پیگیری‌های سازمان بورس، جلوی زیان چند صد میلیاردی صنایع را گرفت
عشقی، رئیس سازمان بورس گفت: بسته ۱۰ حمایت از بازار سرمایه موارد مهم و کلیدی داشت، که برخی از آنها برای نخستین بار به تصویب رسیده بود.
به گزارش بازار، «مجید عشقی»، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگو با روزنامه ایران، درباره عملکرد یک ساله دولت در حوزه بازار سرمایه توضیحاتی ارائه داد.
متن کامل این مصاحبه در ادامه بدین شرح است:
بازار سرمایه‌ای که به دولت سیزدهم تحویل داده شد، چطور بود و برای بازگشت اعتماد و سرمایه مردم به بورس چه کردید؟
با روی کار آمدن دولت جدید و به تبع آن پس از دو ماه تغییر مدیریت در سازمان بورس، شاهد یکسری ضعف‌ها و آسیب‌ها در بخش بازار سرمایه بودیم، نخستین آن از بین رفتن اعتماد عامه مردم بود، دومین چالش و ضعفی که وجود داشت، این است که تصمیمات خیلی سریع و بدون رویه خاصی تغییر پیدا می‌کرد. پیش‌بینی‌پذیری و ثبات در بازار به اشکال مختلف به خاطر سیاستهای متغیر دولت قبل از بین رفته بود و همچنین اصلاحات لازم روی بخشی از دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها انجام نشده بود. همچنین ابهامات ساختاری که در اقتصاد وجود داشت، مزید بر علت شد که در نهایت با یک بازار متلاطم و غیر پیش‌بینی‌پذیر مواجه باشیم. بنابراین نخستین سیاست مدیریت جدید این بود که کارآمدی، شفافیت و پیش‌بینی‌پذیری را به بازار بازگرداند.
موضوع دوم این است که ریزساختارهایی در بازار وجود دارد، که ملزومات فنی خود را می‌طلبد و باید با یک نگاه فنی و دقیقی برای رفع آن اقدام شود. از همان بدو شروع کار، این اصلاحات آغاز شد و برخی اصلاح رویه‌ها و روندها هم مانند ترویج سهامداری غیرمستقیم، شکست انحصار در مجوزها نیز در دستور کار قرار گرفت که تا حد بسیار قابل قبولی در مقایسه با ادوار گذشته پیشرفت کرده است.
سال گذشته بسته حمایتی ۱۰ بندی دولت برای ساماندهی بازار سرمایه هم تدارک دیده شد، در این مورد توضیح می‌دهید که چه اقداماتی انجام شده است؟
بسته حمایتی از بازار سرمایه با پیگیری‌های سازمان بورس در ستاد اقتصادی دولت به تصویب رسید و در بهمن ماه بود که توسط معاون اول رئیس جمهور به دستگاه‌ها ابلاغ شد. این بسته ۱۰ بندی موارد مهم و کلیدی داشت که برای تلاطمی در قیمت بورس نخستین بار بعضی از آنها به تصویب رسیده بود که شاید بتوان گفت مهمترین بند آن ایجاد سقف ریالی برای نرخ سوخت صنایع و خوراک پتروشیمی‌ها بود. به‌واسطه بحران گازی اروپا و بعد از آن هم جنگ اوکراین و روسیه که موجب کاهش صادرات گاز اروپا شد، قیمت در کشورهای اروپایی جهش ۱۰ تا ۱۲ برابری را تجربه کرد.
باید توجه کرد که نرخ‌گذاری گاز یک بحث منطقه‌ای است و وزارت نفت فرمولی را متناسب با چهار نرخ هاب جهانی و فروش داخل گذاشته بود که به تناسب اینکه در آن طرف نرخ‌ها به واسطه یک عامل بیرونی و غیراقتصادی یک جهش ۱۰ تا ۱۲ برابری کرده بودند، نرخ‌های داخل هم به شدت متلاطم می‌شد و به شدت بالاتر می‌رفت که آسیب غیرقابل جبرانی به صنایع می‌زد. با پیگیری‌های بسیار زیادی که سازمان انجام داد، سقف ریالی برای نرخ گاز گذاشته شد و فقط در همین فقره اگر آن سقف گذاشته نمی‌شد، امروز گاز صنایع شاید با نرخ معادل ۱۹ یا ۲۰ هزار تومان به دستشان می‌رسید اما اکنون این سقف زیر ۵ هزار تومان است. همین اختلاف قیمت باعث می‌شد که زیان چند صد هزار میلیارد تومانی به صنایع تحمیل و به تعطیلی بسیاری از آنها موجب می‌شد. در نتیجه شاخص کل بورس هم یک ریزش جدی را تجربه می‌کرد که با تصمیم پیش‌دستانه‌ای که گرفته شد، این اتفاق رخ نداد. موارد دیگری هم در آن ۱۰ بند بود، مانند اینکه پنج درصد مالیات سالانه شرکت‌ها کاهش پیدا کرد که معادل ۷-۸ هزار میلیارد تومان تزریق منابع به آنها بود، بحث عرضه‌های اولیه ساماندهی شد و موضوع اختصاص منابع برای صندوق تثبیت و توسعه بازار بود که دنبال شد.
در موضوع عادلانه کردن رویه‌ها چه اقداماتی انجام شد؟
ما به جز عوامل بیرونی، عوامل داخلی را هم در بازار سرمایه پیگیری کردیم که یکی از اصلی‌ترین موضوعات یعنی عدالت در معاملات را برگرداند. در موضوع ریزساختارهایی که اشاره کردم، نمایش عمق مظنه به همه فعالین بود که پیش از این پنج ردیف عمق مظنه را افرادی که کد آنلاین داشتند می‌توانستند در نرم‌افزار خودشان ببینند. عمق سفارشات تنها برای افرادی که پشت استیشن‌های حرفه‌ای معاملاتی، معامله می‌کردند یا افرادی که از طریق کارگزاری معامله می‌کردند، مشاهده می‌کردند و به هر حال یک بی‌عدالتی بود که برای اولین بار در دنیا کل اطلاعات به صورت رایگان در اختیار عموم قرار داده شد. در دنیا مرسوم است که یک یا دو ردیف اطلاعات و با نهایتاً سه ردیف را نمایش می‌دهند و الباقی، مستلزم پرداخت هزینه جداست که طبعاً با هزینه‌های بالایی هم که اعلام می‌شود افرادی که مقداری خبره‌تر هستند، در معرض خرید این اطلاعات هستند اما در بازار سرمایه ایران این موضوع به صورت رایگان در اختیار همه قرار داده شد.
موضوع بازگرداندن سود معوق سهامداران هم در این دوره انجام شد، در این مورد توضیح می‌دهید؟
یکی دیگر از موضوعات چالش‌برانگیز، این بود که مردم فرضاً در ۱۰ یا ۲۰ شرکت سهام داشته باشند و تاریخ برگزاری مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها متفاوت است، در این برهه ممکن است آن سهمی که مردم دارند، عدد خردی باشد و پیشتر از این، راه‌های پرداخت سود به فراخور هر شرکت متفاوت بود. ممکن بود شرکتی اعلام کند در طی سال فقط سه روز فرصت دارید به فلان بانک مراجعه کنید و در آن بانک هم منحصراً باید حساب باز کنید و بعضاً پول را در آن حساب واریز می‌کردند و یا بعضا نقدی پرداخت می شد و سهامداران به صورت خیلی خرد مثلاً با ۵۳۶ تومان مواجه می‌شدند. این موارد چالش های جدی بود که مثلاً برخی شرکت‌ها اعلام می کردند برگه را تکمیل و برای ما فکس کنید، برخی هم می‌گفتند که ایمیل کنید و هر شرکتی با یک روشی کار می‌کرد و این منتج به دو آسیب جدی می‌شد، نخست این که بسیاری از سهامداران ممکن بود فراموش کنند سودی به آنها تعلق گرفته است و مشمول گذر زمان شود و دیگر اینکه شرکت، دیگر پاسخگویی لازم را نداشته باشد. این موضوع را از لحاظ قانونی دنبال کردیم که شرکت‌ها ملزم شوند منحصراً از سامانه پرداخت سود سجام اقدام کنند و ناشرین باید در آنجا ثبت‌نام کنند و هر سهامداری به فراخور کد ملی و شماره شبایی که داده است، هرگونه سودی از هر شرکتی و هر حق تقدم استفاده نشده‌ای داشته باشد، منحصراً از همین مسیر واریز شود.
درباره ساماندهی سهام عدالت چه اقداماتی انجام دادید؟
سهام عدالت به واسطه تصمیمات غلط گذشته کلاف سردرگم و پیچیده‌ای شده بود که در بدو ورود بحث تقسیم و پرداخت سودها را ساماندهی کردیم و از ناشران خواستیم که سودها را به صورت معین و مشخص و منظم به حساب متمرکز سمات واریز کنند و ما در همان لحظه مبالغ را به صورت یکجا برای مردم ارسال کردیم. در ادوار گذشته اگر خاطرتان باشد سود سهام عدالت در دو مرحله در زمان‌های نامشخصی یکی ۹۷ هزار تومان و یکی ۷۷ هزار تومان واریز می‌شد که جمعاً چیزی بالغ بر ۱۷۰ هزار تومان طی دو مرحله بود؛ اما امسال پیگیری شد که به صورت متمرکز با یک افزایش تقریباً ۲.۷ برابری از ۱۷۵ هزار تومان به ۵۷۷ هزار تومان رسید و به صورت یکجا پیش از عید واریز شد که اخبار خوشحال‌کننده ای برای برخی از اقشار مقداری ضعیف بود که با این شرایط تورم، گرانی و پیک هزینه‌هایی که دارند، به یکباره برای یک خانواده پنج نفره چیزی حدود ۳ میلیون تومان پرداخت شد.
این رویه ادامه دار خواهد بود؟
حتماً پیگیری می‌کنیم که در سال جاری و آینده هم به همین منوال اتفاق بیفتد و حتماً رشد قابل توجهی هم در رشد سود این سهام وجود دارد تا موجب رفع شدن بخشی از نیازهای مردم را در پایان سال فراهم کند.
چه اقداماتی در بحث دولت الکترونیک انجام شده است؟
در بحث دولت الکترونیک هم اتفاقات جدی در سازمان پیگیری شد. بازارهای مالی همیشه پیشتاز حوزه فناوری اطلاعات بوده‌اند و بازار سرمایه هم به نوعی همیشه در بین بازارهای مالی و سرمایه‌ای پیشتاز بوده است که در این مورد بحث صدور مجوزها مطرح بود و ضمن اینکه یک انحصار چند ساله در بسیاری از مجوزها شکل گرفته بود. به طور مثال مجوز جدید کارگزاری بورس از سال ۱۳۸۸ صادر نشده بود و ما در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بالغ بر ۱۲ مجوز موافقت اصولی و فعالیت کارگزاری اعطا کردیم که تحول بزرگی بود و سال‌های سال افرادی در انتظار این اتفاق بودند. در همین زمینه بحث صدور مجوز نهادهای مالی که شعار آن توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم بود را دنبال کردیم که انواع و اقسام صندوق‌های مختلف طراحی شد؛ مثل صندوق‌های طلا، املاک و مستغلات و حتی بحث صندوق در صندوق و صندوق‌های اهرمی که مواردی بود که پیش از این برای آنها مجوزی صادر نشده بود و برای اولین بار برای آنها مجوز صادر شد.
از همه مهم‌تر مجوز صندوق‌های تضمین اصل سرمایه داده شد که شاهد بودیم بعضی از مردم یا به واسطه القائات و تبلیغات نادرست و یا به واسطه ورود نامناسب از نظر زمانی و ورود به بازارهای پرریسک که بازارهای پایه فرابورس بودند، بعضاً ضرر و زیان‌های جدی و هنگفتی را متحمل شدند و شاید برخی پس‌انداز زندگی‌شان و یا جهیزیه دخترشان و ماشین سواری مورد استفاده‌شان را فروخته بودند به این امید که بتوانند با یک بازدهی مناسب، لوازم زندگی بهتری تهیه کنند، اما بخش زیادی از سرمایه‌شان از بین رفت. این صندوق‌های تضمین اصل سرمایه به همین علت ایجاد شد که اگر بازار متوجه تلاطم و نوسانی شد و ریزشی در آن شکل گرفت، مردم بتوانند اصل سرمایه خود را حفظ کنند و اگر بازار صعودی شد بتوانند سود خودشان را دریافت کنند و این اتفاق بزرگ و مهمی بود و یکی از مهمترین اتفاقاتی بود که برای موضوع سهامداری غیرمستقیم رخ داد تا دیگر به این شکل شاهد تجربیات تلخ سال‌های گذشته نباشیم.
سایر مجوزها و انواع سبدگردان‌ها و نهادهای مالی و پردازش اطلاعات مالی و مشاوره سرمایه‌گذاری و . در حال صادر شدن است و نکته مهم این است که به صورت یکپارچه در سامانه‌ای به اسم ثمین، مدارک مورد نیاز، مراحل کار و اتصال آن به درگاه ملی مجوزها صورت گرفته است تا دیگر موضوع امضاهای طلایی و تصمیمات و سلیقه‌های شخصی به هیچ وجهی ورود نداشته باشد، اگرچه تاکنون هم سازوکار وجود داشته و شفاف بوده است اما با سامانه ای شدن و تحت نظارت بودن آن و اتصال به درگاه ملی مجوزها تقریباً هر نقصی که وجود داشته باشد، پیگیری و مرتفع شده است و این مسیر اصلاح با همین شدت دنبال خواهد شد.
چه اقداماتی در بحث مربوط به حجم مبنا و دامنه نوسان انجام شده است؟
از مباحث اصلاح ریزساختارها که پیشتر اشاره شد، موضوع اصلاح حجم مبنا برای بسیاری از نمادها و افزایش تدریجی دامنه نوسان بود که دامنه نوسان هم قویاً مورد مطالبه فعالین و پیشکسوتان بازار بود و به هر دلیلی در ادوار مختلف روی نداده بود و سامانه محدودیتی بین مثبت و منفی پنج درصد در بازارهای اول و دوم و بورس و فرابورس داشت. سازمان بورس با برنامه‌ریزی و تحلیل دقیق داده‌ها، به این نتیجه رسید که می‌تواند دامنه نوسان را به صورت پلکانی افزایش دهد که در فصل بهار یک درصد و در فصل تابستان هم یک درصد افزایش دامنه نوسان داشته باشیم و دریافت بازخوردها از بازار و تحلیل دقیق داده در فرصت مناسب به سمت افزایش دامنه نوسان تا حدود ۱۰ درصد حرکت می‌کنیم. این خود موجی از نشاط و امید را بین فعالان بازار ثانویه تزریق می‌کند و منتج به کارآمدی و حرفه‌ای‌تر شدن بازار سرمایه می‌شود.
عملکرد سازمان بورس در حوزه نظارتی چگونه بوده است؟
یکی از موضوعات دیگر بحث‌های نظارتی است که همیشه مورد مطالبه بوده و چهار سامانه نظارتی تقریباً در همان بهمن و اسفند سال ۱۴۰۰ با پیگیری‌هایی که انجام شد به نتیجه رسید و رونمایی شد و بسیاری از فرایندهای نظارتی که شاید پیشتر، بخشی از آن سامانه‌ای و بخشی چشمی بود، اکنون به صورت کاملاً الکترونیکی انجام می‌شود که این موضوع کارآمدی را ارتقا داده است. در کنار آن تدوین آیین‌نامه‌هایی را برای پاداش به سوت‌زنانی که تخلفی را اعلام می‌کنند داشتیم که سال گذشته نیز نزدیک به ۱۰۰ میلیون تومان به دو نفر از بزرگوارانی که تخلفات را گزارش کرده بودند، بعد از بررسی‌های فنی و دقیق منتهی به احراز تخلف شده و این پاداش پرداخت شد و بعد از تعداد گزارشاتی که ارسال شد، رشد بسیار جدی را پیدا کرد. گزارشات به صورت فنی در حال بررسی است و به مجرد اینکه آن تخلف و گزارشی که از سوی دوستان اعلام شده است، محرز و تأیید شود، حتماً ما به صورت کاملاً محرمانه و بدون اینکه حتی خود پرسنل درگیر در فرایند سوت‌زنی و بررسی‌ها، هویت سوت‌زن را بدانند، طی پروتکل‌های امنیتی دقیقی پاداش به حساب‌شان واریز می‌شود و حتی در صورت شکل‌گیری هرگونه چالش حقوقی برای آن فرد، ساختار حقوقی سازمان همه هزینه‌ها و پشتیبانی‌های لازم را انجام می‌دهد تا در آن مورد خاص حقی از آن فرد سوت‌زن تضییع نشود.
درباره ارتقای کارآمدی بورس‌های کالایی چه اقداماتی را در کارنامه عملکرد خود دارید؟
موضوع بعدی بحث ارتقای کارآمدی بورس‌های کالایی بود که انواع گواهی‌های سلف محصولات صادراتی، آنجا انجام می‌شود، این گواهی‌ها به شدت هم ارتقای بازار سرمایه را به دنبال دارند و هم ساختار کلی کشور می‌تواند به سمتی حرکت کند که اساساً تولید کشور اسیر نوسانات قیمتی و تورمی نشود و بتواند به صورت یکپارچه فرایند دسترسی به محصولات اولیه و فروش محصول نهایی را تضمین کند که این باعث بازگرداندن ثبات می‌شود. ممکن است در اقتصاد و در نرخ ارز دچار تلاطمی شوید و این ابزارها موجب می‌شوند که این تلاطم به بدنه تولید منتقل نشود و تولید افت نکند در حالی که در اثر نوسانات همیشه آسیب جدی به تولید وارد شده؛ ولی با توسعه این ابزارها حتما تا حد زیادی این مشکلات مرتفع خواهد شد و این یکی از دستاوردهای جدی است یا در حوزه خودرو، عرضه خودرو فدیلیتی و دیگنیتی را اگر آگهی‌هایی که دلالان در دیوار و . می‌زدند دنبال کنید، همان روز عرضه و موقعی که خبر آن منتشر شد، حداقل ۱۰ میلیون کاهش پیدا کرد و خودرویی که در بازار یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بود در نهایت با قیمتی که در بورس کالا تعیین شد و با عوارض آن یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان به دست مشتری رسید و اختلاف ۳۰۰ میلیونی اختلافی بود که پیش از این مردم به ناحق به دلالان پرداخت می‌کردند و اکنون مبلغ کمتری را برای خرید خودرو پرداخت می‌کنند و کارخانه هم با قیمتی که حدود ۸۵۰ میلیون قیمت‌گذاری می‌شد، حدود ۱۵۰ میلیون تومان عایدی بیشتری نصیبش شد، این باعث شده است که این اختلاف ۶۰۰ میلیون تومان که پیشتر از این به جیب دلال می‌رفت اکنون به جیب تولیدکننده و نهایتاً سهامدار شرکت بازگردد و از طرفی از جیب مصرف‌کننده هم بیرون نمی‌رود و این اقدام تحول بسیار بزرگی بود.
در سایر حوزه‌هایی هم که به هر نوعی رانت و توزیع رانت و پخش رانت رخ می‌دهد، با ساز و کارهای بورس‌های کالایی حتماً از بین خواهد رفت و امیدوارم که در همه محصولات در سال جاری این اتفاق رخ دهد و ما موانع و چالش‌هایی که بوده است را بتوانیم برداریم و کارآمدی را به بازار بازگردانیم.
یکی دیگر از مواردی که در هفته های اخیر افتتاح شد سامانه توثیق هوشمند سهام است، درباره این موضوع و اجرای آن هم توضیح دهید.
بله، یک موضوع بسیار مهم دیگری هم که در سازمان بورس و اوراق بهادار رخ داد، بحث سامانه توثیق الکترونیکی هوشمند ستاره بود؛ پیشتر از این افرادی که سهامی داشتند، اگر به هر دلیلی به پول نقدی احتیاج داشتند باید بخشی از سهام خود را می‌فروختند یا اعتباری از کارگزاری دریافت می‌کردند، که کارگزاری هم در نقد کردن اعتبار یکسری دستورالعمل‌های سختگیرانه داشت. ضمن اینکه آن دستورالعمل اصلاح شد، روش جایگزینی هم اعلام شد که مردم به صورت کاملاً الکترونیک و بدون نیاز به مراجعه حضوری به هیچ ساختاری، اگر قصد گرفتن تسهیلاتی از بانک دارند، شاید بانک به آنها اعلام کند که یک یا دو ضامن بیاورد، کسر از حقوق و سند ملک و . بیاورد که فرایندی هم زمان‌بر و هم هزینه‌بر است؛ اما ممکن است شما سهامی در بورس داشته باشید، کاملاً الکترونیکی همان‌جا با تلفن همراه‌تان به بانک این اجازه را می‌دهید که اگر سهام مشخصی را دارید، مبلغی از آن را به صورت هوشمند بلوک کرده و آن بلوک پشتوانه تسهیلات می‌شود و بانک هم با خیال راحت و بدون دریافت هیچگونه ضمانتنامه‌ای وام را به حساب شما واریز خواهد کرد. این موضوع یک تحول نهادی و زیرساختی بزرگ در اقتصاد کشور است.
به زودی سیل نقدینگی بورس را در می‌نوردد
بازار سهام دوباره در مسیر رشد قرار گرفته است و برخی کارشناسان از ثبت رکوردهای جدید خبر می‌دهند. به گزارش صدای بورس، محسن عباسی، دکترای مدیریت مالی و مدرس دانشگاه در یادداشتی به بررسی روند کنونی بورس و رفتار سرمایه‌گذاران پرداخته است. همانطور که پیش‌بینی می‌شد، بورس پس از استراحتی کوتاه مدت، دوباره در مسیر رشد قرار گرفته است. در خصوص وضعیت بازارها پیشتر مطالبی را عنوان کرده‌ام. در این نوشتار قصد دارم به رفتار اقتصادی مردم نگاهی داشته باشم تا ببینیم بورس چه جایگاهی در تفکرات اقتصادی مردم دارد.
در فروش محصولات بی کیفیت ایران خودرو بیش از ۴ میلیون نفر ثبت‌نام می‌کنند، تعداد افراد متقاضی چند ده برابر کل خودروهای ثبت‌نامی است ولی برای صندوق etf بورسی که زیر قیمت عرضه شد فقط ۳۰ درصد از کل یونیت‌های صندوق فروش رفته است! اینکه مردم اینگونه رفتار می‌کنند به علت عدم شناخت از بازارهای سرمایه‌گذاری خصوصا بورس و ابزارهای مالی بورس است و علت دیگر هم، ترس از تورم آینده و ناتوانی در پیش‌بینی از اقتصاد کشور در ماه‌های آتی است. پیشتر عنوان کردم که اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی و آموزش از طرفِ متولی آموزشِ بورس یعنی شرکت اطلاع‌رسانی بورس ضعیف است. حتما جداگانه در این خصوص صحبت خواهم کرد. احساسِ هر پدیده‌ای از خودِ آن پدیده قوی‌تر است. احساس ترس، از خود ترس مخرب‌تر است. مردم، احساس ترس نسبت به آینده اقتصاد و قیمت‌ها می‌کنند و به هر کالای بادوامی برای ایجاد سپر تورمی، چنگ می‌زنند. این ایرادِ مردم نیست و اگر مردم سوییس هم شرایط اقتصاد ما را داشتند، همین‌کار را می‌کردند. این یک واکنش طبیعی به کنش و واکنش‌های اقتصادی کشور است. مسکن و بانک گزینه جذابی نیستند، مردم به علت محدودیت معاملات و کنترل شدید آن بازارها و عدم جذابیت قیمتی به سایر بازارها رو آورده‌اند، از جمله بورس! اما توده مردمی که الان در بورس فعالیت می‌کنند، ناآگاه هستند و با کوچکترین تلاطمی، اقدام به رفتارهای هیجانی می‌کنند. اگرچه این هیجانات در طول زمان کمی کاهش می‌یاید و معامله‌گران با تجربه‌تر می‌شوند اما هم‌زمان با ورود این افراد باید آموزش و فرهنگ‌سازی عمومی درباره بورس را نهادینه کنیم. ثبت‌نام خودرو یک تلنگر برای بورس بود و این پیغام بزرگ را برای متولیان اقتصاد و بازار سرمایه داشت: «هرگونه فرصت سرمایه‌گذاریِ امن‌تر و شناخته‌شده‌تر به سرعت مورد استقبال قرار خواهد گرفت، فارغ از اینکه کیفیت واقعی آن سرمایه‌گذاری چه باشد!» مردمی که چوب حراج به سهام خود زدند (که از نظر من برخی سهام تا ۲ الی ۳ برابر قیمت فعلی رشد خواهند کرد!) و برای شرکت در قرعه‌کشی خودرویی ثبت‌نام کردند که معلوم نیست کِی تولید می‌شود و کِی به دستشان می‌رسد و چقدر قرار است از آن سود کنند!
کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به روزنامه همدلی است. طراحی و پیاده سازی: تیم قدرتمند فایکو (فناوران امن پرداز)
نشست پرسش و پاسخ سهامداران معترض با مسئولان بورس/ حساب صندوق توسعه ملی از حساب بانک مرکزی جدا می‌شود
اظهارات مدیرعامل بورس مبنی بر اینکه مشکل اصلی بورس کاهش قیمت نفت و کسری بودجه است، گروه ملی فولاد اهواز به حالت نیمه‌تعطیل درآمد، اظهارات معاون وزیر نیرو مبنی براینکه ۳۲هزار مگاوات برق در تابستان کسری داریم و. از مهمترین اخبار اقتصادی امروز است.
به گزارش خبرگزاری فارس، گزیده ای از مهمترین اخبار اقتصادی امروز چهارشنبه اول بهمن‌ماه 1393 به شرح زیر است:
تیم کوک مدیر عامل فعلی شرکت اپل دو برابر بیشتر از استیو جابز وقت صرف لابی کردن با سیاستمداران آمریکایی می‌کند. این در حالی است که اپل در سال 2009 تنها با نمایندگان کنگره و شش نهاد دولتی لابی می کرد و صرفا 1.5 میلیون دلار بودجه صرف این کار نمود. اما این رقم در بازه زمانی ژانویه تا اکتبر سال 2014 به تقریبا 3 میلیون دلار رسیده و قطعا در کل سال 2014 نسبت به سال قبل از آن دو برابر شده است.
بر اساس اعلام منابع رسمی، به رغم اینکه حقوق رئیس جمهور چین به تازگی 60 درصد رشد داشته است، با این حال اوباما بیش از 18 برابر حقوق رئیس جمهور چین دریافت می‌کند. بنا به اعلام منابع رسمی، حقوق رسمی رئیس جمهور آمریکا معادل 400 هزار دلار اعلام شده است و به گزارش سی ان ان وی در آخرین اعلام خود از دریافت 481 هزار و 98 دلار حقوق و مزایا طی یک سال خبر داده است.
رویترز اعلام کرد: وزارت نفت لیبی از مفقود شدن یکی از مقامات ارشد این وزارتخانه خبر داد. اختلافات داخلی بر سر اداره وزارت نفت این کشور افزایش یافته است. سمیر کمال، مدیر بخش برنامه ریزی وزارت نفت لیبی و نماینده این کشور در اوپک از روز پنجشنبه هفته گذشته مفقود شده است و به دلیل افزایش آدم ربایی در میان مقامات لیبیایی این احتمال وجود دارد که این شخصیت نیز از سوی گروه های تروریستی این کشور ربوده شده باشد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: رئیس‌جمهور دستور داده تا آخر سال 1000 میلیارد تومان یارانه به تولید پرداخت شود. به گزارش فارس پیش از این وزیر اقتصاد گفته بود، در قانون بودجه هرچه برای یارانه‌ها پیش‌بینی شده، پرداخت شده است، در حالی که چندی پیش معاون وزیر صنعت عنوان کرد، تاکنون یک ریال هم یارانه تولید پرداخت نشده است.
سخنگوی کمیسیون تلفیق گفت: حساب صندوق توسعه ملی می‌تواند در بانک‌های خارج از کشور که مورد تأیید بانک مرکزی است نگهداری شود. محمدمهدی مفتح با بیان اینکه مقرر شد تا سقف 7 هزار میلیارد تومان از بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی که ناشی از تکالیف قانونی بوده و بازپرداخت نشده به پیشنهاد وزارت اقتصاد و تصویب دولت به بدهی دولت به بانک مرکزی تبدیل شود، گفت: این رقم پس از تأیید سازمان حسابرسی بوده و به منظور افزایش سرمایه شرکت‌ها محسوب خواهد شد.
امروز جمعی از سهامداران حقیقی و معترض به روند منفی ماه‌های اخیر بازار سهام در محل تالار حافظ با مسئولان شرکت بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس اوراق بهادار نشست پرسش و پاسخ برگزار کردند. به گزارش فارس، عمده خواسته سهامداران این بود که از زمانی که رئیس جمهور و وزیر اقتصاد به مردم اعلام کردند در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنند، آنها نیز اقدام به سرمایه‌گذاری کردند، اما اکنون با افت شاخص بازار و رکود موجود در اقتصاد دچار ضرر و زیان شدند.
مدیرعامل شرکت بورس و اوراق بهادار تهران با حضور در جمع سهامداران معترض در تالار بورس گفت: مشکل اصلی افت شاخص بورس، کاهش جهانی قیمت نفت و کسری بودجه دولت است. حسن قالیباف اصل تأکید کرد: ما هیچگونه مأموری نداریم و حرف ما به رئیس سازمان بورس این است که قیمت نفت پایین آمده، دولت و کسری بودجه روبه‌رو شده و باید اجازه دهید در یک فضای آرام و حرفه‌ای بحث‌ها را مطرح کنیم.
یک آگهی در پرتیراژترین روزنامه کشور در قسمت راهنمای آگهی‌ها درج شده که 5 برگ سهام عدالت متعلق به یک بازنشسته را منتشر کرده، در حالی که طبق قانون و اعلام مکرر سازمان خصوصی‌سازی خرید و فروش سهام عدالت ممنوع است. بر همین اساس، خبرنگار فارس برای پیگیری جزئیات این آگهی با فرد آگهی دهنده تماس گرفت که جزئیات آن در لینک خبر مربوطه آمده است.
با گذشت 3 سال از ماجرای فساد مالی گروه امیرمنصور آریا گروه ملی فولاد اهواز همچنان توسط قوه قضائیه اداره می‌شود و در چند ماه اخیر سطح تولید این شرکت به حداقل ممکن رسیده و بسیاری از خطوط تولید متوقف شده است. در جلسه‌ای که برگزار شده بود، مطالبات بانک‌های ملی، سپه و رفاه موضوع حکم کیفری در پرونده فساد کلان اقتصادی با حضور مدیران بانک‌های طلبکار، صاحبان امضای شرکت سرمایه‌گذاری مه‌آفرید و معاون اجرای احکام دادستان تهران برگزار و توافق شد به‌نسبت مطالبات 63 درصد از گروه ملی فولاد ایران به بانک ملی، 4 درصد بانک سپه و 2 درصد به بانک رفاه بابت بخشی از رد دیون موضوع حکم کیفری پرونده گروه آریا واگذار شود.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با بیان اینکه تعداد مستأجران در دهه 90 نسبت به دهه‌های 70 و 80 رشد قابل ملاحظه‌ای یافته است، گفت: سیاستهای کلان بانکی به افزایش تعداد مستاجران و پایین آمدن قدرت خرید مردم دامن زده است. عقبایی در پاسخ به این سوال که در سال 94 بازار مسکن چه وضعیتی خواهد داشت، گفت: هنوز زود است که در مورد سال 94 در خصوص بازار مسکن پیش‌بینی کنیم، اما از آنجا که در 18 روز اول سال، بازار مسکن، بازار خاموشی دارد تلاطمی از لحاظ قیمت و یا افزایش قیمت در بازار مسکن دیده نخواهد شد.
با وجود اعلام مدیرعامل ایران خودرو مبنی بر آغاز ارسال دعوتنامه‌های تحویل دنا از روز گذشته، نمایندگی‌های این شرکت امروز هم از عدم صدور دعوتنامه‌ها برای تلاطمی در قیمت بورس مشتریان خبر می‌دهند و می‌گویند هیچ دستوری در این مورد به ما ابلاغ نشده است. مدیرفروش یکی از نمایندگی های ایران خودرو با بیان اینکه ارسال دعوتنامه تحویل دنا تنها با دستور ایران خودرو امکان‌پذیر است، افزود: این دعوتنامه‌ها بصورت کشوری صادر می‌شود و اینطور نیست که مثلاً ارسال دعوتنامه‌ها در تهران آغاز شود، اما این مسئله مشمول بندرعباس نباشد.
رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران گفت: طی این 4 سال هیچ‌گاه یارانه تولید آنطور که باید محقق نشد و در نهایت نصیب واحدهای بزرگ نزدیک به دولت شد. اما بهتر است این بار از طریق وزارت نیرو این یارانه در قبض انرژی مصرفی واحدهای تولیدی محاسبه شود. حمد پورفلاح، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی فارس در مورد تلاطمی در قیمت بورس نحوه اختصاص یارانه تولید به بخش صنعت کشور گفت: از زمانی که قرار شد هدفمندی یارانه‌ها اجرا و یارانه انرژی حذف شود، بخش مولد کشور همراهی خود را با این طرح همراهی اعلام کرده اما بنگاه‌های صنعتی، معدنی و حتی کشاورزی از سال 90 با بحران مواجه شدند.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی گفت: قبل از ورود به تابستان سال آینده حدود 1500 مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه می‌کنیم و باید 2 هزار مگاوات از طریق مدیریت مصرف و تشویق مردم به کاهش مصرف 2 هزار مگاوات کسری را جبران کنیم. هوشنگ فلاحتیان اضافه کرد: تلاش می کنیم تا حد امکان در تأمین برق مردم وقفه‌ای ایجاد نشود و در شرایطی که مردم الگوی مصرف برق را رعایت نکنند، طبیعتاً ممکن است که با مشکل مواجه شویم.
اسناد موجود نشان می‌دهد وزارت نفت اطلاعات غلطی درباره آلایندگی بنزین پتروشیمی، مقایسه قیمت بنزین وارداتی و پتروشیمی، کیفیت بنزین وارداتی و ادامه توزیع بنزین پتروشیمی در پاییز امسال ارائه کرده‌اند. از سوی دیگر وزارت نفت و زیرمجموعه‌های آن که در ابتدای مسئولیت دولت جدید هیچ یک از ادعاهای محیط زیست را تایید نمی‌کردند ناگهان در تغییر جهتی 180 درجه‌ای باد را در بادبان محیط زیست دمیدند و همان ادعاها را تکرار کردند و گفتند که با واردات بنزین یورو 4 مشکل آلودگی هوا را حل خواهند کرد. اما در روزهای بهار که ناپایداری هوا به کمک تهران آمد و هوا اندکی پاک‌تر شد به جای بنزین یورو 4 بنزین پاتیلی مملو از مواد ممنوعه تلاطمی در قیمت بورس وارد کشور می‌شد و موعد واردات بنزین یورو 4 مرتب تغییر می‌کرد تا اینکه در نهایت تیرماه به عنوان موعد واردات بنزین یورو 4 تعیین شد.
عضو هیأت مدیره انجمن صنایع قند کشور با بیان اینکه امسال حدود 823 هزار تن شکر به کشور وارد شده، گفت: واردات حدود 600 هزار تن از این مقدار براساس ثبت سفارش‌های قبلی و قانونی انجام تلاطمی در قیمت بورس شده اما بخشی از واردات این محصول مشکوک است. بهمن دانایی در پاسخ به این سؤال که چرا وزیر صنعت در روزهای اخیر واردات شکر را آزاد اعلام کرده است، افزود: اظهار نظر وزیر صنعت، معدن و تجارت نمی‌تواند درست باشد، شاید صحبت‌های ایشان بد تعبیر شده و یا اینکه از صحبت‌های ایشان این گونه استنباط شده است، زیرا قطعا وزیر صنعت از این موضوع که تصمیم در مورد واردات یا عدم واردات شکر به عهده وزیر جهاد کشاورزی است، مطلع هستند.
تله هرمی، دامی برای سرمایه گذاران تازه کار در بورس
یا نکن با پیلبانان بازی یا خانه ایی در خور پیل ساز. این مثل، مصداقی برای فعالان در بورس است. اگر وارد داد و ستد در یک محیط سیستماتیک ولی بسیار پیچیده می شوید باید بدانید تا باقی بمانید. افراد ضعیف و ناآگاه تر در بورس همیشه بهترین، پله های صعود برای افراد سودجو هستند.
نظر کارشناسان بورس
کارشناسان خبره بورس بیان می کنند: سهامی در زمینه پتروشیمی در شهری وجود دارد که عملاً بعد از سالها هنوز به بهره وری نرسیده است؛ حتی مدیران پتروشیمی افق بازدهی آن را تا سال های ۱۴۰۴ را هم ممکن نمی دانند. مسئله اینجا شکل می گیرد که چگونه سهامی که ارزش بالایی به ذات ندارد؛ فراتر از مبلغ واقعی در بازار بورس خرید و فروش می شود؟ سهم نوسان قیمت اینگونه سهام ها در بازار معاملات آنقدر زیاد است که فقط ذهن را به دستکاری و هماهنگی خرید و فروش گروهی، مبادرت می کند.
قانون بورس در زمینه هماهنگی گروهی در خرید و فروش
باید گفت هر گونه حرکت هماهنگ شده، میان معامله‌گران برای خرید سهام، مصداق دستکاری در قیمت بوده و جرم محسوب می‌شود.
خرید گروهی در بورس چیست ؟
عده ای، سهام یک مجموعه را هدف قرار می دهند و با خرید ناگهانی و گروهی به بازار، شک وارد می کنند و با بالا بردن قیمت سهام، نظر معامله گران تازه را جلب می کنند. زمانی که به اندازه کافی، گروهی و ممتد خرید کردند و افراد غیر حرفه ای تحریک به خرید سهام شدند آن موقع زمان فروش، واگذاری سهام و گرفتن سود کاذبانه از یک عمل ساختگیشان بدون ارزش واقعی است. صعودی که شیب نزولی تند و آسیب زایی را برای افراد ناشی به بار خواهد آورد.
نگرانی از این معامله ها در بورس
در اینجا نگرانی از نبود کافی آگاهی میان معامله‌گرانی است که به راحتی، اسیر چنین داد و ستدهای می‌شوند و در ادامه هم چشم خود را بر حقایق می‌بندند. این معامله‌گران در نهایت، سود و زیان بورس را وابسته به شانس و اطلاعات رانتی عنوان کرده و با این تفکر و انتشارش به بازار بورس صدمه می زنند.
تلاطمی در قیمت بورس
اعتماد عمومی افراد غیرحرفه ای در بورس وقتی ضرر کردند از دست می رود و با تجربه تلخ، بورس را ترک و بقیه را با تعریف شکستشان در بورس و رانت بازی بودن از سرمایه گذاری دلسرد می کنند. ارزش غیر واقعی برای یک سهام ایجاد کردن باعث می شود شخصی به طمع سود بیشتر خرید کند، آن وقت معلوم نیست با چه قیمتی حاضر به فروش و واگذاری سهام است؛ این تلاطم، کل بازار بورس را تحت تاثیر قرار می دهد.
چه کسانی ضرر می کنند ؟
در خرید گروهی که شبکه هرمی معاملات شناخته می شود؛ بیشترین سود را افراد راس هرم می برند و ضرر اصلی شامل افراد و عضوهای پایینی می شود. حبابی کردن ارزش یک سهام، شیوه اصلی خرید و فروش در معاملات گروهی است.
سواستفاده
افرادی سودجو از ضعف افراد ناآگاه به نفع خودشان بهره می برند. در اینترنت و شبکه های اجتماعی، سیگنال های خرید آزاد می کنند به واسطه همین دهان به دهان شدن بین افراد خواهان یک شبِ ره صد سال رفتن یک موج ایجاد می شود، وقتی شرایط برای موج سواری مهیا شد؛ بازیگران اصلی وارد صحنه می شوند. ریشه اصلی چنین رخدادی را می‌توان در عدم آگاهی یا توهم از شناخت روند سرمایه گذاری دانست.
رفتار کلاغی
در مطالب پیشین در مورد سهامداران کلاغی به تفصیل صحبت کردیم. همین سرمایه گذاران کلاغی، طعمه اصلی سودجویان تله هرمی هستند. کسی به خاطر محض رضای خدا به فعالان تازه کار بورس، سینگال نمی دهد “که فلان سهام، گران خواهد شد، بهتر است بخری… .” “می گویند: گران می شود.” ” کله گنده های این کار می گویند، بخری یک هفته سود، کردی.” و اینگونه راهنمایی ها بر پایه های می گویند و از منبعی مبهم که آینده یک سهام دار تازه کار را به قهقرا می برد.
سفته بازی یکی از راه های درآمد
در تله هرمی در بازار بورس یکی از روش های موثر، روش سفته بازی می باشد. سفته بازی چیست؟ انجام معاملات اقتصادی ریسک‌دار، به منظور حصول سود از نوسانات کوتاه یا میان مدت در بازار کالای تجاری است. خیلی از سفته بازها توجه کمتری به ارزش اصلی سهام دارند و به جای آن صرفاً بر تغییرات قیمت یا تحلیل تکنیکی، تمرکز می‌کنند. هدف آن ها این نیست که از اصول منطقی داد و ستد، سودی منصفانه دریافت کنند.
فرق سرمایه گذار و سفته باز
سفته باز، مالی را به خاطر شرایط خاص صاحبش با نیاز مبرم به نقدینگی به قیمت پایین می خرد، با جو سازی و شایعه در مدت کوتاهی با سود بالا آن را می فروشد. برعکس، سرمایه گذار فردی است که مالش را با گذر زمان و سوددهی منطقی جا به جا می کند. اگر وارد بورس می شوید سرمایه گذار باشید نه سفته باز و نیروی گروه های هرمی.
پر فراز نشیب؛ مثل بیت‌کوین!
قیمت رمزارزها در یک هفته گذشته شرایط پر تلاطمی را سپری کرد. به طوریکه بیت کوین تنها طی یک هفته با ثبت کاهش ۸ هزار دلاری به حدود ۴۰ هزار دلار رسید.
به گزارش کارآفرین نیوز، بیت کوین و دیگر رمزارزها هفته سختی را سپری کرده و یکی از سقوط‌های بی‌سابقه قیمت بیت کوین طی هفته گذشته ثبت شد.قیمت هر بیت کوین به صورت متوسط در ابتدای هفته گذشته یعنی شنبه ۲۵ اردیبهشت ماه ۴۸ هزار دلار بود که این رقم در پایان روز جمعه ۳۱ اردیبهشت ماه به ۴۰ هزار دلار رسید.این کاهش ۸ هزار دلاری در حالی رخ داد که باز هم توییت‌های ایلان ماسک اولین متغیر تاثیر گذار بر قیمت این ارزهای مجازی بود؛ البته انتشار چند تصمیم برای رگولاتوری رمزارزها در چین هم در این اتفاق بی‌تاثیر نبوده است.
نا گفته نماند این گزارش در حالی قیمت رمزارزها را در هفته گذشته بررسی می‌کند که در زمان تنظیم این گزارش (ظهر شنبه اول خرداد ماه) قیمت بیت کوین با ادامه روند کاهشی به حدود ۳۶ هزار دلار رسیده است.
اما چه اتفاق‌هایی باعث کاهش ۱۶.۶ درصدی قیمت بیت کوین از ۲۵ اردیبهشت ماه تا ۳۱ اردیبهشت ماه شد؟
روند نزولی قیمت بیت کوین از ۲۳ اردیبهشت ماه شروع شده بود زمانی که ایلان ماسک تصمیم به تعلیق درآوردن خرید خودروهای تسلا با این رمزارز را گرفت. این تصمیم باعث شد که بیت کوین از سد روانی ۵۰ هزار دلار پایین تر بیاید.
ایلان ماسک دلیل این تصمیم را انرژی‌بر بودن استخراج بیت کوین و مغایرت آن با معیارهای انرژی پاک عنوان کرد.البته این تصمیم تاثیر خود را بر روی آلت کوین‌ها هم گذاشت و قیمت اتریوم هم در همین بازه زمانی با بیش از ۷ درصد افت به زیر ۴ هزار دلار رسید.
اما این تنها عامل تحریک بازار توسط ماسک نبود، او ۲۶ اردیبهشت ماه و زمانی که بازار رمزارزها به سختی در حال بازسازی خود پس از تصمیم گذشته او بود با یک توییت یک کلمه‌ای بار دیگر بازار به هم ریخت.
ایلان ماسک در پاسخ به توئیت یک کاربر که نوشته بود: «بیت کوین‌بازها پس از آنکه بفهمند ایلان ماسک بیت کوین‌های تسلا را در سقف قیمت فروخته بر سر خود خواهند زد»، نوشت: «واقعا» و همین امر باعث شد تا ارزش بیت کوین تا ۴۲ هزار و ۴۴۱ دلار سقوط کند!پیش از این قیمت هر بیت کوین بین ۴۷ تا ۴۹ هزار دلار در نوسان بود.
اگرچه پس از ساعتی ماسک نوشت که تسلا بیت کوین‌هایش را نفروخته اما همین که وی دیر نسبت به این مسئله شفاف‌سازی کرد باعث شد تا بازار جهانی ارزهای مجازی سراسر قرمزپوش شود.
اما ضربه نهایی به قیمت رمزارزها به تصمیم بانک مرکزی کشور چین باز می‌گردد. چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه بانک مرکزی چین در بیانیه‌ای اعلام کرد که از این پس به رمزارزها اجازه نخواهد داد به عنوان یک شیوه پرداخت در دادوستدها مورد استفاده قرار گیرند.
همین بیانیه کافی بود تا قیمت بیت کوین با کانال ۴۰ هزار دلار در روز پنج شنبه وداع کند و به در ساعاتی از شبانه روز ۳۰ اردیبهشت ماه قیمت‌هایی مانند ۳۴ هزار دلار را هم تجربه کند.
البته روز قبل از این تصمیم بانک مرکزی چین، سه نهاد مهم سیاست گذار در این کشور که عبارتند از انجمن ملی مالی اینترنت چین، انجمن بانکی چین و انجمن پرداخت و تسویه حساب چین نیز طی یادداشتی تایید کردند که ممنوعیت‌های اعمال‌شده در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ که موسسات مالی و پرداخت را از ارائه خدمات مربوط به معاملات رمزارزها منع می‌کند، مجددا فعال خواهد شد.
پنج شنبه هفته گذشته اخبار غیر رسمی مبنی بر تصمیم مقامات هنگ کنگی در رابطه با وضع ممنوعیت در حوزه معاملات خرد ارزهای دیجیتال هم در کاهش قیمت آن بی تاثیر نبود.
در پایان باید به این نکته توجه داشت که قیمت بیت کوین از زمان اوج خود یعنی ۲۵ فروردین ماه با قیمت ۶۴ هزار ۸۵۰ دلار، ۴۳ درصد کاهش داشته است. و روند پر نوسان این رمز ارز در یک هفته گذشته هم بسیار مشهود است بنابراین به سرمایه گذاران در این بازار توصیه می‌شود با احتیاط لازم در این بازار فعالیت کنند زیرا هر لحظه امکان دارد در طوفان نوسان قیمت دارایی خود را از دست بدهند.مطمئنا بازاری که تنها ظرف ۴۰ روز ۴۳ درصد از بازدهی خود را از دست می‌دهد محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست.
دیدگاه شما