دلایل ریزش اخیر بازار
کارشناس بازار سرمایه با تحلیل علل ریزش بورس در هفته های اخیر و با تاکیدبراینکه بازار به مدار رشد بازگشته،گفت:اصلاح مصوبات غلط وحمایت رسانه ها و حقوقی ها عامل بازگشت اعتماد مردم به بازار است.
خبرگزاری مهر: کارشناس بازار سرمایه با تحلیل علل ریزش بورس در هفته های اخیر و با تاکیدبراینکه بازار به مدار رشد بازگشته،گفت:اصلاح مصوبات غلط وحمایت رسانه ها و حقوقی ها عامل بازگشت اعتماد مردم به بازار است.
محمد خبری زاد درباره علل اصلاح سنگین شاخص کل بورس و همچنین ریزش ارزش سهام شرکتهای بورسی در هفتههای گذشته (۱۰ روز کاری بورس) و سپس آغاز روند مجدد افزایشی آن در روزهای پایانی هفته گذشته اظهار داشت: بازار از ۱۹ مرداد که شاخص رقم ۲ میلیون و ۷۰ هزار واحد را لمس دلایل ریزش اخیر بازار کرد، شروع به ریزش کرد که بهانه اولیه برای آغاز این ریزش، اخبار مربوط به عدم عرضه دارا دوم بود.
وی افزود: اما در آن زمان چند اتفاق دیگر نیز رخ داده بود از جمله اینکه رشد زیاد قیمتها از ابتدای سال ۱۳۹۹ در اکثر نمادهای بازار رقم خورده بود و به عبارت مصطلح میان فعالان بازار، قیمتها پُر شده بود و اکثریت نمادها «بیشارزش» (over value) شده بودند.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اتفاق دوم که شدت آن اثرگذارتر از سایر اتفاقات بود، آغاز عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت در بازار آن هم به شکل خُرد بود. دقیقاً در همان زمان که مرحله دوم آزادسازی سهام عدالت رخ داد و یک روز بعد از عید غدیر بود، بازار در حال بازگشت به دوره رشد بود اما با کج سلیقگی برخی کارگزاریها که سهام عدالت را به صورت خُرد عرضه کردند، افت شدید بازار رقم خورد.
وی یادآور شد: در حال حاضر هسته معاملات بدون اختلال در حال فعالیت است و دیگر شاهد بروز اختلال در سیستم معاملات نیستیم اما در آن دوره، هسته معاملات اختلالهای زیادی به خود دید؛ که همین امر باعث شد کارگزارانی که مأمور به فروش سهام عدالت بودند، سفارشات خود را برای اطمینان از فروش، تا دامنه منفی وارد سیستم کردند که همین امر باعث شد که بازار از روند مثبت به روند منفی تغییر جهت داده و حتی تعدادی از نمادهای بزرگ بازار که در آن روز صف خرید داشتند با این اتفاق، ناگهان به صف فروش نشستند که همین امر به کل بازار تسری پیدا کرد.
وی علت دیگری که از نظر اثرگذاری منفی بر بازار، مکمل عرضه ناگهانی و سنگین سهام عدالت بود را ابلاغ مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر کاهش نسبت سرمایه گذاری در سهام صندوقهای با درآمد ثابت دانست و ادامه داد: براساس ابلاغیه مذکور، سرمایه گذاری صندوقهای سرمایه گذاری مکلف شدند از ۱۱ مرداد تا ۱۱ شهریور سهم سهام در پرتفوی خود را از ۱۰ به ۵ درصد کاهش دهند؛ البته از زمانی که این ابلاغیه رسانهای شد و رسانهها و فعالان بازار نسبت به آن در زمانی که بازار منفی بود، انتقاد کردند، سازمان بورس با ابلاغیه جدید، سقف سرمایه گذاری صندوقهای درآمد ثابت در سهام را به ۱۵ درصد افزایش داد.
خبری زاد آخرین مؤلفه تأثیرگذار در ریزش بازار را کاهش سقف اعتباری کارگزاریها به مشتریان آنها عنوان و اظهار کرد: سقف این اعتبار از ۲۰ به ۱۰ درصد پرتفوی مشتریان کاهش یافت که به مرور باعث کاهش تقاضا و افزایش عرضهها در بازار شد؛ که البته این موضوع نیز با اعتراض فعالان بازار مواجه شد و سازمان بورس بار دیگر این سقف اعتباری را از ۱۰ به ۲۰ درصد بازگرداند و برای خریدهای اعتباری خود کارگزاریها نیز سقف ۵۰ درصد لحاظ شد.
وی خاطرنشان کرد: نرخ بهره دریافتی از مشتریان کارگزاریها برای خرید اعتباری، ۲۱ تا ۲۳ درصد است؛ بازار از ابتدای سال تا کنون ۴ برابر شده است و اگر میانگین بازدهی سهام مشتریان بزرگ کارگزاریها را ۳۰۰ درصد در نظر بگیریم، میبینیم که دریافت اعتبار برای سرمایه گذاران بسیار جذاب میباشد.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: تقویت سنگین سمت عرضه و کاهش شدید توانایی خرید و سمت تقاضا، به از هم پاشیدگی بازار انجامید. دومینوی سقوط وقتی رخ میدهد، همه چیز را با خود به پایین میکشد؛ نتیجه این شد که آن دسته از افرادی که در ۳ ماهه نخست سال وارد بازار شدند و در سود بودند و آنهایی که در مرداد وارد بازار شدند و دلایل ریزش اخیر بازار توازن سود و زیان آن تقریباً برابر شده بود، آغاز به فروش سهام خود کردند؛ حقوقیها هم از سوی دیگر، خود را کنار کشیدند و اقدامی برای حمایت از بازار انجام ندادند.
وی در پاسخ به این پرسش که علت عدم حمایت حقوقیها از بازار چه بود؟، گفت: سازمان بورس به عنوان ناظر بازار متأسفانه تذکری به حقوقیها برای حمایت از حقیقیها در زمان ریزش بازار نکرد؛ اما وقتی دیدند که اوضاع در حال بدتر شدن است، بلافاصله ورود کرد و با حمایت رسانهای از فرآیند بازار، توانست از ریزش بیشتر جلوگیری کند و بازار تا حدودی بازگشت.
فعال بازار سرمایه بیان کرد: در حال حاضر بازار سرمایه جایگاه ویژه ای در اقتصاد کشور دارد و همین امر باعث شده که با هماهنگیهای همه جانبه میان همه ارکان اقتصادی کشور، برخی تصمیمات نادرست، اصلاح شده و با هماهنگی خوبی که میان حقوقیها و صندوقهای بزرگ بازار انجام دادند، در ۲ روز اخر معاملاتی روند بازار مثبت و ارزش معاملات رو به افزایش حرکت کند. در ۲ روز معاملاتی اخیر ارزش معاملات خرد به بالای ۱۵ هزار میلیارد تومان رسید و حدود ۲,۰۰۰ میلیارد تومان ورودی پول حقیقی به بازار داشته باشیم.
خبری زاد تصریح کرد: هیچ بازاری مثل بورس نمیتواند به حفظ ارزش پولهای خُرد مردم کمک کند؛ چون سایر بازارها نمیتواند نه به مولدسازی منابع خرد بینجامد و نه ارزش آفرینی در پی خواهد داشت.
وی تاکید کرد: البته سهامداران خرد نیز باید در خرید و فروشهای خرد نهایت دقت را به عمل بیاورند. تجربه ریزش شاخص در این دوره نشان داد که بازار سرمایه بنا بر ماهیت خود، همیشه رو به بالا حرکت نخواهد کرد.
دلایل ریزش قیمت لونا چه بود؟ آیا به آینده امیدوار باشیم؟
پس از آنکه قیمت یکی از مشهورترین رمزارزهای حوزه کریپتوکارنسی و استیبل کوین برجسته آن سقوط کرد، شوک عمیقی به بازار ارزهای دیجیتال وارد شد. حالا همه به دنبال دلایل ریزش قیمت دلایل ریزش اخیر بازار لونا هستند! برای بررسی علت سقوط قیمت لونا و استیبل کوین ترا با ما همراه باشید.
بحران چگونه شکل گرفت؟
افراد زیادی در جریان نوسانها و سقوط قیمتها در هفتههای گذشته داراییهای خود را از دست دادهاند. برخی از این افراد که دارایی خود را صرف خرید توکنهایی مثل اتریوم یا بیت کوین کرده بودند، بخشی از سرمایه خود را از دست دادند اما آنهایی که لونا خریداری کرده بودند، تقریباً تمام داراییشان بر باد رفت.
چه بلایی سر لونا و ترا آمد؟
قبل از آنکه دلایل ریزش قیمت لونا را بررسی کنیم، باید بدانیم استیبل کوین ترا (terraUSD) که با نماد UST در بازار مشخص میشود دیگر یک استیبل کوین نیست. این توکن که تا چند هفته پیش یک دلار قیمت داشت و نوسان بسیار کمی در نمودارش رخ میداد، حالا سقوط عجیبی را تجربه کرده است. به علاوه رمزارزی که از این استیبل کوین پشتیبانی میکند نیز دچار شکستی بزرگ شده است. قیمت ارز دیجیتال لونا (LUNA) در هفته گذشته درصد زیادی افت کرد و به کمتر از یک سنت رسید. این در حالی بود که لونا چند ماه پیش رکورد ۱۵۰ دلار را ثبت کرده بود.
داستان از کجا شروع شد؟
چندی پیش گروه Luna Foundation Guard یا LFG که متولی ترویج و تثبیت وضعیت اقتصادی اکوسیستم UST و LUNA است، اعلام کرد ۱۰ میلیارد دلار بیت کوین خریداری کرده است. همین موضوع سبب شد توجه افراد زیادی به این ارز دیجیتال جلب شود و اعتبار پروژه افزایش یابد. با این حال چند روز بعد شاهد افت شدید قیمت لونا و در نهایت نزدیک شدن قیمت به صفر دلار بودیم.
نقش استیبل کوینها در کریپتوکارنسی
استیبلکوینها در بازار ارزهای دیجیتال توسعه داده شدهاند تا کاربران بتوانند برای مدتی از شر نوسانات در امان باشند. قیمت یک استیبل کوین همیشه ثابت است. ارزش این دارایی بسته به پشتوانه آن ممکن است یک دلار، یک یورو یا حتی یک وون (ارز ملی کره جنوبی) باشد. به کمک این مدل از رمزارزها، دیگر سرمایههای کاربران از بازار خارج نمیشود و شاهد افزایش حجم سرمایه در گردش خواهیم بود.
بسیاری از پروژههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) و نرمافزارهای غیرمتمرکز (DApps) از استیبل کوینها برای مدیریت اکوسیستم اقتصادی خود استفاده میکنند.
ترا؛ استیبل کوینی ناپایدار
استیبل کوینها انواع مختلفی دارند. تتر (USDT) مشهورترین استیبل کوین بازار است و پس از آن یواسدی کوین (USDC)، بایننس یواسدی (BUSD) و دای (DAI) شهرت قابلتوجهی به دست آوردهاند. در ماههای گذشته یواستی (UST) یا استیبل کوین ترا هم توانسته بود به جمع توکنهای برتر راه پیدا کند. تتر، یواسدی و بایننس یواسدی توسط نهادهای متمرکز مدیریت میشوند اما ترا و دای به شکل غیرمتمرکز فعال هستند.
دای رمزارز متفاوتی است؛ زیرا میتواند به عنوان وثیقه سرویسهای مالی و رمزارزی مورد استفاده قرار بگیرد. سازمان غیرانتفاعی MakerDAO DAI متولی توسعه این ارز دیجیتال است. توکن DAI به وسیله رمزارزها پشتیبانی میشود و برخلاف سایر استیبل کوینها از ارزهای فیات (دلار، یورو، پوند و …) استفاده نمیکند.
UST ساختار پیچیدهتری از دای دارد. این استیبل کوین توسط یک پروتکل طراحی شده است. این پروتکل از رمزارز لونا برای کنترل قیمت استیبل کوین استفاده میکند.
دلایل ریزش قیمت ترا چه بود؟
از نظر کارشناسان دلایل ریزش قیمت ترا ساختار غلط و طراحی اشتباه است. زمانی که قیمت UST بالاتر از ۱ دلار بود، پروتکلهای تنظیمکننده، کاربران را تشویق میکردند که توکن LUNA را بسوزانند و UST ایجاد کنند. زمانی هم که قیمت UST کمتر از یک دلار بود، پروتکل کاربران را به توکنسوزی UST و ایجاد لونا ترغیب میکرد. بدین ترتیب همیشه حجم تقاضا و عرضه کنترل میشد تا قیمت UST همیشه یک دلار باقی بماند. این فرمول بسیار ساده است اما اگر از کار بیفتد، خطری بزرگ در کمین خواهد بود.
مهمترین دلایل ریزش قیمت لونا
از جمله مهمترین دلایل ریزش قیمت لونا اشکالات طراحی و ساختاری پروژه بود. پس از افت قیمت لونا، پروتکل تنظیم قیمت ترا به فعالیتش ادامه داد. هیچ چیز متوقف نشد و مثل همیشه پروتکل تلاش میکرد با ترغیب کاربران به سوزاندن لونا سبب افزایش قیمت UST شود. بدین ترتیب عرضه لونا در کمتر از یک هفته از ۷۲۵ میلیون توکن به ۷ تریلیون رسید. در همین حال رمزارز LUNA چیزی در حدود 99.9 درصد از ارزش خودش را از دست داد. این اتفاق را میتوان یک اَبَرتورم نامید. این تورم اصلیترین علت سقوط قیمت لونا بود.
شرکت ترافورم لبز (Terraform Labs) که وظیفه پشتیبانی از پروژه ترا را دارد، ۱۰ میلیارد دلار بیت کوین برای پشتیبانی از این پروتکل خریداری کرده بود. این در حالی بود که ارزش بازار بسیار بیشتر از ذخایر دلاری بنیاد توسعه ترا بود. بنابراین سقوط قیمت اتفاق چندان عجیبی محسوب نمیشود.
ارزهای دیجیتال بدون لونا به مسیر خودشان ادامه میدهند!
خیلی زود قیمت UST به زیر ۱ دلار سقوط کرد و تلاشهای بنیاد توسعه و شرکتهای پشتیبانیکننده نیز نتوانست راهگشا باشد. بدین ترتیب حدود ۴۰ میلیارد دلار سرمایه کاملاً بر باد رفت و همه خریداران UST متحمل خسارت 99.9 درصدی شدند. حالا دیگر تعیین علت ریزش ارز لونا نمیتواند کمکی به سرمایهگذاران کند.
این اتفاق ثابت کرد که ترا نمیتواند بحرانهای جدی را مدیریت کند و یک استیبل دلایل ریزش اخیر بازار کوین الگوریتمی و وابسته به وثیقه قادر نیست همیشه در مسیر موفقیت گام بردارد. شاید چند سال دیگر شاهد یک کپی موفق از UST باشیم اما در حال حاضر استیبل کوین ترا یک پروژه شکست خورده است.
در صفحه قیمت لحظه ای ترا دلار میتوانید قیمت استیبل کوین TerraUSD یا UST دلایل ریزش اخیر بازار را به همراه نمودار تحلیل تکنیکال آن مشاهده کنید.
با اینکه لونا و ترا شوک بزرگی به بازار ارزهای دیجیتال دادند اما روند بازار چندان تحت تأثیر این اتفاق قرار نگرفت. این دو رمزارز گرچه شهرت زیادی داشتند اما سهم بازار آنها به قدری زیاد نبود که بتوانند سایر ارزهای دیجیتال را نیز به ورطه نابودی بکشانند.
به نظر میرسد دنیای ارزهای دیجیتال همچنان به مسیر خودش ادامه دهد. باز هم رمزارزهای جدیدی توسعه داده خواهند شد و باز هم مردم سرمایه خود را صرف خرید این ارزهای دیجیتال میکنند. برنامههای مبتنی بر کریپتو طراحی خواهند شد و مردم از آنها استفاده خواهند کرد. روزبهروز دلایل ریزش اخیر بازار حجم اقتصاد کریپتوکارنسی افزایش پیدا میکند و قطعاً بحرانها فعلی نیز پشت سر گذاشته خواهد شد. شاید این اتفاق سالها بعد برای رمزارز دیگری نیز رخ دهد اما بعید به نظر میرسد چنین مشکلاتی باعث توقف فناوری بلاکچین و بازار کریپتو شود.
با بررسی علت ریزش ارز لونا چه چیزی میآموزیم؟
بنیاد لونا تلاش کرد تمام بیت کوینهایش را بفروشد تا بتواند قیمت UST را به یک دلار بازگرداند اما موفقیتی در این راه کسب نکرد. همین موضوع سبب شد بازار ارزهای دیجیتال نیز افت کند. در حال حاضر اکثر بیت کوینهای بنیاد لونا فروخته شده یا برای فروش به صرافیها ارسال شده است. حالا حجم بازار یا مارکت کپ بیت کوین هم دچار افت شدیدی شده و به زیر ۵۰۰ میلیارد دلار سقوط کرده است.
در طول ۱۳ سال گذشته بیت کوین و ارزهای دیجیتال چالشهای زیادی را پشت سر گذاشتهاند. بنابراین مشاهده چنین فراز و فرودهایی چندان عجیب نیست. در سال ۲۰۰۹ یک فرد ناشناس توکنی به نام BTC را توسعه داد و حالا آن توکن یکی از ۱۰ دارایی برتر و معتبر جهان به حساب میآید. ارزی که مورد حمایت هیچ نهاد قانونی، دولتی یا معتبری نبود حالا به یکی از چالشهای حکومتها تبدیل شده است. شرکتهای بزرگ، بیت کوینهای زیادی خریداری کرده و افراد زیادی داراییهای خود را به ارز دیجیتال تبدیل کردهاند. بنابراین آینده همچنان روشن به نظر میرسد.
خلاصه مطلب
بررسی دلایل ریزش قیمت لونا به ما نشان داد که ساختار غلط و طراحی اشتباه میتواند در عرض یک هفته توکنی معتبر را به یک دِدکوین (Dead Coin) تبدیل کند. اشتباهات استراتژیک بنیاد لونا در پشتوانهسازی و طراحی ساختار پروتکل تنظیم قیمت استیبل کوین سبب شد که یکی از مشهورترین رمزارزهای چند ماه اخیر کریپتو تا مرز نابودی سقوط کند. شاید علت سقوط قیمت لونا دستهای پشت پرده، کلاهبرداری یا مسائل دیگری باشد اما این اتفاق سبب شد سرمایهگذاران از این پس احتیاط بیشتری در خریدهای خود داشته باشند.
علت ریزش بورس در روزهای اخیر چیست؟
قیمت دلار عصر روز گذشته روی ۲۷ هزار و ۷۵۰ تومان بود و مرز حساس ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان را از دست داده بود. تحلیلگران بازارهای مالی میگویند، ادامه روند کاهشی قیمت دلار مستلزم آن است که حمایت آن در قیمت ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان شکسته شود.
به گزارش سلام نو به نقل از فارس، ریزشهای بورس در روزهای اخیر علاوه بر علت دلاری، میتواند نتیجه خروج پول از بازار سرمایه باشد.
بورس اوراق بهادار تهران حال و روز خوبی ندارد. این خلاصه وضعیت این روزهای بازار سرمایه است. همه اتفاقات خارج از بازار سرمایه به ضرر بورس در حال پیش رفتن بوده و بسیاری از سهامداران در روزهای گذشته باز هم فرار را به قرار ترجیح داده و روند خروج پول سهامداران حقیقی از بورس سرعت گرفته است.
تنها در معاملات روزهای شنبه و یکشنبه این هفته ۱۴۰۵ میلیارد تومان پول از بازار سرمایه خارج شده است. در صورتی که این روند در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد، میتوان گفت، تمام حمایتهای پیش روی بازار سرمایه یکی پس از دیگری به دلیل مشخص نبودن آینده بازار از دست خواهد رفت.
بسیاری از کارشناسان روند فعلی بازار سرمایه را نشات گرفته از اخبار سیاسی و اقتصادی میدانند. کاهش کسری بودجه توسط تیم اقتصادی دولت سیزدهم، کاهش قیمت دلار، خبرهای آغاز دور جدید مذاکرات و البته ترس سهامداران از سقوط بازار به سبک سال ۹۹، همه و همه در این روزها باعث شده است، بورس لباس قرمز بپوشد.
به عبارت دیگر، سه عامل نیاز سرمایهگذاران به شناسایی سود در وضعیت فعلی در کنار افت قیمت دلار و تاثیر روانی آن بر بازار سرمایه، توانسته در کاهش این روزهای بازار سرمایه نقش موثری داشته باشد. البته نباید از شائبه کاهش ریسکهای سیاسی به واسطه مذاکرات نیز گذشت. همین موضوعات باعث شده است تا بازار سرمایه در روزهای اغازین این هفته حدود ۳۲ هزار و ۵۰۰ واحد سقوط کند.
بررسی تاثیر قیمت دلار بر بورس
قیمت دلار در روزهای گذشته باز هم کاهش یافته و یک مرز حساس دیگر را از دست داده است. قیمت دلار عصر روز گذشته روی ۲۷ هزار و ۷۵۰ تومان بود و مرز حساس ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان را از دست داده بود. تحلیلگران بازارهای مالی میگویند، ادامه روند کاهشی قیمت دلار مستلزم آن است که حمایت آن در قیمت ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان شکسته شود.
با کاهش قیمت دلار، شرکتهای دلاری بورس نیز با چالش افت قیمت مواجه خواهند شد. این مساله میتواند تاثیر فراوانی بر شاخص کل بورس بگذارد. از انجا که این نمادها بیشتر در زمره نمادهای شاخص ساز قرار دارند، همین افت را به کل بازار سهام تعمیم میدهند و همین مساله نیز سبب کاهش قیمت همه نمادهای حاضر در بازار سرمایه میشود.
برخی کارشناسان معتقدند، مدیریت کسری بودجه ۵۰ درصدی به اندازه انتشار خبر امکان انجام مذاکرات در دهه دوم آبان ماه، برای روند قیمتی دلار تعیین کننده بوده است. علت اصلی افت قیمت دلار انتشار خبر احتمال برگزاری دور جدید مذاکرات پیش از پایان یافتن ماه اکتبر (۹ آبان آخرین روز اکتبر است) بوده است. فعالان بازار معتقدند، حتی در صورت شروع دور جدید مذاکرات حصول توافق احتمالی زمان بر خواهد بود و نمیتوان انتظار داشت که مذاکرات در کوتاه مدت قیمت دلار را در سطوح پایین پایدار کند.
حرکت خلاف جهت بورس
در حالی که بسیاری از کارشناسان و سهامداران انتظار داشتند، با افزایش قابل توجه قیمت جهانی گاز و نفت، نمادهای پتروشیمی مانند هفته گذشته بتوانند با حرکت مثبت خود، بازار را نیز سبزپوش کنند؛ اما این مساله در روزهای گذشته رخ نداده است. از دیگر سو، اعمال تخفیف جدید بر روی خوراک دریافتی پالایشگاهها نیز میتوانست هم این نمادها و هم کلیت بورس را صعودی کند، اما به دلایل سیاسی و البته انتظارات سهامداران از کاهش مجدد قیمت دلار، شاهد بازگشت سطح عمومی قیمتها به محدوده پایینتر از آنچه که در روز چهارشنبه به ثبت رسید، بودیم.
ادامه روند کاهشی بورس، فارغ از مساله دلار که گفته شد، به برخی سیاستهای اعلامی دولت در حوزه تورم و کسری بودجه نیز بستگی دارد. بر اساس اظهارات یکی از نمایندگان مجلس امسال بیش از ۵۰ درصد کسری بودجه خواهیم داشت و رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه گفته است برای تامین کسری بودجه سال آینده نه از بانک مرکزی استقراض میکنیم و نه اوراق میفروشیم.
بررسی عملکرد میانگین وزنی قیمت نمادها، در ۲ روز اغازین این هفته حکایت از آن دارد که فضای نوسانی حاکم بر بورس به سمت کاهش قیمت رفته و همین امر سبب شده تا افت شاخص کل و شاخص کل بورس را به شاهد باشیم.
افت معاملات خرد معنی خاصی دارد؟
بررسی معاملات در روزهای شنبه و یکشنبه نشان میدهد، ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه افت قابل توجهی یافته است. در روز شنبه ارزش معاملات خرد حدود ۵ هزار ۳۰۰ میلیارد تومان و در روز یکشنبه ۴ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است.
میانگین ارزش معاملات خرد در هفته گذشته ۶ هزار ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است. افت معنی دار ارزش معاملات خرد در کنار خروج پول حقیقیها از بورس را میتوان نشانه نا امیدی سهامداران خرد از بورس در معاملات این روزهای بازار سرمایه دانست.
حال باید منتظر ماند و دید شرکتهای حقوقی میتوانند از بازار سرمایه حمایت کنند و وضعیت فعلی بورس را به سمت تعادل سوق دهند یا خیر؟
علت ریزش اخیر بورس چیست؟
کارشناس بازار سرمایه با تحلیل علل ریزش بورس در هفتههای اخیر و با تاکید بر اینکه بازار به مدار رشد بازگشته است، گفت: اصلاح مصوبات غلط وحمایت رسانهها عامل بازگشت اعتماد مردم به بازار است.
تعطیلی مدارس در هفته اول مهر | کدام مدارس در هفته اول مهر ماه تعطیل هستند؟
شنبه 2 مهر 1401 تعطیل است؟ | جزئیات تعطیلی روز شنبه
هفته اول مهر تعطیل است؟ | جزئیات تعطیلی هفته اول مهر
دگرگونی کتایون ریاحی بعد از ماجرای مهسا امینی | توبه کتایون ریاحی در مشهد
دگرگونی کتایون ریاحی بعد از ماجرای مهسا امینی | توبه کتایون ریاحی در مشهد
محمد خبری زاد درباره علل اصلاح سنگین شاخص کل بورس و همچنین ریزش ارزش سهام شرکتهای بورسی در هفتههای گذشته (۱۰ روز کاری بورس) و سپس آغاز روند مجدد افزایشی آن در روزهای پایانی هفته گذشته اظهار داشت: بازار از ۱۹ مرداد که شاخص رقم ۲ میلیون و ۷۰ هزار واحد را لمس کرد، شروع به ریزش کرد که بهانه اولیه برای آغاز این ریزش، اخبار مربوط به عدم عرضه دارا دوم بود.
وی افزود: اما در آن زمان چند اتفاق دیگر نیز رخ داده بود از جمله اینکه رشد زیاد قیمتها از ابتدای سال ۱۳۹۹ در اکثر نمادهای بازار رقم خورده بود و به عبارت مصطلح میان فعالان بازار، قیمتها پُر شده بود و اکثریت نمادها «بیشارزش» (over value) شده بودند.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اتفاق دوم که شدت آن اثرگذارتر از سایر اتفاقات بود، آغاز عرضه ۳۰ درصد دوم سهام عدالت در بازار آن هم به شکل خُرد بود. دقیقاً در همان زمان که مرحله دوم آزادسازی سهام عدالت رخ داد و یک روز بعد از عید غدیر بود، بازار در حال بازگشت به دوره رشد بود اما با کج سلیقگی برخی کارگزاریها که سهام عدالت را به صورت خُرد عرضه کردند، افت شدید بازار رقم خورد.
وی یادآور شد: در حال حاضر هسته معاملات بدون اختلال در حال فعالیت است و دیگر شاهد بروز اختلال در سیستم معاملات نیستیم اما در آن دوره، هسته معاملات اختلالهای زیادی به خود دید؛ که همین امر باعث شد کارگزارانی که مأمور به فروش سهام عدالت بودند، سفارشات خود را برای اطمینان از فروش، تا دامنه منفی وارد سیستم کردند که همین امر باعث شد که بازار از روند مثبت به روند منفی تغییر جهت داده و حتی تعدادی از نمادهای بزرگ بازار که در آن روز صف خرید داشتند با این اتفاق، ناگهان به صف فروش نشستند که همین امر به کل بازار تسری پیدا کرد.
وی علت دیگری که از نظر اثرگذاری منفی بر بازار، مکمل عرضه ناگهانی و سنگین سهام عدالت بود را ابلاغ مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مبنی بر کاهش نسبت سرمایه گذاری در سهام صندوقهای با درآمد ثابت دانست و ادامه داد: بر اساس ابلاغیه مذکور، سرمایه گذاری صندوقهای سرمایه گذاری مکلف شدند از ۱۱ مرداد تا ۱۱ شهریور سهم سهام در پرتفوی خود را از ۱۰ به ۵ درصد کاهش دهند؛ البته از زمانی که این ابلاغیه رسانهای شد و رسانهها و فعالان بازار نسبت به آن در زمانی که بازار منفی بود، انتقاد کردند، سازمان بورس با ابلاغیه جدید، سقف سرمایه گذاری صندوقهای درآمد ثابت در سهام را به ۱۵ درصد افزایش داد.
خبری زاد آخرین مؤلفه تأثیرگذار در ریزش بازار را کاهش سقف اعتباری کارگزاریها به مشتریان آنها عنوان و اظهار کرد: سقف این اعتبار از ۲۰ به ۱۰ درصد پرتفوی مشتریان کاهش یافت که به مرور باعث کاهش تقاضا و دلایل ریزش اخیر بازار افزایش عرضهها در بازار شد؛ که البته این موضوع نیز با اعتراض فعالان بازار مواجه شد و سازمان بورس بار دیگر این سقف اعتباری را از ۱۰ به ۲۰ درصد بازگرداند و برای خریدهای اعتباری خود کارگزاریها نیز سقف ۵۰ درصد لحاظ شد.
وی خاطرنشان کرد: نرخ بهره دریافتی از مشتریان کارگزاریها برای خرید اعتباری، ۲۱ تا ۲۳ درصد است؛ بازار از ابتدای سال تا کنون ۴ برابر شده است و اگر میانگین بازدهی سهام مشتریان بزرگ کارگزاریها را ۳۰۰ درصد در نظر بگیریم، میبینیم که دریافت اعتبار برای سرمایه گذاران بسیار جذاب میباشد.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: تقویت سنگین سمت عرضه و کاهش شدید توانایی خرید و سمت تقاضا، به از هم پاشیدگی بازار انجامید. دومینوی سقوط وقتی رخ میدهد، همه چیز را با خود به پایین میکشد؛ نتیجه این شد که آن دسته از افرادی که در ۳ ماهه نخست سال وارد بازار شدند و در سود بودند و آنهایی که در مرداد وارد بازار شدند و توازن سود و زیان آن تقریباً برابر شده بود، آغاز به فروش سهام خود کردند؛ حقوقیها هم از سوی دیگر، خود را کنار کشیدند و اقدامی برای حمایت از بازار انجام ندادند.
وی در پاسخ به این پرسش که علت عدم حمایت حقوقیها از بازار چه بود؟، گفت: سازمان بورس به عنوان ناظر بازار متأسفانه تذکری به حقوقیها برای حمایت از حقیقیها در زمان ریزش بازار نکرد؛ اما وقتی دیدند که اوضاع در حال بدتر شدن است، بلافاصله ورود کرد و با حمایت رسانهای از فرآیند بازار، توانست از ریزش بیشتر جلوگیری کند و بازار تا حدودی بازگشت.
فعال بازار سرمایه بیان کرد: در حال حاضر بازار سرمایه جایگاه ویژهای در اقتصاد کشور دارد و همین امر باعث شده که با هماهنگیهای همه جانبه میان همه ارکان اقتصادی کشور، برخی تصمیمات نادرست، اصلاح شده و با هماهنگی خوبی که میان حقوقیها و صندوقهای بزرگ بازار انجام دادند، در دو روز آخر معاملاتی روند بازار مثبت و ارزش معاملات رو به افزایش حرکت کند. در ۲ روز معاملاتی اخیر ارزش معاملات خرد به بالای ۱۵ هزار میلیارد تومان رسید و حدود ۲,۰۰۰ میلیارد تومان ورودی پول حقیقی به بازار داشته باشیم.
خبری زاد تصریح کرد: هیچ بازاری مثل بورس نمیتواند به حفظ ارزش پولهای خُرد مردم کمک کند؛ چون سایر بازارها نمیتواند نه به مولدسازی منابع خرد بینجامد و نه ارزش آفرینی در پی خواهد داشت.
وی تاکید کرد: البته سهامداران خُرد نیز باید در خرید و فروشهای خُرد نهایت دقت را به عمل بیاورند. تجربه ریزش شاخص در این دوره نشان داد که بازار سرمایه بنا بر ماهیت خود، همیشه رو به بالا حرکت نخواهد کرد.
دلایل ریزش اخیر شاخص بورس /70 درصد ارزش بازار سرمایه هنوز جای رشد دارد
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت:۷۰درصد ارزش بازار سرمایه هنوز جای رشد دارد و اعتماد افراد باید دوباره به این بازار جلب شود.
پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس و ابراهیمی عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار امشب ۷ مهرماه با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری به بررسی دلایل نوسان بورس و برنامه دولت و مجلس برای حمایت از بازار سرمایه پرداختند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه ۷۰ درصد ارزش بازار سرمایه هنوز جای رشد دارد گفت: در حال حاضر چند شرکت بیمه بازار سرمایه را بیمه کردند.
پور ابراهیمی با اشاره به اینکه اساساً ساختار بازار سرمایه ما با وضعیت بازار سرمایه کشور های دیگر متفاوت است افزود: شرایط حاکم در بازار نیازمند برگشت فضای اعتماد است ، اکنون به شدت در بین توده های مردم فضای عدم اعتماد بر بازار سرمایه را شاهدیم.
او با بیان اینکه در ماههای اخیر اقداماتی از سوی دولت صورت گرفته و مردم دچار عدم اعتماد شده اند ادامه داد: مردم را دعوت میکنیم تا در بازار سرمایه حضور پیدا کنند این در حالی دلایل ریزش اخیر بازار است که بازار سرمایه رویکرد تخصصی دارد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: از تودههای مردم درخواست می کنیم که بیایند آن هم بدون اینکه آموزش و اطلاعرسانی صورت گرفته باشد و آنها را وارد بازار تخصصی می کنیم و بعد می گوییم که به هر دلیلی اگر متضرر شدید باید با نگاه تخصصی می آمدید و فکر میکردید، لذا این وضعیت دچار اشکال اساسی است.
لزوم برگشت فضای اعتماد به حوزه بازار سرمایه
پورابراهیمی با بیان اینکه در دنیا افراد حرفهای در بازار سرمایه حضور دارند و افراد عادی نیز از طریق مکانیسم هایی که وجود دارد در این بازار حضور می یابند دلایل ریزش اخیر بازار افزود: دعوت و فراخوانی داده شد که حجم عظیمی از جمعیتی که دارندگان سهام عدالت بودند درخواست آزادسازی سهام را کردند و عملاً در این فضا قرار گرفتند که به عنوان یک فعال بتوانند در بازار سرمایه عمل کنند، اولین چیزی که باید در بازار سرمایه اتفاق بیفتد برگشت فضای اعتماد به حوزه بازار سرمایه است.
او با اشاره به اینکه دولت دعوت کرده و اقدامی انجام شده که خروجی آن متضرر شدن مردم است خاطرنشان کرد: حدود نزدیک به ۷۵ درصد از ارزش بازار سرمایه متعلق به ۳۰ تا ۳۵ شخصیت حقوقی در ایران است لذا سهام شناور ما در دنیا کمترین است.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه نگاه بلندمدت به افزایش سهام شناور است عنوان کرد: عمدهای از سهام در اختیار حاکمیت یا نهادهای عمومی غیردولتی و یا مجموعههای وابسته به دولت است، ۷۵ تا ۸۰ درصد این بازار به صورت مستقیم و غیرمستقیم توسط ۳۰ تا ۳۵ شخصیت حقوقی در حوزه اقتصادی اداره میشود.
او افزود: اطلاعات مربوط به عملکرد شهریورماه شرکتهای بورسی که حدود ۳۲۰ مورد هستند، نشان میدهد که نسبت به ماه گذشته به طور میانگین ۱۷ درصد تولید و فروش آن ها افزایش یافته است.
پور ابراهیمی با اشاره به اینکه در واقعیت سهامها باید رشد میکرد گفت: از نظر ارزش حدود ۷۰ درصد ارزش بازار سرمایه هنوز جای رشد دارد.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه در خصوص شرکتهای کوچک باید نگاه متفاوتی داشته باشیم ادامه داد: یکی از توصیههای ما به مردم این است که رویکرد ارزیابی ریسک را مورد توجه قرار دهند. صدا و سیما دلایل ریزش اخیر بازار باید فرهنگ سازی و آموزشهای لازم را به مردم بدهند، نیاز به شبکههای تخصصی در خصوص موضوع بازار سرمایه داریم.
پور ابراهیمی با اشاره به اینکه رویکرد مدیریت بازار سرمایه یک رویکرد کاملاً حرفهای است اظهار کرد: اسناد خزانه و اوراق تبعی را منتشر میکنیم، چند درصد از مردم از کارکرد این اوراق اطلاع دارند و میخواهند از این اوراق در راستای حفظ منافع شان استفاده کنند، لذا بیشتر از ۹۰ درصد مردم اطلاعی ندارند.
او با بیان اینکه اگر کسی در بازار سرمایه میخواهد متضرر نباشد و سود بیشتری بگیرد باید با این فضا آشنایی داشته باشد ادامه داد:برای مردم توضیح نداده ایم حتی در عبارت نمادها اشتباه میکنند و این باعث شده برخی از افراد حرفهای از این فضای عدم اطلاع افراد جامعه در راستای منافعشان سوء استفاده کنند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس خاطرنشان کرد: ارزش بازار ۱۶ هزار میلیارد تومان در ۱۲ ماه اخیر بود الان به یک چهارم رسیده است از نگاه ما بزرگترین چالش بازار نقدشوندگی است لذا بازار باید در شرایط عادی خود حرکت کند و سازمان بورس باید نسبت به تصمیمات به خوبی عمل کند.
پور ابراهیمی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات ما این است که ناظر بازار بعضاً سلیقهای عمل میکند افزود: در یکی دو سال اخیر جنس، رفتار و ابعاد بازار کاملا متفاوت شده است و ما با ساختار قدیمی سازمان بورس، بازار را میخواهیم مدیریت کنیم، شورای عالی بورس قادر به پاسخگویی به تقاضای موجود در بازار سرمایه نیست.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: باید اجازه دهیم بازار به تعادل عادی برگردد، اگر با اخذ تصمیمات بخواهیم در بازار مداخله کنیم این مداخله به جای اینکه به حل مشکلات کمک کند به مشکلات نیز اضافه میکند.
او اجتناب از قیمتهای دستوری را یکی از چالشها در بازار سرمایه دانست و افزود: بخش عمدهای از شرکتهای ما که ذینفعان آن که همان مردم هستند از انتفاع متضرر هستند، قیمت سنگ آهن برای شرکتهای سنگ آهن معادل یک دوم فوب خلیجفارس است، محصولات آهنی در کشور بین ۱۵ تا ۲۰ درصد بالاتر از قیمت فوب خلیج فارس است لذا مردم در ایران محصولات فولادی را ۱۰ تا ۱۵ درصد گرانتر از قیمت وارداتی میخرند، پس رویکرد بازار سرمایه باید اصلاح شود.
دیدگاه شما