بازار مشتقات چیست؟

قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازارهای مالی ممکن است لزوماً ارزش ذاتی واقعی آنها را منعکس نکند.

کار های کلاسی دانشجویان اقتصاد

بازار مالی بازاری است که در آن افراد حقیقی و حقوقی می توانند به معامله اوراق ضمانت مالی، کالا و دیگر دارایی های مثلی (عوض دار) با هزینه مبادلاتی پایین، و در قیمت هایی که تابع عرضه و تقاضا هستند، بپردازند. اوراق ضمانت شامل سهام ، اوراق قرضه و کالاهایی (شامل فلزات گرانبها یا محصولات کشاورزی) می شوند .

دو نوع بازار عمومی (جایی که انواع زیادی از کالاها در آن معامله می شود) و بازار اختصاصی (جایی که تنها یک نوع کالا معامله می شود) وجود دارند. بازارها خریداران و فروشندگان علاقه مند زیادی شامل خانوارها، شرکت ها و آژانس های دولتی را در یک «مکان» جمع می کند، لذا پیدا کردن همدیگر را برای آنها آسان می سازد. اقتصادی که اصولا برای اختصاص منابع بر معاملات میان خریداران و فروشندگان وابسته است، به عنوان اقتصاد بازاری شناخته می شود و این در مقابل اقتصاد دستوری یا ا قتصاد غیر بازاری مثل اقتصاد هدیه محور است .

با تقسیم کل سیستم اقتصاد یک کشور به دو بخش واقعی و مالی، بخش مالی را می‌توان به عنوان زیرمجموعه‌ای از نظام اقتصادی تعریف کرد که در آن وجوه، اعتبارات و سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات مشخص از طرف پس‌انداز کنندگان و صاحبان پول و سرمایه به طرف متقاضیان، جریان می‌یابد.

بازارهای مالی نیز بازارهایی هستند که در آنها داراییهای مالی مبادله می شوند. داراییهای مالی داراییهایی مثل سهام و اوراق قرضه هستند که ارزش آنها به ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشر کننده آنها وابسته است. تفاوت داراییهای مالی بازار مشتقات چیست؟ با داراییهای واقعی در این است که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارند مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل.

طبقه بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی بر پایه معیارهای متفاوتی قابل طبقه‌بندی هستند:

طبقه‌بندی بر اساس نوع دارایی

طبقه‌بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

طبقه بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی

بر اساس نوع دارایی، می‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:

الف- بازار سهام در این بازار، سهام شرکت‌ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد می‌شود.

ب - بازار اوراق بدهی بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت(اوراق قرضه) دادوستد می‌شوند.

ج - بازار ابزارهای مشتق بازاری است برای معاملات ابزارهایی مبتنی بر دارایی‌های مالی یا فیزیکی که از آن جمله می توان به اختیار معامله و قرارداد آتی اشاره کرد.

طبقه بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

بازار دست اول (اولیه) شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند که اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، به‌دست می‌آورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام می‌شود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است.بازار مشتقات چیست؟

بازار دست دوم (ثانویه) پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن ‌که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته می‌شود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پیدا می‌کنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگی اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش ‌دهد، ضمن این‌که شرایطی فراهم می‌آورد که قرض‌دهندگان و قرض‌گیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند.

دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام می‌شود و بنابراین با جابجا شدن مالکیت ابزارهای مالی قابل دادوستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگی زیادی ایجاد می‌شود. در این حالت، از نقد شدن پیش از سررسید بدهی واحدهای متقاضی سرمایه یا ناشران اوراق بهادار جلوگیری می‌شود و در نتیجه ضربه‌های کمبود نقدینگی تأثیر محدودتری بر واحدهای سرمایه‌گذار خواهد داشت.

طبقه بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف ) بازار پول

بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یک‌سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.

ب ) بازار سرمایه

برپایه طبقه‌بندی بازار مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سررسید اطلاق می‌شود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پس‌اندازی و تأمین نیازهای سرمایه‌گذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.

آشنایی با انواع ابزارهای معاملاتی بورس کالا

در این مقاله با انواع ابزارهای معاملاتی بورس کالا آشنا می‌شویم. با توجه به استقبال چشمگیر مردم از بازار سهام و اوراق بهادار در این سال ها، بازار بورس کالا را می توان عضو منزوی بازار سرمایه دانست. بورس کالا در کنار بورس اوراق بهادار، فرابورس و بورس انرژی، بازار سرمایه را تشکیل می دهد. هدف این بازار اینست که بازاری یکپارچه و قانون مند ایجاد کند تا داد و ستد آتی و نقدی کالا ها مخصوصا کالاهایی مانند محصولات کشاورزی و فلزی راحت تر انجام شود و واسطه ها تا حد ممکن حذف شوند. اگر تاکنون اسم قراداد آتی به گوشتان نخورده و با معاملات این بازار آشنا نیستید، نگران نباشید. ما در این مقاله به شما کمک بازار مشتقات چیست؟ می کنیم تا با انواع کالا هایی که در بورس کالا معامله می شوند و انواع قرارداد های موجود در این بازار آشنا شوید.

انواع بازار در بورس کالا

به طور کلی انواع بورس کالا را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

• بازار فیزیکی: در این بازار محصولات مختلفی مانند محصولات پتروشیمی، بازار مشتقات چیست؟ محصولات کشاورزی، محصولات معدنی و فرآورده های نفتی معامله می شود.
• بازار مشتقه: در این بازار از قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله استفاده می شود.
• بازار فرعی: این بازار برای معامله کالاهایی است که شرایط فروش در بازار فیزیکی را ندارند.
• بازار مالی: در این بازار اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و صندوق های کالایی معامله می شوند.

در ادامه هر یک از این بازار ها را جداگانه توضیح می دهیم.

بازار فیزیکی بورس کالا چیست؟

همانطور که از نام این بازار مشخص است، در این بازار کالا به صورت فیزیکی معامله می شود. یعنی شبیه به همین بازار های سنتی و معمولی که وجود دارد اما با قوانین و ساز و کار های مخصوص به خود.

در این بازار تولید کنندگان مواد خام، که عرضه کنندگان نامیده می شوند، تولیدات خود را در بازار فیزیکی بورس کالا عرضه می کنند. در طرف دیگر معامله نیز، مصرف کنندگان این مواد خام، آن ها را برای تولید محصولات فرآوری شده خریداری می کنند.

تفاوت این بازار با بازار های سنتی این است که حجم معاملات بسیار بالا تر و قیمت ها نیز شفاف تر هستند.

در حال حاضر چهار گروه کالایی در بازار فیزیکی بورس کالا معامله می شوند:

• محصولات صنعتی و معدنی، مانند فولاد، مس، آلومینیوم، سنگ آهن، روی، کنسانتره فلزات گران‌بها، کنسانتره مولیبدن، آهن اسفنجی، سرب و غیره
• محصولات کشاورزی، مانند جو، گندم، ذرت، شکر، روغن خام، کنجاله (سویا، کلزا، آفتابگردان و غیره) عدس، مرغ منجمد، زعفران، پسته، برنج، جوجه، تخم مرغ و غیره
• محصولات پتروشیمی، در این گروه دو دسته محصولات شیمیایی (سود کاستیک، استایرن، اوره، بنزن، دراتیل هگزانول، ارتوزایلن، منواتیل گلایکول، اسید استیک و غیره) و محصولات پلیمری‌ (پلی پروپیلن، پلی اتیلن سنگین، پلی اتیلن سبک، پلی ونیل کلراید، پلی اتیلن ترفتالات، پلی استراین و غیره) معامله می شوند.
• فرآورده های نفتی، مانند روغن، وکیوم، قیر، باتوم، گوگرد، لوب کات، سلاپس‌واکس، عایق رطوبتی و غیره

در بازار فیزیکی عرضه کنندگان شرایط خرید را برای خریداران مشخص می کنند. خریداران نیز به دو گروه خریداران داخلی (داخلی حقیقی و داخلی حقوقی) و خارجی (خارجی حقیقی و خارجی حقوقی) تقسیم بندی می شوند.

هر یک از این افراد روش های مختلفی برای دریافت کد معاملاتی دارند. اما پس از گرفتن کد و تکمیل فرم های مربوطه می توانند از طریق کارگزار خود اقدام به خرید و فروش کنند.

انواع قراردادها در بازار فیزیکی بورس کالا

قراردادها در بازار فیزیکی را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

• قرارداد نقدی: در این قرارداد دو طرف نهایتا تا ۳ روز کاری زمان دارند کالا و وجه آن را به طرف مقابل تحویل دهند.
• قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه همانطور که با آن آشنا هستید،خریدار کالا را تحویل گرفته ولی بهای آن را در آینده پرداخت می کند.
• قرار داد سَلَف: قرارداد سلف عکس نسیه می باشد. در این حالت عرضه کننده کالا پول را می گیرد و مقدار معینی از کالا را در زمان مشخصی به خریدار تحویل می‌دهد. در واقع عرضه کننده کالای خود را برای تامین نقدینگی یا اهداف دیگر پیش فروش کرده است.
• قرارداد معاوضه: در این قرارداددو طرف معامله توافق می کنند که معامله را با نقل و انتقال دو کالای متفاوت انجام دهند. مثلا اگر شخصی بهای گندم خریداری شده را با زعفران بپردازد، قرارداد معاوضه انجام داده است. مبنای این قرارداد معمولا نرخ بهره یا نرخ ارز می باشد.

بازار مشتقه بورس کالا چیست ؟

بازار مشتقه بورس کالا چیست . بازار مشتقه را می توان بازار نوین بورس کالا نامید. چرا که بر اساس نوع کالا و نیاز معامله‌گران شیوه جدیدی برای معاملات به وجود آورده است.

در این بازار از قراردادهای آتی و اختیار استفاده می شود. از مزایای این بازار می توان به تضمین معاملات و قابلیت معامله استقراضی نام برد. قبل از آشنایی با ابزارهای بازار مشتقه بهتر است با مفهوم دارایی پایه به عنوان اساس این بازار آشنا شویم.

دارایی پایه چیست؟

فرم کلی معاملات در بازار مشتقه به این صورت است که یک کالا به عنوان کالای پایه تعریف می شود و قراردادها بر اساس آن تعریف می‌شوند. یعنی قیمت معاملات از قیمت یک دارایی پایه مشتق می شود. بنابراین بازار را مشتقه می نامند. دارایی پایه می تواند انواع فلزات، فرآورده های نفتی یا محصولات کشاورزی باشد.

اکنون دارایی های سکه، زعفران، پسته، نقره، صندوق طلای لوتوس و سهام را به عنوان دارایی پایه در قراردادهای آتی و اختیار در بازار داخل مورد استفاده قرار می گیرند.

قراردادهای آتی

در این قرارداد دو طرف معامله توافق می کنند که یک کالا مشخص را در تاریخ خاصی معامله کنند. مشخصات کالا و تاریخ معامله بر اساس مقررات بازار رسمی بورس تعیین می شود. در این قرارداد قیمت در همان ابتدای کار به توافق دو طرف می‌رسد و مبلغی نیز به عنوان وجه تضمین قرارداد رد و بدل می شود تا خریدار و فروشنده متعهد به قرارداد بمانند. این وجه تضمین به اتاق پایاپای بورس سپرده می‌شود. در حال حاضر قراردادهای آتی بورس کالای ایران برای محصولاتی مانند سکه، زیره سبز، زعفران، پسته، لوتوس و نقره وجود دارد.

قرارداد اختیار معامله

اختیار معامله قراردادی است که در آن طرفین معامله اختیار خرید یا فروش یک دارایی با قیمت مشخص را تا زمانی مشخص بدست می آورند. به طور کلی اخیار معامله به دو بخش اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم‌بندی می شود. در ادامه این قرارداد را با مثال توضیح می دهیم. (دقت کنید که اعداد ذکر شده در مثال ها فقط برای فهم راحت تر اختیار معامله می باشند و با اعداد دنیای واقعی متفاوتند.)

• اختیار معامله خرید: فرض کنید هر سهم شرکت الف در حال حاضر ۹۵۰ تومان در بازار معامله می شود. شما تصمیم می گیرید اختیار خرید ۱۰۰ سهم از این شرکت را با قیمت ۴۰ تومان به ازای هر سهم و با تاریخ انقضای ۶ ماهه خریداری کنید. در نتیجه سرمایه‌گذاری اولیه شما مبلغ ۴۰۰۰ تومان خواهد بود. در این معامله شما اختیار دارید پس از ۶ ماه هر سهم را با قیمت توافقی ۱۰۰۰ تومان خریداری کنید.

• اختیار بازار مشتقات چیست؟ معامله فروش: این بار نیز فرض کنید هر سهم شرکت الف در حال حاضر ۹۵۰ تومان در بازار معامله می شود. شما تصمیم می گیرید اختیار فروش ۱۰۰ سهم از این شرکت را با قیمت ۴۰ تومان به ازای هر سهم و با تاریخ انقضای ۶ ماهه خریداری کنید. در نتیجه سرمایه گذاری اولیه شما مبلغ ۴۰۰۰ تومان خواهد بود. در این معامله شما اختیار دارید پس از ۶ ماه هر سهم را با قیمت توافقی ۱۰۰۰ تومان بفروشید.

تفاوت قرارداد اختیار و آتی

در قرارداد آتی هم خریدار و هم فروشنده متعهد هستند در زمان سررسید دارایی را تحویل و یا به فروش برسانند ولی در قرارداد اختیار تنها فروشنده متعهد به تحویل دارایی است و خریدار می تواند تصمیم بگیرد که آن دارایی را دریافت کند یا خیر؟

بازار مالی چیست؟ (انواع معاملات سلف و گواهی سپرده کالایی)

در این بازار اوراق سلف، گواهی سپرده کالایی و صندوق های کالایی معامله می شوند. در ادامه با هر یک آشنا می شویم.

• اوراق سلف موازی استاندارد: این قرارداد همان قرارداد سلف استاندارد است با این تفاوت که در قرارداد سلف موازی، خریدار اوراق می‌تواند قبل از تاریخ سررسید، قرارداد را به شخص ثالثی بفروشد.
• گواهی سپرده کالایی: اوراق بهاداری است که نشان دهنده مالکیت دارنده اوراق بر مقدار معینی کالا می‌باشد. پشتوانه این اوراق قبض انبار استانداری بوده و توسط بورس تایید می شوند. ذرت، سکه، جو و زعفران جز اولین کالاهایی بودند که از گواهی سپرده کالایی استفاده کردند.

یکی از فواید این اوراق اینست که محصول بین انبار ها جابجا نمی شود. در نتیجه هزینه حمل و نقل و انبارداری کاهش می‌یابد. اوراق سپرده کالایی دارای ورقه بهادار بوده و می تواند در بازارهای مختلف معامله شود. با وثیقه گذاشتن این اوراق در موسسات مالی نیز می توان تسهیلات دریافت کرد. همچنین در بازار مشتقه، معامله گران باید کالا را تحویل دهند اما در گواهی سپرده کالایی نیازی به تهیه کالا وجود ندارد و در زمان سررسید، تحویل همین گواهی کفایت می‌کند.

• صندوق‌های کالایی: این صندوق ها با خرید گواهی سپرده کالا و اوراق مبتنی بر کالا در بازار فعالیت می کنند. صندوق‌های کالایی عموما در مواد اولیه مانند فلزات گران‌بها، منابع انرژی و محصولات اولیه کشاورزی سرمایه گذاری می کنند و به انواع مختلف صندوق‌های شاخصی، صندوق‌های سرمایه گذاری کالا و صندوق‌های کالایی آتی تقسیم‌بندی می شوند.

صندوق‌های کالایی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه‌گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگه‌داری از آن کالا را بر عهده ندارد. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند. یکی از محبوب‌ترین صندوق‌های کالایی در بازار ایران، صندوق های مبتنی بر طلا هستند که در مقاله صندوق سرمایه گذاری طلا چیست می توانید بیشتر با این صندوق ها آسنا شوید.

بازار فرعی چیست؟

به طور کلی معاملات بازار بورس کالا بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکت های مختلف، در سه تابلو اول، دوم و فرعی نشان داده می شوند. تابلوی اول و دوم در تالار اصلی و تابلوی فرعی درتالار فرعی قرار دارد. در تابلو فرعی کالا هایی مانند ضایعات، مواد معدنی، اموال غیر منقول و غیره قرار دارند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند.

بازارهای مالی چیست؟ هر آنچه که نیاز است بدانیم!

اگر معامله پایاپای را موج اول اقتصاد و پیدایش پول را به عنوان موج دوم بپذیریم ، یقیناً بازارهای مالی موج سوم اقتصاد هستند که در آن ها معامله نه بر روی اشیاء و اموال قابل لمس بلکه بر روی مالکیت زمانی و ارزش آتی مواردی مانند ارز ، سهام شرکت ها و اوراق بهادار انجام می پذیرد.

در این مقاله در رابطه با بازارهای مالی صحبت می کنیم و متوجه می شویم که عملکرد این بازارها به چه صورتی است و ماهیت انواع بازارهای مالی و ساز و کار سرمایه گذاری در هر یک را مورد بررسی قرار می دهیم. همچنین به تاثیر وجود بازارهای مالی پی می بریم.

بازار مالی چیست؟

بازارهای مالی به طور کلی به هر نوع بازاری که در آن معامله اوراق بهادار انجام می پذیرد اطلاق می گردد. اوراق بهادار به بیانی ساده ، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل و انتقال است.

این اوراق دارای انواع مختلفی از جمله سهام عادی ، سهام ممتاز ، اختیار معامله ، اوراق مشارکت ، مشتقات ، صکوک ، سهام جایزه و حق تقدم می باشد که به عبارتی نوعی ارزش مالی را برای دارنده آن به همراه دارد.

از جمله بازار سهام ، بازار اوراق قرضه ، بازار کالا ، بازار فارکس ، بازار ارزهای دیجیتال ، بازار مشتقات و… از انواع بازارهای مالی می باشند. در حقیقت بازار های مالی برای عملکرد بهینه و روان اقتصاد حیاتی هستند.

زمانی که بازارهای مالی شکست بخورند اختلالات اقتصادی بازار مشتقات چیست؟ از جمله رکود و بیکاری می توانند منجر شوند.

شناخت بازارهای مالی

بازارهای مالی با ایجاد نقدینگی و تخصیص بهینه منابع برای کسب و کار ها ، نقش حیاتی در تسهیل عملکرد اقتصادها ایفا می کنند. بازارهای مالی تجارت دارایی های مالی را آسان تر می کنند.

بازارهای مالی با ایجاد محصولات اوراق بهادار سبب تامین سرمایه برای اشخاصی (اشخاص حقوقی) که به سرمایه برای رشد و عملکرد بهتر کسب و کار خود نیاز دارند می شود و از طرف دیگر سبب بازدهی برای کسانی (سرمایه گذارانی) می شود که وجوه اضافی دارند.

به بیانی دیگر وجوه اضافی از کسانی که قصد سرمایه گذاری دارند به کسانی که به آن وجوه برای کسب و کار خود نیاز دارند منتقل می شود که این امر سبب می شود هم سرمایه گذار به بازدهی مورد نظر خود برسد (البته در صورتی که با آگاهی کامل بر روی سهمی سرمایه گذاری کرده باشد) و هم تامین سرمایه شخص به اصطلاح قرض گیرنده انجام شود.

بازارهای مالی به شدت دارای شفافیت اطلاعات هستند تا اطمینان حاصل شود قیمت هایی که تعیین می شوند کارآمد ، مناسب و منصفانه باشند.

بازار اولیه و بازار ثانویه

بازار سهام که یکی از انواع بازارهای مالی است ، سرمایه گذاران را قادر می سازد تا سهام شرکت های سهامی عام را خریداری کنند یا به فروش برسانند.

بازار اولیه درواقع بازاری است که در آن سهامی که برای اولین بار منتشر می شود قابل خریداری است که به آن عرضه اولیه یا عرضه اولیه عمومی نیز گفته می شود.

بازار ثانویه بازاری است که سهامداران یا مالکین اوراق بهادار به معامله یا خرید و فروش سهامی که مالک آن هستند می پردازند.

قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازارهای مالی ممکن است لزوماً ارزش ذاتی واقعی آنها را منعکس نکند.

انواع بازارهای مالی

بازار سهام (Stock Market)

بازار سهام شاید فراگیرترین نوع بازارهای مالی باشد. بازار سهام مکانی است که سهام شرکت های مختلف پذیرفته شده ، در آن لیست می شوند و معامله گران و سرمایه گذاران می توانند به خرید و فروش آن بپردازند.

این بازار توسط شرکت ها و سازمان ها جهت تامین سرمایه استفاده می شود و همانطور که ذکر شد ، عرضه اولیه سهام در بازار اولیه و خرید و فروش سهامی که قبلاً خریداری شده در بازار ثانویه انجام می پذیرد.

سهام شرکت ها ممکن است در بورس یا فرابورس فهرست شود. معاملات سهام نقش مهمی برای سنجش سلامت کلی اقتصاد و همچنین تامین سود سرمایه و در آمد سود سهام برای سرمایه گذاران ایفا می کنند.

شرکت کنندگان بازار

شرکت کنندگان در بازار سهام شامل سرمایه گذاران و معامله گران (خرد و نهادی) ، بازار سازان (متخصصانی هستند که نقدینگی را حفظ و بازارهای دو طرفه را ایجاد می کنند) و کارگزاری ها (اشخاص حقوقی هستند که موجب تسهیل روند خرید و فروش بین معامله گران می شوند.)

بازار خارج از بورس (Over The Counter Market)

بازار خارج از بورس (OTC) بازاری غیر متمرکز است به این معنی که مکان فیزیکی برای آن وجود ندارد و معاملات به صورت الکترونیکی انجام می شود که در آن فعالان بازار اوراق بهادار مستقیماً و بدون وجود کارگزار معامله می کنند.

در بازار خارج از بورس یا به بیانی دیگر فرابورس ، شرکت های کوچک تر یا شرکت هایی که ریسک بالاتری دارا هستند و معیارهای فهرست بندی بورس را ندارند لیست می شوند اما بیشتر معاملات سهام از طریق بورس انجام می شود.

به طور کلی بازار های خارج از بورس یا فرابورس از نقدینگی و شفافیت کمتری برخوردار هستند.

بازار اوراق قرضه

اوراق قرضه ، اوراق بهاداری است که سرمایه گذار پول خود را برای مدت مشخصی و با نرخ بهره از پیش تعیین شده به شخص حقوقی یا نهادی (دولتی یا شرکتی) قرض می دهد و در مقابل قرض گیرنده متعهد می شود تا وجه مورد نظر را طبق همان زمان مشخص شده و با سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید.

این اوراق می تواند توسط شرکت ها ، شهرداری ها ، دولت ها جهت تامین سرمایه پروژه ها منتشر شود. بازار اوراق قرضه بازار بدهی ، اعتبار یا درآمد ثابت نیز نامیده می شود.

بازار پول

به طور کل بازار پول ، بازاری است که در آن معامله گران به داد و ستد پول یا دیگر دارایی های مالی مشابه پول می پردازند که سر رسید آن ها کمتر از یک سال می باشد که دارای درجه ایمنی بالا ، نقدینگی و ارزش اسمی زیاد است.

تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که واحدهای اقتصادی و بنگاه های تجاری به سرعت به نقدینگی مطلوب خود برسند.

بازار پول مکان فیزیکی و جغرافیایی خاصی ندارد و بانک ها ، موسسات اعتباری و هر مکانی که در آن داد و ستد ابزارهای مالی مربوط به این بازار در آن انجام می گیرد به عنوان بازار پول در نظر گرفته می شود.

بازار پول به دلیل خاصیت نقدشوندگی بالا مکانی امن برای نگه داری پول به شما می آید اما با ریسک هایی هم همراه است که مهم ترین ریسک ، تورم می باشد.

بازارهای مشتقه

مشتقه درواقع قراردادی است بین دو یا چند نفر که ارزش آن بر اساس یک دارایی مالی (مانند اوراق بهادار) یا مجموعه ای از دارایی ها تعیین می شود.

اوراق مشتقه ، اوراق بهادار ثانویه ای است که ارزش آن بر اساس اوراق بهادار اولیه که به آن مرتبط است مشخص می شود.

یک مشتق به خودی خود بی ارزش است. اوراق مشتقه بجای معامله مستقیم ، از طریق قرار داد های آتی و اختیار و سایر محصولات پیشرفته مالی معامله می شود.

به عبارتی دیگر اوراق مشتقه ارزش خود را از ابزارهای اساسی مانند اوراق قرضه ، ارزها ، نرخ های بهره و… به دست می آورد.

“در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که میزان معینی از کالای مشخصی را، با کیفیت و قیمت معلوم در زمان و مکان مشخص معامله کنند.”

بازار کالا

بازار کالا مکانی است که تولید کنندگان و مصرف کنندگان در آن به مبادله کالاهای فیزیکی مانند محصولات انرژی (نفت ، گاز و…) ، محصولات کشاورزی (ذرت ، سویا و…) ، فلزات گرانبها (طلا ، پلاتین ، و…) یا کالاهای نرم (پنبه ، شکر و…) می پردازند.

بازار فارکس

بازار فارکس بازاری است که در آن معامله گران می توانند خرید ، فروش و سفته بازی بین ارزها را انجام دهند. بازار فارکس نقد شونده ترین بازار جهان است.

این بازار بازاری دو طرفه است به این معنی که معامله گر هم از خرید و هم از فروش می تواند کسب سود کند.

بازار فارکس بازاری 24 ساعته است و فقط در روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل می باشد. در بازار فارکس (بازار ارز) بیش از 5 تریلیون دلار در روز معامله انجام می شود.

بازار فارکس نیز بازاری غیر متمرکز است و متشکل از شبکه ای جهانی از کامپیوتر ها و کارگزاران از سراسر جهان است.

شرکت کنندگان و معامله گران بازار فارکس شامل بانک های مرکزی کشورها ، موسسات مالی و سرمایه گذاری بزرگ ، شرکت های تجاری ، شرکت های مدیریت سرمایه گذاری ، صندوق های تامینی ،کارگزاران و سرمایه گذاران خرد می باشند.

بازار ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال نوعی دارایی دیجیتال غیر متمرکز مبتنی بر فناوری بلاکچین است. برای معامله و سرمایه گذاری بر روی این ارزهای رمزنگاری شده می توان از طریق صرافی های رمزنگاری اقدام کرد که این صرافی ها خود به دو نوع متمرکز و غیر متمرکز تقسیم می شوند که اکثر آن ها متمرکز می باشند.

بازار ارزهای دیجیتال ، همانند بازار فاکس ، بازاری دو طرفه و 24 ساعته است با این تفاوت که حتی در روز های شنبه و یکشنبه تعطیل نمی باشد و معاملات جاری است.

چرا بازارهای مالی مهم هستند؟

تخصیص موثر سرمایه بدون بازار های مالی بسیار سخت می باشد ، و فعالیت های اقتصادی مانند تجارت ، سرمایه گذاری و فرصت های رشد به شدت کاهش می یابد.

کلام آخر

در این مقاله با ماهیت بازارهای مالی و انواع آن آشنا شدیم. قطعاً بازارهای مالی یکی از مهم ترین ارکان اقتصاد به شمار می آیند که وجودشان بسیار ضروری می باشد.

بازارهای مالی دارای ریسک های متنوع و خاصی می باشند و برای سرمایه گذاری در آن ها باید علم مالی و دانش تحلیل را دارا بود یا حتی الامکان از یک متخصص در این امر کمک گرفت.

بررسی تشكيل بازار مشتقات ارزی منطبق با شريعت در نظام مالی كشور

به گزارش روابط عمومی پژوهشكده پولی و بانكی، در خلاصه مديريتی اين گزارش كه توسط دکتر حسین میثمی و فرشته ملاکریمی تدوين و دكتر سجاد ابراهيمی ناظر علمی آن بوده، آمده است:

بازار مشتقات ارزی یکی از نهادهای مالی مفقوده در نظام مالی کشور محسوب می‌شود که نبود آن هزینه‌های گوناگونی در سطح کلان برای سیاست‌گذاری ارزی بانک مرکزی و در سطح خرد برای تولیدکنندگان، تجار، سرمایه‌گذاران خارجی و عموم مردم ایجاد کرده است. در نبود بازار مذکور، پوشش ریسک تغییرات نرخ ارز با چالش مواجه شده و امکان پیش‌بینی مسیر آتی نرخ ارز (حتی در یک افق کوتاه‌مدت) برای ذیفنعان اقتصادی فراهم نخواهد بود.

این تحقیق تلاش می‌کند تا ایده تشکیل بازار مشتقات ارزی در نظام مالی کشور و نقش این بازار در ایجاد ثبات ارزی را مورد بحث قرار داده و ضرورت، ابعاد و برخی جزئیات آن را تبیین کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی و ضوابط شریعت، نسبت به راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی در کشور اقدام نمود. در عمل بازار بازار مشتقات چیست؟ مشتقات ارزی می‌تواند در سه مرحله تشکیل شود که عبارت‌اند از: بازار عمده‌فروشی نقدی ارز (بازار متشکل ارزی)، بازار عمده‌فروشی مشتقه ارز و بازار خرده‌فروشی مشتقه ارز. مهمترین هدف از تشکیل بازار عمده‌فروشی نقدی ارز، استخراج نرخ نقدی در معاملات عمده است که می‌تواند به عنوان مبنا برای معاملات مشتقه مورد استفاده قرار گیرد. پس از این مرحله، معاملات عمده‌فروشی مشتقه ارز می‌تواند تحت نظارت بانک مرکزی و با حضور ذینفعان اصلی بازار مانند: بانک‌ها، صرافی‌ها، واردکنندگان، صادرکنندگان، تولیدکنندگان و غیره تشکیل شود .

در نهایت می‌توان تشکیل بازار «معاملات خرده‌فروشی مشتقه ارز» در بورس کالا را در دستور کار قرار دارد تا معاملات سفته‌بازانه ارز نیز از بازار غیررسمی به چهارچوبی ساختاریافته، قاعده‌مند و تحت نظارت هدایت شود. همچنین، امکان خرید و فروش ریسک بین افراد ریسک‌‌پذیر و ریسک‌گریز در سطح خرد فراهم گردد. می‌توان بر اساس یافته‌های تحقیق نکات ذیل را نیز مورد تاکید قرار داد:

۱. در بازار مشتقات ارزی، انواع قراردادهای مشتقه بر روی یک دارایی پایه خاص (ارز خارجی) مورد مبادله قرار می‌گیرند. در واقع ذینفعان با اهداف و انگیزه‌های گوناگون در این بازار وارد شده و با اتخاذ موقعیت‌های صحیح خرید و فروش، تلاش می‌کنند تا به بهترین نحو به اهداف خود دست پیدا کنند. در حالی که بانک‌های مرکزی در این بازار با هدف ایجاد ثبات ارزی در سطح کلان و سیاست‌گذاری وارد می‌شوند، سفته‌بازان و سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود از پیش‌بینی‌های خود (در کوتاه‌مدت و میان‌مدت) و تجار و تولیدکنندگان با هدف پوشش ریسک در این بازار حضور می‌یابند.

۲. به دلیل کارکردهای مهم بازار مشتقات ارزی در حوزه‌هایی چون جذب سرمایه‌گذاری خارجی، عمده کشورهای توسعه یافته و بسیاری از کشورهای در حال توسعه نسبت به تشکیل بازار مشتقات ارزی اقدام نموده‌اند. به عنوان مثال آرژانتین، برزیل، ترکیه، امارات، کره جنوبی، هند و چین به راه‌اندازی بازار مشتقات ارزی اقدام کرده‌اند.

۳. اگر بازار مشتقات ارزی بخواهد در کشور راه‌اندازی شود، نیاز است تا علاوه بر مسئله کارکردهای اقتصادی، ابعاد انطباق با شریعت آن نیز مورد توجه قرار گیرد. به لحاظ کلی مهمترین اصولی که لازم است در طراحی بازار مشتقات ارزی در چهارچوب اسلامی مورد توجه قرار گیرد عبارت‌اند از: پذیرش ماهیت کلی بازار مشتقه در چهارچوب شریعت، پذیرش معاملات سفته‌بازانه در چهارچوب ضابطه‌مند، ضرورت وجود امکان تحویل دارایی پایه، ناصحیح بودن طراحی قراردادهای مشتقه بر روی شاخص‌ها و ضرورت رعایت ضوابط عمومی قراردادها .

۴. علاوه بر توجه به اصول کلی شریعت، لازم است ماهیت حقوقی ابزارهای مورد استفاده در بازار مشتقات ارزی منطبق با شریعت (شامل آتی، اختیار معامله و تهاتر) با ضوابط فقه اسلامی سازگاری داشته باشد .

۵. به لحاظ حقوقی می‌توان قرارداد آتی ارز را در قالب حقوقی «تعهد بیع در آینده» و یا «عقد صلح» طراحی کرد. در قالب اول، فروشنده آتی ارز بر اساس قرارداد متعهد می‌شود تا در سررسید مشخص، مقدار معینی از یک ارز خارجی را به قیمتی که در زمان حال تعیین می‌شود، بفروشد. در مقابل، خریدار آتی ارز متعهد می‌شود که ارز مذکور را با مشخصات ذکر شده خریداری کند. در قالب حقوقی دوم (عقد صلح) بازار مشتقات چیست؟ نیز فروشنده آتی ارز بر اساس قرارداد صلح، مقدار معینی از یک ارز خارجی را در مقابل قیمتی معین به خریدار آتی ارز صلح می‌کند .

۶. قرارداد اختیار معامله را نیز می‌توان در قالب تعهد طراحی کرد. به این معنی که فروشنده اختیار متعهد می‌شود در صورت درخواست مشتری، مقدار معینی ارز را به قیمت معین بفروشد و در مقابل این تعهد از مشتری وجهی دریافت می‌کند که به آن قیمت اختیار معامله می‌گویند .

۷. در سوآپ ارزی متعارف عنصر بهره به صورت جدی حضور دارد و این بهره ناشی از فعالیت‌های اقتصاد حقیقی نمی‌باشد. با این حال به دلیل آنکه در چهارچوب شریعت اسلام هزینه فرصت پول بدون ارتباط با بخش واقعی اقتصاد پذیرفته نشده است، لذا مبادله بهره‌ها با چالش ربای قرضی مواجه بوده و نمی‌توان آن را در چهارچوب اسلامی توجیه کرد. این استدلال چه در حالتی که اصل ارزها هم علاوه بر بهره‌ها بین طرفین مبادله می‌شود و چه در حالتی که صرفا بهره‌ها با یکدیگر طاق می‌خورد، صحیح است. راهکاری که جهت حل این مشکل می‌توان پیشنهاد داد، حذف مبادله بهره ارزها در طول دوره قرارداد است. یعنی می‌توان سوآپ ارزی منطبق با شریعت را یک قرارداد حقوقی جدید در ذیل ماده ۱۰ قانون مدنی در نظر گرفت که شامل بیع نقد در زمان حال و تعهد بیع نقد معکوس در آینده است. در واقع در زمان صفر طرفین ارز خود را به یکدیگر می‌فروشند و متعهد می‌شوند در سررسید معامله معکوس انجام دهند .

۸. هر چند قرارداد سوآپ ارزی منطبق با شریعت بر اساس قالب حقوقی پیشنهادی (برخلاف آتی ارزی و اختیار معامله ارزی منطبق با شریعت) نمی‌تواند تمامی کارکردهای اقتصادی سوآپ ارزی متعارف را پاسخ دهد، اما حداقل به برخی از نیازهای ذینفعان بازار مشتقات اسلامی پاسخ می‌دهد .

۹. جهت عملیاتی نمودن الگوی مرحله‌ای پیشنهادی برای تشکیل بازار مشتقات ارزی در کشور، لازم است به برخی ملاحظات کلی توجه شود که برخی از مهمترین آنها عبارت‌اند از: اثرگذاری گسترده نرخ ارز در اقتصاد کشور و تفاوت آن با سایر دارایی‌های پایه، اولویت اهداف سطح کلان (ثبات ارزی) نسبت به سطح خرد (پوشش ریسک)، مقام پولی به عنوان عرضه‌کننده و سیاست‌گذار، وجود نظام چند نرخی ارز در کشور و وجود بازار غیررسمی مشتقات ارزی (معاملات فردایی).

۱۰. الگوی ارائه شده جهت تشکیل بازار مشتقات ارزی در نظام مالی کشور جهت اجرا با برخی چالش‌ها و موانع مواجه خواهد بود که لازم است برای برطرف نمودن آنها تدابیر لازم در نظر گرفته شود. برخی از مهمترین چالش‌های مذکور عبارت‌اند از: توسعه فعالیت‌های سفته‌بازانه در اقتصاد و مسئله عدالت، چند نرخی بودن نرخ ارز، وجود تجربه منفی در راه‌اندازی بازار آتی سکه، تاثیرپذیری بازار نقدی از بازار مشتقه ارز، مسیر افزایشی نرخ ارز و نبود عرضه‌کننده و در نهایت شرایط نامساعد اقتصاد کلان (شامل: وضع تحریم‌های بین‌المللی، تورم بالا، کسری بودجه و محدودیت در فرآیندهای دریافت و پرداخت بین‌المللی).

علاقمندان می‌توانند جهت دریافت این گزارش به این نشانی مراجعه نمایند.

بازار مشتقات چیست؟

تجارت چیست؟ تجارت یک مفهوم اساسی اقتصادی است که شامل خرید و فروش دارایی است. اینها می تواند کالا و خدمات باشد ، جایی که خریدار غرامت را به فروشنده پرداخت می کند. در موارد دیگر.

یک زبان را انتخاب کنید

دسته محبوب

اخبار محبوب

نحوه افتتاح حساب تجاری و ثبت نام در Binance

چگونه می توان در Binance برداشت کرد

نحوه تماس با پشتیبانی Binance

آخرین خبرها

راهنمای استفاده از عملکرد لیست سفید آدرس برداشت در Binance

نحوه افتتاح حساب تجاری در Binance

نحوه واریز و برداشت RUB در Binance

این نشریه یک ارتباط بازاریابی است و به منزله مشاوره یا تحقیق در مورد سرمایه گذاری نیست. محتوای آن بیانگر دیدگاه های عمومی متخصصان ما است و شرایط شخصی ، تجربه سرمایه گذاری یا وضعیت مالی فعلی خوانندگان را در نظر نمی گیرد.