتی که در مجمع عمومی سالیانه گرفته میشود، به صورت خلاصه در یک گزارش با نام" خلاصه تصمیمات مجمع عمومی سالیانه" در سایت کدال منتشر میشود.
تفاوت EPS و DPS در بورس چیست و چه کاربردی دارند؟
سرمایه گذاران برای ورود و فعالیت در بازار بورس باید اطلاعات کافی در مورد مفاهیم و اصطلاحات بورسی داشته باشند. در این مقاله قصد داریم DPS و EPS دو کلمه بسیار ساده و آشنا ولی پرکاربرد در بین سرمایه گذاران را برای شما بیان کنیم. درصورتیکه تفاوت بین دو کلمه DPS (سودی که به سهامدار تعلق میگیرد) و EPS (سود نقدی هر سهم) را نمیدانید. و شناخت زیادی با این دو واژه ندارید. حتما در این مقاله ما را همراهی کنید.
EPS به چه معناست؟
در بین سرمایه گذاران بازار بورس یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی که مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد، (EPS (Earning Per Share یا همان سود نقدی هر سهم است. درواقع EPS یکی از مهمترین مفاهیمی است که بر قیمت سهام شرکت های بورسی بهصورت مستقیم و غیرمستقیم تأثیرگذار است. اگر بخواهیم ساده بیان کنیم EPS یک شرکت برابر با میزان سودی است که به هر سهم تعلق میگیرد.
در تحلیل بنیادی EPS کاربرد فراوانی دارد و نشاندهندهی روند سود سازی خوب آن شرکت است. میتواند از ملاکهای انتخاب سهام خوب از بد به شمار میآید. ولی در انتخاب یک شرکت لازم است که به عوامل دیگری هم توجه کنید. و صرفا نمیتوان با EPS خرید و یا فروش کرد. بهعنوان نمونه EPS یک شرکت سود ده مانند شرکت معادن منگنز ایران (کمنگنز) برابر با سود ۲۰۳۲ ریال برای هر سهم خود است. ولی EPS یک شرکت زیان ده مانند شرکت خودروسازی سایپا (خساپا) برابر با زیان ۱۶۲۶- ریال برای هر سهم خود است.
سود هر سهم یا EPS چیست؟
همانطور که میدانید صورت سود و زیان یکی از مهمترین صورت های مالی شرکت ها بهحساب میآید. به این صورت که صورت سود و زیان شرکت ها در طی یک دوره زمانی مشخصی عملکرد یک شرکت را نشان میدهد.
بهعنوان مثال در تصویر زیر صورت سود و زیان شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان (غشهداب) را مشاهده میکنید. همانطور که میبینید سود خالص پس از کسر مالیات در دوره ۳ ماهه سال ۱۳۹۸ معادل ۱۶۵۴۲۶ میلیون ریال بوده است. اگر کل سود را پس از کسر مالیات به تعداد سهام تقسیم کنیم سود هر سهم به دست میآید. از طرفی تعداد سهام شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان (غشهداب) برابر با ۳۳/۱ میلیارد سهم است. سودی که سهم در ۳ ماهه اول سال ۹۸ ساخته برابر ۱۲۴ ریال است. به خاطر اهمیت این مفهوم، سود هر سهم (EPS) در صفحه هر نماد بورسی درج گردیده است.
Trailing Twelve Months – TTM به چه معناست؟
TTM مخفف کلمه Trailing Twelve Months به معنای سودهای مستمر ۱۲ ماهه است. و برای هر دوره مالی وجود دارد و عبارت است از حاصل جمع سود و زیان ۴ فصل اخیر. که یک تحلیل بین المللی است. و در تمام نقاط دنیا این تحلیل را انجام می دهند. همچنین سایت اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار (TESTMC.com) تحلیل TTM خیلی از شرکت ها برای هر سهم محاسبه میکند. و بر روی سایت قرار میدهد.
محاسبه سود هر سهم در مدل TTM :
در هر دوره ۳ ماهه شرکت های بورسی موظفاند که صورت های مالی شان را در سایت کدال – سامانه اطلاع رسانی ناشران منتشر کنند. در این گزارشات سود هر سهم در هر دورهی ۳ ماهه قابلمشاهده است. در مدل TTM، تمامی شرکت ها بر اساس EPS گزارش های مالی ۳ ماههی ۴ دوره اخیرشان (یک سال گذشته) بررسی میشوند.
- سودی که سهم در ۳ ماهه اول سال ۹۸ ساخته برابر ۱۲۴ ریال است.
- سودی که سهم در ۳ ماهه چهارم سال ۹۷ ساخته برابر ۱۵۸ ریال است.
- سودی که سهم در ۳ ماهه سوم سال ۹۷ ساخته برابر ۸۷ ریال است.
- سودی که سهم در ۳ ماهه دوم سال ۹۷ ساخته برابر ۵۹ ریال است.
به روش TTM سود هر سهم (EPS) برابر است با:
همانطور که میبینید درسایت سازمان بورس و اوراق بهادار، سود هر سهم در نماد غشهداب برابر با ۴۲۸ ریال است. از این روش برای محاسبه EPS یا سود هر سهم تمام شرکت های بورسی نیز استفاده میشود.
۴ نکته بسیار مهم در EPS:
- شرکت ها با شروع سال مالی جدید خود موظفاند صورت های مالی خود را هر ۳ ماه در کدال منتشر کنند.
- یکی از نشانههای زیان ده بودن هر شرکت EPS منفی آن شرکت است. منفی بودن EPS به این معنی است که هزینههای هر شرکت از درآمد آن بیشتر است. و اگر همین روال ادامه یابد سرمایه های سهامداران را به خطر میاندازند.
- ادامهدار بودن EPS خوب و سودسازی یکی از مهمترین نکاتی است که باید به آن توجه کرد. مسلما انتخاب شرکتی که در دورههای پیاپی و پشت سرهم سود سازی خوبی داشته بهتر از شرکتی است که دریک یا ۲ دوره سود مناسبی را کسب کرده است.
- در صورتهای مالی سالهای گذشته میتوان روند سوددهی و درآمد هر شرکت را بررسی کرد. همچنین در مورد سالهای آینده شرکت و محصولاتی که شرکت تولید میکند تحلیل کرد.
DPS به چه معناست؟
آن قسمتی از EPS که بین سهامداران تقسیم میشود DPS-Dividend Per Share گفته میشود. شرکت ها EPS را به چند بخش تقسیم میکنند. که مهمترین آنها DPS و سود انباشته است. در بین شرکت ها درصد سود تقسیمی یا DPS متفاوت است. در مجمع شرکت ها در خصوص اینکه چه مقدار از EPS بهعنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود تصمیمگیری میشود. زمان پرداخت این سود از زمان اعلام تا ۸ ماه بعدازآن است.
بهعنوانمثال استراتژی ۳ شرکت را در تقسیم سود نقدی پایان سال مالی خود را باهم بررسی میکنیم. شرکت معادن منگنز ایران (کمنگنز) در پایان سال مالی خود بیش از ۸۰ درصد از سود خود را بین سهامداران بهصورت سود نقدی هر سهم تقسیم کرده است. شرکت کارتن ایران (چکارن) در پایان سال مالی خود درصد کمی از سود خود رابین سهامداران بهصورت سود نقدی هر سهم تقسیم کرده است. شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان (ذوب) در پایان سال مالی خود سود نقدی بین سهامداران تقسیم نکرده است.
چنانچه تمایل دارید راجع به مجمع عمومی شرکت ها اطلاعاتی بیشتری بدانید. پیشنهادمی کنم مقاله ” مجمع عمومی شرکت ها چیست و چرا برگزار میشود؟ ” را مطالعه کنید.
تفاوت DPS و EPS در چیست؟
DPS و EPS هر دو از سود شرکت هستند و درواقع DPS خود بخشی از EPS به شمار میآید. تنها تفاوتشان این است که باهم برابر نیستند و مقدار DPS از EPS شرکت معمولا کمتر است. به این دلیل که شرکت ها علاقه دارند بخشی از سود را برای تامین نقدینگی نزد خود نگهدارند. به دلایلی ممکن است مقدار DPS از EPS بیشتر شود. مثلا شرکت ممکن است مقداری از سود انباشته ای که در سالهای گذشته داشته را همراه با سود امسال تقسیم کند. همین عامل باعث افزایش مقدار DPS از EPS میشود.
۳ نکته مهم که در مورد DPS باید بدانید
- معمولا شرکت ها بر اساس استراتژی که دارند برحسب شرایط مقداری از سود DPS را نزد خود نگه میدارند. و همه سود خود رابین سهامداران تقسیم نمیکنند.
- سودی که بهعنوان DPS در مجمع تصویب میشود به هر شخصی که در هنگام مجمع سهامدار شرکت باشد تعلق میگیرد. و میتواند روزی که سهم بعد از مجمع باز شد سهام خود را بفروشد.
- سیاستها و استراتژیهای هر شرکت با دیگر شرکت ها در زمانبندی پرداخت و میزان تقسیم سود متفاوت است. ولی میتوان با نگاه به گذشته سهم این رویه را بررسی کرد.
نتیجهگیری:
EPS یا سود خالص هر سهم به شما در شناسایی شرکت های سودآور کمک زیادی میکند. میتونید شرکت های زیان ده از سودآور را شناسایی کنید. در نهایت اقدام به خرید شرکت های سودآور کنید. همچنین برای اینکه بتوانید برای انجام معاملات بعدی خود با استفاده از EPS سهام موردنظر را تشخیص و شروع به سرمایهگذاری کنید. اگر قصد شرکت در مجمع سالیانه ای دارید، حتما به سیاستها و استراتژیهای هر شرکت با دیگر شرکت ها دقت کنید. نظر شما چیست؟ EPS هر سهم تاثیری در میزان رشد یا ریزش قیمت آن سهم میتواند داشته باشد یا خیر؟ [ads1]
سود نقدی سهام (DPS)
سودی که شرکت به صورت نقدی به سهامداران خود پرداخت میکند را سود نقدی میگویند
آشنایی با مفهوم: (Earning Per Share)EPS
سودآوری شرکت به ازای هر سهم را EPS مینامند.
برای محاسبه EPS، میبایست سود یکسال گذشته شرکت را بر تعداد سهمهای عرضه شده آن شرکت تقسیم کرد و به این صورت، سود شرکت به ازای هر سهم مشخص خواهد شد که به آن EPS می گویند.
شرکت سهامدار، EPS را به بخشهای مختلف تقسیم میکند مثلاً میتواند یک بخش از آن را ذخیره کند، بخشی را در مسیر توسعه شرکت استفاده کند و بخش دیگر را به سهامداران پرداخت کند.سود نقدی سهام (DPS)
به زبان ساده، شرکتها در پایان سال مالی به بررسی سود بدست آمده در طی سال مالی گذشته میپردازند، مثلاً شرکت پاکشو در پایان سال گذشته 100 میلیون تومان سود بدست آورده است.
برای شرکت فوق که 100 میلیون تومان سود داشته، با فرض 1 میلیون برگ سهم، محاسبه EPS به شرح زیر است:
100 = 100,000,000/1,000,000
EPS آن معادل 100 تومان است که از تقسیم سود نقدی (100 میلیون تومان) به تعداد سهامداران یا تعداد برگههای سهم آن شرکت (1 میلیون) بدست آمده است.
و اما سود نقدی، بخشی از EPS هست که بین سهامدارن تقسیم میشود. نام دیگر سود نقدی DPS است که مخفف کلمه Dividend Per Share است.
نکته: سود نقدی به سهامدارانی تعلق میگیرد که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهامدار آن شرکت باشند
برای دریافت سود نقدی 3 روش وجود دارد:
فکس کردن اطلاعات: در این روش شرکت در سامانه کدال اعلام میکند که سهامداران اطلاعات خود را به شماره فکس شرکت ارسال کنند و پس از بررسی اطلاعات سهامداران، مبلغ سود نقدی را به حساب سهامدار واریز میکند.
مراجعه حضوری: شرکت در سامانه کدال اعلام میکند که سهامداران به بانکی که در اطلاعیه معرفی خواهد کرد، مراجعه کنند و سود نقدی خود رو دریافت نمایند. در این روش اگر شما در بانک مدنظر حساب نداشته باشید پول را به صورت اسکناس به شما تحویل خواهند داد.
سجام: در این روش، شرکت مورد نظر، بعد از مشخص شدن مبلغ سود نقدی، مطابق با بازه زمانی اعلام شده در سایت کدال، از طریق اطلاعات ثبت شده مشتریان در سجام، سود را به حساب مشتری واریز میکند.
سوال: چگونه از سودهای نقدی خود مطلع شویم؟
تماس تلفنی با امور سهام شرکت مذکور و جویا شدن مبلغ سود نقدی خود
ورود به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به آدرس https://ddn.csdiran.ir قسمت سودهای تعلق گرفته از سال 96 به بعد
نکته: در صورت نیاز میتوانید به آموزش نحوه ورود به رگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به این لینک مراجعه کنید.
شرکتهای بورسی چقدر از سود خود را تقسیم میکنند؟
یک استاد دانشگاه در سلسه مطالبی با محوریت «درسگونههایی از اقتصاد مالی برای فصل مجامع» به تشریح مفاهیم علمی و کاربردی اقتصاد مالی و بازار پول و سرمایه پرداخته که در این گزارش موضوع «نسبت پرداخت سود تقسیمی» را در یادداشتی اختصاصی برای ایبِنا تشریح کرده است.
به گزارش خبرنگار ایبِنا، به کسر یا نسبت میزان مبلغی از درآمد خالص شرکت که به سهامداران آن پرداخت میشود "نسبت پرداخت سود تقسیمی یا نقدی" میگویند. این درصدی از سود (Earning) پرداختی به سهامداران از طریق سود تقسیمی یا نقدی است. میزان مبلغی که به سهامداران پرداخت نمیشود، سود انباشتهای است که صرف عملیات اصلی شرکت و توسعه آن می شود. گاهی برای سهولت به نسبت فوق "نسبت پرداخت (Payout ratio) نیز میگویند.
فرمول و چگونگی محاسبه نرخ پرداخت سود تقسیمی :
با تقسیم سود تقسیمی سالیانه هر سهم (DPS) به سود هر سهم (EPS) و یا از تقسیم سود نقدی بر درآمد خالص نسبت پرداخت سود تقسیمی و یا نسبت سود نقدی پرداختی بدست میآید.
و یا نسبت مزبور را میتوان از طریق فرمول زیر به دست آورد.
بر مبنای هر سهم "نسبت حفظ و نگهداری" را میتوان به صورت زیر نوشت:
که در آن سود هر سهم = EPS و سود تقسیمی یا نقدی هر سهم = DPS است.
نکته مهم برای یادآوری آنست که نسبت سود تقسیمی که به سهامداران پرداخت میشود (DPR) مبیین آنست که چه مقدار پول یک شرکت به سهامداران آن برگشت شده و چه مقدار در دست شرکت باقی مانده تا برای رشد سرمایهگذاری مجدد شود و یا برای پرداخت بدهی و یا اضافه کردن به ذخایر نقدی (سود انباشته و ذخیره ها) از آن استفاده شود.
پیام این نسبت برای شما چیست؟
در تفسیر و تعبیر نسبت پرداخت سود تقسیمی یا نقدی باید ملاحظات چندی را لحاظ نمود که مهمترین آن سطح "بلوغ" (maturity) و کمال سازمانی یک شرکت است. برا یک شرکت نوپا که برای رشد و شکوفایی در صحنه رقابت جهتگیری کرده و هدفش بسط و توسعه و عرضه محصولات جدید است و تلاش دارد بازارهای جدیدی را تسخیر کند و بر سهم و قدرت بازار خود بیفزاید، باید انتظار داشت که تمام یا بیشتر سود خود را صرف سرمایهگذاری مجدد کند و لذا نسبت پرداختی ناچیز و یا صفر داشته باشد. بنابراین، نسبت پرداخت (PR) برای شرکتهایی که تمامی درآمد خالص خود را به صورت سود تقسیمی و نقدی میپردازند ۱۰۰ درصد و برای شرکتهایی که سود نقدی نمیپردازند صفر درصد است.
از طرف دیگر، شرکتهای صاحب نام و با سابقه و قدر مثل اپل که اکثراً سود نقدی ناچیز یا صفر دارند وقتی به نقطهای از رشد میرسند سود تقسیمی یا نقدی میپردازند. در همین اپل در ۲۰۱۲ بعد از آنکه حدود ۲۰ سال سود تقسیمی نمیپرداخت، تعویض مدیرعامل و نگرش جدید در "سیاست سود نقدی" شرکت باعث شد بین سهامداران خود سود تقسیمی توزیع کند.
پایداری سود تقسیمی و نقدی:
همچنین "نسبت پرداخت" برای ارزیابی پایداری سود تقسیمی مفید است. شرکتها به شدت برای کاهش سود تقسیمی از خود رغبتی نشان نمیدهند، چرا که این امر قیمت سهام آنها را کاهش میدهد و انعکاسی از ضعف مدیریت است. نکته مهم آنست که سرمایهگذاران در مورد انتظارات سود آتی شرکتها دیدی آیندهنگر بجای گذشتهنگر به نسبت پرداخت داشته باشند. روند بلند مدت نسبت پرداخت نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
افزایش پیوسته این نسبت میتواند گویای آن باشد که کسب و کار مزبور مرحله بلوغ را رد کرده و از سلامت و بنیه خوبی بهرهمند است و برعکس سود تقسیمی جهشی میتواند به معنی عدم پایداری آن بحساب آید.
چگونه نسبت پرداخت بکار گرفته میشود : مثال
شرکتهایی که در پایان دوره مالی خود سود ساختهاند میتوانند آن را در راههای گوناگونی صرف کنند. آنها میتوانند بخشی از آن را بین سهامداران توزیع کنند و بخشی را برای رشد و بسط و توسعه شرکت و کسب و کار خود به کار گیرند. سهمی و بخشی از آن سود که شرکت انتخاب میکند تا به سهامداران بپردازد با "نسبت پرداخت" اندازهگیری میشود. در سوم ژانویه ۲۰۲۲ ، EPS یا سود هر سهم اپل ۵.۶۷ دلار بود که به ازای هر سهم ۰.۸۷ دلار سود نقدی پرداخت کرد. بنابراین با تقسیم ۰.۸۷ بر ۵.۶۷ داریم ۱۵.۳درصد که "نسبت پرداخت" سود نقدی سهام (DPS) سهم اپل است.
عموماً محاسبه نسبت مزبور بر مبنای هر سهم محاسبه میشود، مثل مثال بالا. بنابراین برای بدست آوردن آن نسبت باید سود تقسیمی یا نقدی سالیانه هر سهم عادی بر سود هر سهم (EPS) تقسیم کرد.
سود تقسیمی پرداختی در مقابل بازدهی سود تقسیمی:
وقتی این دو معیار را با یکدیگر مقایسه میکنیم، این نکته مهم است که بدانیم "بازدهی سود تقسیمی" آنچه به شما میگوید آنست که چه نرخی از بازده به شکل سود تقسیمی نقد به سهامداران تعلق میگیرد، ولی "نسبت سود تقسیمی پرداختی" مبیین آنست که چه مقدار از عایدی خالص شرکت بعنوان سود تقسیمی پرداخت سود نقدی سهام (DPS) شده است.
در حالیکه بازدهی سود تقسیمی عموماً شناختهتر و با وسواس و دقت بررسی شده است، بسیاری بر این باورند که نسبت سود تقسیمی پرداختی نماگر بهتری برای تواناییهای توزیع سود تقسیمی توسط شرکت بطور منظم و پیوسته در آینده به حساب میآید. نسبت سود تقسیمی پرداختی به شدت به "جریان نقد (cash flow) شرکت مرتبط است.
بازدهی تقسیمی نشانگر آنست که چه مقدار یک شرکت در طول یکسال از پولی که سهامداران بابت خرید سهم شرکت پرداخته اند در قالب سود نقدی و تقسیمی بدانها برگردانده است.
همانطور که در یادداشتهای قبلی اشاره شد بازدهی مزبور بصورت درصد بیان می شود و نه یک میزان و مبلغ به تومان. این امر باعث سهولت آن میشود که ببینیم چه مقدار بازده به ازای هر تومان (هر واحد پولی) سرمایهگذاری شده توسط سهامدار از طریق سود تقسیمی یا نقدی بدست او میرسد. بازدهی مزبور از رابطه زیر بدست میآید:
میبینید که چگونه افزایش قیمت سهم درصد بازدهی سود تقسیمی را کاهش می دهد و برعکس اگر قیمت سهم کاهش یابد بازدهی مزبور افزایش می یابد.
آیا یک نسبت سود تقسیمی پرداختی بالا خوب است؟
یک نسبت سود تقسیمی پرداختی همیشه نزد سرمایه گذاران فعال ارزشمند تلقی نمیشود. معمولاً یک نسبت سود تقسیمی بالا میتواند حکایت از آن داشته باشد که شرکت بر چهره اوضاع و احوال به وضعیت خود در مقابل دیدگان سرمایهگذاران با پیشنهاد و عرضه سود نقدی افراطی و مبالغه آمیز نقاب زده است و به همین سادگی باید گفت شرکت طرحی ندارد تا بطور جسورانه "سرمایه در گردش" (Working Capita) را بسط و توسعه دهد.
دیدگاه شما